Os ’pellets’ xa invaden zonas mariñas protexidas de Galicia

Unha simulación realizada pola organización internacional Oceana predí que os plásticos están presentes en todo o litoral da comunidade

Confirmado. Os pellets vertidos polo Toconao xa chegaron ás zonas mariñas protexidas de Galicia. De feito, invaden todo o litoral. Así o amosa un modelo computacional lanzado por Oceana —a maior organización internacional adicada a protexer os océanos do mundo— que predí as zonas de acumulación de plásticos no océano. Na simulación pódese observar que os plásticos derramados fronte a Viana do Castelo están presentes en toda a costa sen excepción, como nas Illas Atlánticas, Rías Baixas, Costa da Morte ou Ferrolterra. O modelo, desenvolvido en colaboración coa Universidade de Cádiz e a de Newcastle, toma en consideración variables como as correntes oceánicas e as mareas. A marxe de error, afirman dende a organización, é duns “poucos quilómetros” e alcanza a resolución máis alta posible actualmente a escala oceánica.

En xaneiro as praias galegas enchéronse de bólas plásticas. Foi unha catástrofe medioambiental que puxo en evidencia a escasa regulación do transporte marítimo de pellets; sumouse á gran lista de accidentes que ocorren nos océanos do mundo con moita máis asiduidade que as contornas mariñas poden soportar. Dende Oceana explican que a maior parte dos pellets se atopan en alta mar “contaminando” e que unha gran parte terminarán por afundir. “A nosa simulación ten en conta o tamaño dos pellets e utilizamos os datos de correntes máis actualizados”, apuntan. “Non están en calquera sitio, están en zonas protexidas. Queremos chamar a atención porque a maior parte da vertedura está en mar aberto. Hai zonas como O Banco de Galicia, que é unha montaña submariña, nas que hai pellets“, explican.

Publicidade

A maior parte do lixo presente no mar non se ve e dende Oceana cren que isto serve para retratar que unha vez que as bólas de plástico chegan ao mar é case imposible recollelas. Por iso, inciden na importancia da prevención para evitar estas perdas. “Neste caso, hai unha relación entre os plásticos innecesarios que son de usar e tirar, é dicir, a maior necesidade de fabricar plástico coa probabilidade de que se produza unha vertedura. Queremos pechar o círculo. Os fabricantes non ven a relación entre ter moitos produtos de plástico e a contaminación mariña. Aquí vese claramente”, apuntan dende a organización. Ademais, a recolección do lixo que se atope na superficie dos océanos tampouco é a solución, posto que, como apuntan os científicos, poden retirarse organismos mariños necesarios para os ecosistemas.

“O modelo é un salto cuántico na nosa comprensión de onde se agocha o lixo mariño. A gran maioría do plástico está sumerxido e este novo simulador é o modelo con maior precisión para grandes áreas do océano”, explica Jorge Blanco, analista sénior de sistemas de información xeográfica de Oceana e cocreador do modelo xunto a Miguel Ángel Morales, da Universidade de Newcastle. O buque Toconao perdeu seis contedores en augas portuguesas. O modelo publicado por Oceana está deseñado exclusivamente para o estudo da viaxe dos pellets polo mar. Neste caso, vertéronse 26,3 toneladas de granulados. Segundo comunicou a Consellería de Medio Ambiente, dende que se empezaron a retirar as bólas plásticas en xaneiro a administración recolleu cinco toneladas de ‘pellets’. Nesa cifra inclúe os 3.640 limpados polos seus equipos e os 1.384 recollidos a pé de praia. Nestes momentos, este lixo reside en “instalacións privadas”, e descoñécese a cantidade total depositadas neses recintos, xa que pode haber aínda residuos acumulados nos concellos.

Publicidade

Esta non é a primeira simulación que se realiza en relación aos pellets do Toconao. OpenPLAS é un grupo de investigación de microplástico mariño formado por expertos da Universidade das Palmas de Gran Canaria, a sede territorial do Instituto Español de Oceanografía (IEO) e o grupo de investigación en Química Analítica Aplicada da Universidade da Laguna que estuda a traxectoria dos plásticos no Atlántico. Os seus modelos actuais apuntan a unha gran dispersión das bólas no océano. De feito, igual que Oceana, cren que a maior parte está en mar aberto. O 18 de xaneiro o grupo de investigación compartía nas súas redes sociais que os pellets entraran incluso “nun remuíño”, e que o paso a seguir é continuar limpando as praias e vixiar a súa evolución. “Calquera acción en mar é inviable”, alegaban por aquel entón.

O Toconao perdeu ademais cinco contedores que contiñan elementos como pneumáticos, filme, latas de tomate e barras de aluminio. Para algúns científicos resulta máis preocupante o impacto ambiental desta carga e, da mesma maneira que a maior parte dos granulados, están perdidos polo fondo mariño. Estes materiais están cargados de aditivos e tardarán en descompoñerse nos océanos. Algunhas investigacións apuntan que os pellets son portadores de patóxenos e que, aínda que aguanten gardados nos sacos de rafia, a auga xa penetrou neles e difundiron substancias que poden ser prexudiciais para os animais mariños. Un informe de Fauna & Flora Internacional apunta que “todas as especies mariñas entraron en contacto coa contaminación por microplásticos” e no 90% dos casos tiveron un impacto negativo. En total, calcúlase que unhas 14 millóns de toneladas de microplásticos contaminan as profundidades do mar. Animais como aves, tartarugas mariñas e focas inxiren as bólas plásticas porque son similares aos ovos dos peixes.

“As limpezas en augas profundas son inviables, xa que a tecnoloxía actual non pode chegar a tódolos sitios, os custos son prohibitivos e algúns dos cascallos están atrapados en organismos fráxiles. A crise da contaminación mariña só se pode resolver abordando a raíz do problema”, alega Vera Coelho, vicepresidenta adxunta de Oceana para Europa.

Alba Tomé
Alba Tomé
Graduada en Comunicación Audiovisual pola Universidade de Vigo e Máster en Xornalismo e Comunicación Multimedia pola Universidade de Santiago. Traballou como redactora en Público e na Revista Luzes e como responsable de comunicación no Congreso dos Deputados. Os seus primeros pasos no xornalismo foron en RTVE, Europa Press e La Voz de Galicia. Finalista do premio Contar a Ciencia e Premio Egeria 2018.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio usa Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Os temporais reviven a crise dos pellets nas praias galegas

A asociación Noia Limpa alerta de que as bólas plásticas están chegando de novo aos areais e atribúeno ás últimas borrascas

Un estudo da USC cuestiona unha técnica que avala Europa para analizar a contaminación costeira

O procedemento, coñecido como biomonitorización, emprega algas pardas para medir as concentracións de elementos tóxicos na auga

Un estudo en ratos revela que os microplásticos poden causar trombos no cerebro

O achado suxire que os residuos poden inducir disfunción neurolóxica a través da activación das células inmunitarias do órgano

Un estudo revela contaminación por nitratos na Cova do Rei Cintolo

Un equipo da UVigo e da UDC cre que a orixe da polución nas augas do lago pode estar nos xurros que se empregan para abonar prados