A alta vacinación está a evitar unha nova vaga máis grave: estes son os datos

A idea circulaba nos últimos meses nos medios de comunicación e os expertos que están a seguir a crise. Pero nestas semanas recentes, varias mensaxes como as do Goberno dos Estados Unidos, o ministro de Sanidade de Alemaña, Jens Spahn, ou a presidenta da Comisión Europea, Ursula Von der Leyen, desataron a idea de que a nova onda da Covid-19 en Europa era “a pandemia dos non vacinados”. É sabido, como se vén insistindo desde o comezo das campañas de inmunización, que as vacinas evitan, en gran medida, o risco de padecer unha forma grave de Covid-19. E así se está a observar en países con menores taxas de inmunización, que afrontan unha vaga que, nalgúns casos, é a máis grave desde marzo de 2020.

A protección contra os ingresos hospitalarios e falecementos por mor do coronavirus é moito máis patente no caso dos grupos de maior vulnerabilidade, principalmente por cuestións de idade ou condicións de risco. Con todo, e tal e como se está a ver nos datos achegados polas autoridades sanitarias e análises científicas realizadas nestes últimos meses, a vacinación reduce case na súa totalidade o risco (que xa era pequeno) de que a xente máis nova poida acabar ingresada por mor da infección do SARS-CoV-2. É máis patente no caso de Galicia, onde a cobertura nas persoas que tiveron a oportunidade de vacinarse (maiores de 12 anos) é a maior (93,5%) dentro da xa alta que se observa en España (89,2%).

Nos últimos días, varios foron os datos que puxeron negro sobre branco a importancia dunha alta cobertura vacinal para evitar unha vaga seria en pleno outono e con varios meses de inverno por diante, nos que os virus respiratorios teñen unha maior incidencia e se transmiten con máis facilidade. Este mesmo mércores, o Centro Europeo para o Control e Prevención de Enfermidades (ECDC), advirte que hai un risco de que se produza “unha carga moi alta” na transmisión do SARS-CoV-2 entre os meses de decembro e xaneiro. Estes son algúns deles:

A correlación entre a nova vaga e a cobertura vacinal

A Unión Europea atópase nunha complicada situación nestas últimas semanas a pesar do éxito do seu plan de compra centralizada de vacinas, que garantiu un acceso moi elevado á poboación de todos os países membros. Con todo, a resposta cidadá non foi igual en todos os Estados (oscila entre o 25% de toda a poboación de Bulgaria e o 81% de Portugal). Este mércores, a presidenta da Comisión Europea, Ursula von der Leyen, destacou no seu discurso diante do Parlamento a situación crítica pola pandemia que viven algunhas rexións da UE (máis de 1.600 mortes diarias na última semana) e, ao mesmo tempo, salientou a importancia da inmunización como cortalumes da nova vaga de infeccións.

Von der Leyen destacou un dato:”En Portugal e España, onde entre o 80 e 90% dos adultos están vacinados, o risco de morrer por Covid-19 nas primeiras dúas semanas de novembro foi 30 veces menor ca nos paises coas taxas de vacinación máis baixas”.

Este mesmo martes, a Comisión Europea difundiu un gráfico que amosa a correlación entre a cobertura de vacinación e a taxa de mortes por cada millón de habitantes nos últimos 14 días.

Data shows us that the higher the vaccination rate, the lower the death rate. #COVID19 #VaccinesWork pic.twitter.com/mORrrQOPsj

— European Commission (@EU_Commission) November 23, 2021

A diferenza na incidencia entre vacinados e non vacinados

Por primeira vez, o Ministerio de Sanidad difundiu este martes a información dispoñible sobre o estado de vacinación dos novos casos de coronavirus. Deste xeito amósase a relación da incidencia en función de se as persoas que están a ser diagnosticadas de Covid-19 teñen completa a súa inmunización ou, pola contra, decidiron non vacinarse ou aínda non o fixeron por determinadas causas.

O propio informe destaca como os datos entre o 20 de setembro e o 14 de novembro de 2021 demostran que “a incidencia en persoas completamente vacinadas é moi inferior á observada en no vacinadas”. A maior diverxencia obsérvase no grupo de persoas entre 60 e 80 anos, moi afectado noutras vagas da pandemia: o risco de infección en persoas vacinadas é case 8 veces menor, a posibilidade de hospitalización é 18 veces menor. E a posibilidade de falecemento multiplícase 25 veces nas persoas que non se vacinaron respecto ás que si o fixeron. Aquí podes ver a información:

Nunha das táboas amósase a evolución dos casos nas oito semanas que discorren desde o 20 de setembro ata o 14 de novembro. Nun contexto xeral de pequeno crecemento da incidencia, a detección de casos é entre 2 e 3 veces superior nas persoas non vacinadas.

No referente á incidencia por idades, o acumulado das cifras destas oito semanas previas pon de manifesto o maior número de casos detectados en persoas de entre 60 e 79 anos que non se vacinaron. Este grupo de idade, como se mencionou, é no que máis se observan as diferenzas de gravidade da Covid-19 en función do estado de vacinación.

Baixo estas liñas pode observarse a gravidade dos casos nos grandes grupos de idade en función do estado de vacinación:

Estes datos constatan as informacións xa difundidas en días previos por fontes do Ministerio de Sanidad, que apuntaban a que preto do 60% dos pacientes ingresados en UCIs non están vacinados. No caso de Galicia, desde a Consellería de Sanidade apuntouse que a proporción de non vacinados (un 6% da poboación maior de 12 anos) representa ata o 50% do total dos ingresados nas UCIs por Covid-19.

Outra forma de ver as diferentes entre vacinados e non vacinados

Diante das mensaxes infundadas que desde o comezo da inmunización contra a Covid-19 trataron de menosprezar a efectividade das vacinas, diversos investigadores lanzaron nos últimos días infografías que poñían en contexto o risco de desenvolver unha forma grave da infección en función do estado vacinal.

Un dos exemplos é o de Edouard Mathieu e Max Roser, do proxecto Our World in Data da Universidade de Oxford, que desenvolveron un sinxelo gráfico no que axudan a contextualizar titulares capciosos que poidan apuntar, por exemplo, a que "a metade das persoas que morren pola Covid-19 estaban vacinadas". Así o exemplifican cunha suposta poboación de 60 persoas.