A Sala do Civil do Tribunal Supremo deulle a razón ao Concello de Santiago. A familia Franco terá que devolver á administración pública as esculturas do Mestre Mateu, creadas para o Pórtico da Gloria.
“Hoxe é un día histórico para Santiago e para todo o noso país”, asegurou a alcaldesa da capital, Goretti Sanmartín. O conflito legal comezou no ano 2017 cando o Concello de Santiago decidiu tratar de recuperar as pezas. O consistorio quería demostrar que adquiriu ambas as esculturas o 4 de xuño de 1948, para o que tiña como proba unha escritura pública e informes.
En xullo de 1954, Carmen Polo (a esposa de Francisco Franco) mostraría interese por estas tras unha visita. O ditador, para compracer a vontade da súa muller e sen ningún tipo de acordo legal que o permitise, decidiu facerse coas estatuas. A familia levounas ao Pazo de Meirás, outro lugar que, tras ser espoliado polo ditador e despois de anos de loita legal, tamén volve pertencer ao patrimonio público.
Un erro patente na valoración das probas
A Audiencia Nacional considerou que as pezas non estaban correctamente identificadas. Algo que, para o Supremo, foi “un erro patente e manifesto na valoración de varias probas”, segundo o Alto Tribunal. “A identificación das estatuas reivindicadas como as que están en poder dos demandados é clara”, explica, e engade que non hai lugar a dúbida ante a documentación e o informe pericial co que contaban. Ademais, unha das esculturas contaba cunha fractura que tamén era descrita nos informes que tiña o Concello.
O Tribunal Supremo explica que este era o único punto que evitaba que se lle concedera as esculturas de volta aos Franco. “Unha vez constatado que os bens reivindicados son os que están en poder dos demandados, a demanda (…) debe ser estimada”, conclúen desde a Sala do Civil. Para a rexedora local “é un día de festa para a sociedade civil” e, conclúe, “é o día no que se fai xustiza social”. Agora, as esculturas do Mestre Mateu volven ser de todos.