O can de palleiro: a raza galega que busca ser excepción na Lei de Benestar Animal

A Lei de Benestar Animal entrou en vigor o pasado 29 de setembro. A normativa prohíbe a cría de cans a todo aquel que non sexa un profesional autorizado que conte con núcleos zoolóxicos: establecementos rexistrados que aloxen animais. Isto anula a actividade das asociacións que procuran a consolidación das razas autóctonas posto que a maioría son particulares, como no caso da cría de can de palleiro en Galicia. Dende o Club de Raza Can de Palleiro teñen claro que, de non modificarse a lei, a especie galega desaparecerá. A Xunta de Galicia pediu ao Ministerio de Dereitos Sociais que se reformule a nova lei. Os técnicos estatais están estudando unha excepción na que se incluiría ao can de palleiro e outras razas autóctonas. Mentres que está aberto o diálogo, o número de camadas e nacementos experimenta un descenso, algo que pode agravarse pola inquedanza xurídica.

Club de Raza Can de Palleiro mantivo unha reunión co goberno galego para transmitir a súa situación. Dende o seu punto de vista, esta raza sobrevive en Galicia grazas ao traballo daqueles “non profesionais” que fan camadas á súa cadela. “Débese contemplar que se fai con estes criadores, senón a raza desaparecerá”, apuntan dende a organización. Os cans véndense posteriormente a un prezo “simbólico” para cubrir os “custos básicos”, como alimentación, o microchip ou as vacinas. Isto tamén queda prohibido por lei, de maneira que só os profesionais, as tendas especializadas ou centros de protección animal poden vender animais.

O can de palleiro é un perro pastor e de garda. A doutora en Veterinaria, profesora da USC e responsable do servizo de Medicina do Comportamento no Hospital Veterinario Universitario Rof Codina de Lugo, Ángela González, explica que este animal de compañía estaba concebido para o exterior das casas. Agora, en cambio, o número máis elevado de cans que se teñen é de mascota e non tanto para o traballo gandeiro. Co cal, o palleiro foi substituído por razas estranxeiras, que se consideraron “mellores” polo feito de “ser de fóra”, apunta González.

“A raza está en perigo de extinción, agora ben, hai que ser sensatos. Agora mesmo o número de abandono de perros é brutal, estase mirando cara o estranxeiro porque non hai sitio aquí”, apunta González. En opinión da veterinaria, a nova lei contempla de maneira lóxica o “regulamento”, con todo, a normativa esixe o núcleo zoolóxico. “Piden canceiras para os cans, pero iso vai en contra dunha cría responsable, que non ten nada que ver con meter a un can nun canil”, sostén.

Ademais disto, González sinala que é importante tomar medidas para non ter unha cría descontrolada: “Unha cadela críase unha ou dúas veces, nada máis”. Para ela, as asociacións de razas autóctonas fan un bo traballo, e non aquelas persoas que, de maneira individual, deciden facer negocio coa venda de animais en aplicacións. “A regulación ten que ir encamiñada a algo pequeno. As instalacións que esixe a lei son unhas das principais queixas porque ninguén quere meter ao seu can cun canil. Non se debe”, apunta.

A asociación galega de can de palleiro está activa dende 2002 e rexistrou 2.841 exemplares. Despois de emitir alegacións ao articulado da lei, o club dirixiuse á Xunta de Galicia, coa que mantiveron un encontro na pasada asamblea e trasladaron as súas preocupacións. “Non facemos negocio cos cans, non se poñen á venda. É unha negociación entre particulares e é necesario que a lei contemple esta situación”, apuntan dende a asociación. Patrimonio Natural trasladou ao Ministerio que as novas obrigas sobre a inscrición no rexistro de criadores e animais reprodutores poden impactar negativamente na evolución dos exemplares de can de palleiro.

Polo momento, a Xunta mantén abertas as negociacións co executivo central, ao que solicitou tamén “harmonizar” a nova lei coa normativa do Goberno galego, ao considerar “desproporcionadas” algunhas sancións. Belén do Campo, directoria de Patrimonio Natural, trasladou ademais que a maioría das inquedanzas cidadás sobre a lei residen na “incineración das mascotas e a posibilidade de enterrar os seus restos; a identificación inicial dos animais de compañía e o procedemento para comunicar unha baixa; a obrigatoriedade do seguro de responsabilidade civil; e a falta de concreción con relación ás especies exóticas ata a aprobación definitiva da listaxe correspondente”.