Foi en Oleiros, onde o concello ten declarada a guerra aberta á herba da Pampa (Cortaderia selloana), onde a Xunta de Galicia deu a coñecer o traballo que o departamento de Patrimonio Natural desenvolve desde hai meses cun equipo da Universidade da Coruña dirixido por Jaime Fagúndez: un cartografado da área de distribución da planta en Galicia, así como da avaliación da súa incidencia e perigosidade en cada zona, de acordo coa súa vulnerabilidade á invasión.
Explicouno a directora xeral de Patrimonio Natural, Belén do Campo, durante unha xornada de traballo celebrada este mércores no Centro de Extensión Universitaria e Divulgación Ambiental (CEIDA) de Santa Cruz. O mapa da herba da Pampa enmárcase no obxectivo de redactar un plan galego de acción contra esta especie exótica invasora.
O traballo do equipo de Jaime Fagúndez, que recentemente presentou unha investigación que constataba o avance da especie nos polígonos industriais de Galicia, será o que permita definir a planificación, os medios e as técnicas máis axeitadas para facer fronte á proliferación do plumacho polo territorio galego, ao tempo que ofrecerá información sobre a súa invasión tanto en ecosistemas naturais como degradados.
A herba da Pampa invade xa máis da metade dos polígonos industriais de Galicia
O encontro do grupo de traballo celebrado no Castelo de Santa Cruz foi o segundo celebrado polo equipo constituído para loitar contra a herba da pampa, despois do celebrado o pasado mes de maio en Santander. O evento reuniu en Oleiros a unha trintena de técnicos e xestores con competencias sobre o medio natural, parques, xardíns, infraestruturas e ordenación do territorio procedentes de Galicia, Asturias, Cantabria e Portugal co fin de intercambiar experiencias e coñecementos para o control desta especie en todo o Arco Atlántico.
A xornada foi organizada polo CEIDA e SEO/BirdLife no marco do proxecto europeo LIFE Stop Cortaderia, que analiza e trata de lograr a eliminación da herba da pampa na franxa que vai desde a costa oeste de Francia, o arco norte de España e Portugal, pola que se ten estendido con gran rapidez. Ademais de Belén do Campo, o acto tamén contou coas intervencións de Carlos Vales, director do CEIDA, e Santiago García de Enterría, coordinador do proxecto.
Alto impacto
A Cortaderia selloana é unha gramínea perenne que destaca pola súa florescencia en forma de plumacho, acadando ata dous metros de altura. En conxunto, a planta pode chegar aos catro metros. Florece durante o verán, e o maior risco de propagación ten lugar durante o outono, cando as sementes se desprenden da planta.
Resulta unha especie de alto risco de impacto na biodiversidade, polo que, segundo subliñou Belén do Campo, a estratexia para a súa xestión e control debe afrontarse desde unha perspectiva de contención local e protección dos sitios prioritarios para a conservación de especies (principalmente, a Rede Natura 2000).
Nos últimos anos, a Dirección Xeral de Patrimonio Natural impulsou a erradicación desta especie nas áreas costeiras da Rede Galega de Espazos Protexidos e as áreas limítrofes. Ademais, trasladóuselle a outras administracións implicadas e a particulares a necesidade de sacala fóra destes espazos. Neste sentido, por exemplo, solicitouse aos titulares de distintas vías de comunicación, un vector moi importante de propagación, que promoveran a eliminación da herba da pampa, moi presente nas beiras das estradas.
Belén do Campo celebrou na súa intervención que Galicia acolla o encontro, co que se pretende cumprir tres grandes obxectivos. Por un lado, servir de foro de intercambio de experiencias entre os principais axentes implicados na súa erradicación no Arco Atlántico; en segundo lugar, difundir as metodoloxías e materiais que se están a empregar para frear a expansión da especie; e por último pero non menos importante, sensibilizar á poboación das rexións afectadas de España, Francia e Portugal dos riscos e dos efectos prexudiciais da herba da pampa sobre a biodiversidade local.
Life Stop Cortaderia
A posta en marcha do grupo de traballo internacional reunido hoxe en Oleiros encádrase no proxecto LIFE Stop Cortaderia, unha iniciativa coordinada pola entidade cántabra Asociación Amica e na que participan como socios AMPROS, SERCA, SEO/BirdLife, a Cámara Municipal de Vilanova de Gaia e o Instituto Politécnico de Coimbra, sendo a Xunta de Galicia unha das entidades cofinanciadoras do mesmo.
De feito, o proxecto conta con cofinanciamento da Comisión Europea a través do programa LIFE (o que supón o 52% do orzamento), da Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda da Xunta, da Consellería de Desenvolvemento Rural, Gandaría, Pesca, Alimentación e Medio Ambiente do Goberno de Cantabria, do Concello de Santander e dalgunhas empresas privadas.
