Nun só minuto Galicia somerxerase na escuridade por mor dunha eclipse solar total o 12 de agosto de 2026. Será o primeiro dos tres grandes fenómenos astronómicos que terán lugar entre o próximo ano e o 2028. As provincias da Coruña e Lugo poderán observar este evento na súa plenitude e máis vale aproveitalo, porque no resto do territorio —e tamén nos outros eventos— non se poderá contemplar como o Sol queda completamente tapado pola Lúa.
O 12 de agosto de 2026 poderase desfrutar dun dos eventos astronómicos por excelencia: unha eclipse total de Sol. España e unha pequena parte de Islandia serán os únicos territorios onde se poida ver por completo este fenómeno. En Galicia, as provincias da Coruña e Lugo serán as primeiras localizacións en poder contemplar esta eclipse, que comenzará ás 17:34 horas e rematará ás 21:58 horas, co seu punto álxido ás 20:28 horas na comunidade, segundo informa o Observatorio Astronómico Nacional (OAN).
A eclipse total durará pouco máis dun minuto e acontecerá preto do solpor, polo que os amantes da astronomía deberán estar atentos. Segundo a traxectoria prevista polo OAN, a maioría dos lucenses poderán contemplar este evento en toda a súa plenitude. Agás os que se atopen en concellos como Carballedo, Pantón e Sober. Pola contra, só a metade dos coruñeses poderán observar o fenómeno ao completo. As comarcas de Ortegal, Ferrol, Eume, Mariñas, A Coruña, Ordes, Bergantiños, Arzúa e Melide serán as afortunadas neste caso.
Malia isto “o resto de territorios poderán contemplar como se cobre o Sol en máis dun 90%, polo que non teñen que preocuparse en exceso”, expón o presidente da Fundación Ceo, Ciencia e Cultura, Enrique Alonso, quen se encarga da xestión do Observatorio Astronómico de Forcarei.
Trío de eclipses
Nos próximos tres anos España será testemuña de dúas eclipses totais e unha parcial. Á de 2026 haberá que sumarlle o evento do día 2 de agosto de 2027 e o do 26 de xaneiro de 2028. Desafortunadamente para Galicia o único fenómeno astronómico que se poderá observar en plenitude dende a comunidade será o do próximo ano. “Isto resultará moi importante, xa que se prevé que teñamos moito turismo científico na comunidade debido a que o evento de 2026 coincide co punto máximo da chuvia de estrelas das Perseidas“, indica Alonso.
A eclipse total de 2027 poderase observar completa na zona sur de España, mentres que no territorio galego será parcial. Comenzará ás 09:45 horas, rematará ás 11:54 horas e o seu punto máximo acontecerá ás 10:48 horas. Con respecto a 2028, este evento será anular, e transcorrerá entre as 16:31 e as 18:40 horas, co pico ás 17:52 horas. En Galicia, este verase como unha eclipse parcial, xa que non se chegará a crear ese “anel de lume” característico deste tipo de fenómenos.
Serán tres eventos de suma importancia a nivel tanto nacional como local, polo que se creou unha Comisión Nacional da Eclipse. Esta tratará de desenvolver e coordinar as actividades que estas eclipses levan asociadas, así como actuar de enlace cos diferentes estamentos e organismo que se verán implicados durante estes tres anos.
Tipos de eclipses
Unha eclipse de Sol acontece cando a Lúa se interpón entre a Terra e o propio Sol. Deste xeito, o satélite terrestre fai sobre e cubre o planeta na escuridade. Dependendo das posicións relativas dos tres astros, o evento pode ser parcial, anular ou total, tal e como explica o físico Francisco José Torcal no seu artigo de The Conversation.
De ser total, a Lúa tapa á perfección o Sol e isto pode acontecer por unha casualidade cósmica: o tamaño aparente de ambos astros é aproximadamente igual visto dende a Terra. Ademais, o satélite é unhas 400 veces máis pequeno que o Sol e está a unhas 400 veces máis preto do planeta, matiza Torcal. No caso de que sexa anular, a Lúa non tapa por completo o Sol, deixando un anel luminoso ao redor e, no parcial, só se oculta unha porción do astro rei.
Deste xeito, o evento do 12 de agosto de 2026 será unha eclipse total para a metade norte de Galicia, mentres que en Pontevedra e Ourense non chegarán a ver o Sol totalmente tapado pola Lúa.
Precaucións
Malia isto, os expertos advirten de tomar todas as precaucións necesarias para observar estes eventos. “Cando vemos ao o Sol podemos estar a queimar as retinas dos ollos sen que nos doia e crear danos irreparables nelas”, alerta Alonso. É por iso que sempre se recomenda empregar lentas ou cristais especiais que deben estar certificados pola norma internacional ISO 12312-2.
Tamén se pode ver de forma indirecta se se utiliza unha cámara dixital ou un telescopio con cámara dixital, conectado a un computador, de forma que se contemple a eclipse a través desta ou proxectado nunha parede co telescopio. No caso de non poder ter estes aparellos, a última alternativa para poder desfrutar deste fenómeno é construír unha cámara estenopeica caseira dun xeito moi sinxelo, o propio OAN explica paso a paso como realizalo.
