A toniña común (Phocoena phocoena) é un dos cetáceos máis pequenos que hai nas costas europeas. E este luns, na praia de Ostreira, en Poio, apareceu morto o que é o primeiro exemplar de 2019 en Galicia. Despois da aparición de grandes baleas, que chamaron a atención polas súas grandes dimensións, a Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños (Cemma) deu conta da morte deste exemplar. “Un animal que non sairá nos telediarios porque non é a especie máis grande senón precisamente a máis pequena, pero o seu valor na biodiversidade mariña e na comunidade de cetáceos galegos é maior”, subliña a entidade.
Segundo explica Alfredo López, responsable da entidade, tratábase dunha femia xa maior, que xa cumprira o seu ciclo reprodutivo. “Estaba bastante desnutrido e tiña unha importante carga parasitaria”. Ademais, aínda que non foi a causa directa da morte, tiña un anaco de plástico de 10×6 centímetros no estómago.
“Para nós a toniña é moi importante, porque aquí está nunha situación crítica, e cada unha que aparece morta é unha menos no mar”. Debido á importancia de recoller datos deste exemplar, a toniña será analizada nos laboratorios da Cemma. Neste caso era unha femia adulta “o tramo de idade que máis se viu reducido nas últimas décadas” e lactante. “Esperemos que o seu cachorro fose xa quen de valerse por si mesmo, subliñan desde a entidade.
Segundo deu a coñecer estes días desde a Cemma despois da sucesión de chegadas de baleas adultas, entre 1990 e 2018 vararon 178 exemplares de grandes cetáceos en Galicia (baleas e cachalotes). Os datos expoñen que a media anual foi aumentando pouco a pouco, pasando de 4 anuais entre 1990 e 1999 a 7 entre 2000 e 2009 e 8 entre 2010 e 2018. Este último ano, con seis, “non resulta ser un ano que destaque, xa que houbo anos de 10 e 12 exemplares”. Porén, como xa subliñan desde a Cemma, que se concentren tantos varamentos en apenas un mes é “extraordinario”.
Retirada da balea en Valarés
Precisamente o último gran cetáceo, aparecido o sábado na praia de Valarés, en Ponteceso, segue no areal debido a que se complicaron as tarefas de retirada. Na fin de semana, cando se intentou remolcar mediante unha cadea, a cola desprendeuse, o que obrigou a suspender as tarefas. Nese tempo, centos de curiosos achegáronse para ver o maxestoso animal de preto.
Este martes reanudáronse as tarefas, xa que finalmente se optou por despezar o animal. Operarios do Concello de Ponteceso, coa colaboración da Cemma e a Xunta de Galicia, traballan desde primeira hora para completar a operación. O concello manifestou a súa vontade de conservar o esqueleto da Balaenoptera physalus para expoñelo como atracción turística e de divulgación.
Precisamente en Ponteceso apareceu tamén outro exemplar de balea que quedou para a posteridade. O esqueleto que hoxe está exposto no museo da Sociedade Galega de Historia Natural, en Ferrol, pertence a un animal varado na praia de Niño do Corvo en 2004.
