Un equipo da Escola de Enxeñaría Forestal de Pontevedra traballa no desenvolvendo dunha metodoloxía que permita identificar a e cuantificar a extensión de masas árboreas de especies invasoras como a acacia, que poden causar graves danos ecolóxicos. O grupo Hidro-Forest da Universidade de Vigo (UVigo), que está a empregar imaxes de satélite e tecnoloxía LiDAR para a súa investigación, é o responsable do proxecto Acacia-Sat. Esta iniciativa tamén busca a creación “dun modelo preditivo baseado na aprendizaxe automática” que permita estimar a evolución futura das masas de acacia.
Acacia-Sat, financiado polo Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades, ten como investigadora principal a Xana Álvarez. Segundo explica, o obxectivo da iniciativa é o seguinte: “Mellorar o coñecemento da aplicación de tecnoloxías LiDAR e imaxes de satélite para a conservación da biodiversidade e dos servizos ecosistémicos nas áreas protexidas”, tendo en conta que as especies exóticas invasoras son, xunto o cambio climático, “as principais ameazas que enfronta a biodiversidade”.
Unha metodoloxía innovadora
No marco dun proxecto que se estenderá ata 2026, o grupo Hidro-Forest buscará comprobar a viabilidade dunha “metodoloxía única e innovadora para detectar especies exóticas invasoras”, así como para cuantificar aspectos como o volume de madeira ou a altura e diámetro das árbores. A investigación centrarase en dúas especies de acacia (A. dealbata e A. melanoxylon), por ser as máis estendidas nas áreas piloto do proxecto, o Parque Natural das Fragas do Eume e o Lugar de Importancia Comunitaria da Serra do Cando.
Como apunta Álvarez, a selección destas áreas de estudo permitirá comparar “os resultados obtidos coa verdade-terreo”, mais a idea é que “estas ferramentas poidan utilizarse en amplas zonas do territorio coa mesma problemática”. De feito, os primeiros traballos leváronse a cabo recentemente nas illas Cíes e Ons, coa colaboración do persoal do Parque Nacional das Illas Atlánticas.
Prever a evolución de especies con alta adaptabilidade
Outro dos eixes do proxecto é o desenvolvemento dun modelo preditivo, nun marco temporal que abrangue ata 2050, dirixido a coñecer “como se distribuirá a acacia ao longo do territorio”, tendo en conta “diferentes escenarios climáticos”. Este modelo, explica Álvarez, buscará tamén avaliar como esta evolución podería afectar “a conectividade ecolóxica en espazos protexidos”, tendo en conta ademais a “alta adaptabilidade” e a “rápida taxa de crecemento” destas especies.
Isto permitiría á súa vez “avaliar as posibles medidas de mitigación e control da distribución da acacia no medio-longo prazo, de forma que sirva como unha ferramenta que axude os xestores a tomar as mellores decisións”. De feito, outro dos obxectivos do proxecto é a transferencia dos resultados obtidos “para a súa integración nos sistemas de decisións e para a sensibilización da sociedade”.
Valorización enerxética
Co obxectivo de contribuír a unha “xestión integral” destas especies invasoras, outra das liñas de traballo do proxecto estará centrada no estudo do potencial enerxético da acacia. Concretamente, o catedrático Luis Ortiz encargarase de avaliar a posibilidade de empregar os residuos forestais resultantes da xestión desas masas para a xeración de biocombustibles, tanto pellets ou briquetas, como carbón vexetal ou biochar, liña na que contará coa colaboración do investigador Óscar González.
Podes ler a noticia do DUVI na seguinte ligazón.
