Descarbonizar o transporte marítimo. Ese é o principal obxectivo do proxecto Fisterra, que pretende “reducir drasticamente” o consumo de combustibles fósiles nos barcos durante a súa chegada, atracada e saída dos portos. Para conseguilo, a Universidade de Vigo (UVigo), o Centro Tecnolóxico de Automoción de Galicia (CTAG) e a empresa Norvento suman esforzos para o deseño dun convertedor de electrónica de potencia. Este proxecto de colaboración público-privada conta cun orzamento de máis de 2,6 millóns de euros que proceden de fondos europeos e da Axencia Galega de Innovación da Xunta.
Fisterra presentouse este martes en Lugo, onde se fixo fincapé na contaminación que causa o transporte marítimo. Segundo os datos do proxecto, este sector supón o 15% das emisións anuais de óxido de nitróxeno (NOx) e o 13% das de óxido de xofre (SO2). O proxecto galego inicia a súa andaina co obxectivo de reducir estas cifras, especialmente no contexto europeo, onde se contabilizaron 319 portos marítimos, dos máis de 1.200 portos comerciais que hai no continente. Segundo Fisterra, se o proxecto acadará só o 10% deses portos, lograríase unha redución de máis de 583.000 quilos de dióxido de xofre, equivalente ao que emitirían nun ano máis de 47,8 millóns de coches.
Tres grandes áreas
No acto de presentación do proxecto, interviñeron representantes das tres entidades para explicar en que consistirá o seu traballo dentro de Fisterra. Adrián Capelán, subdirector de Tecnoloxía de Norvento, destacou que a empresa se encargará da investigación e creación dun convertedor que incremente notablemente a potencia dos existentes no mercado nos seus centros de fabricación situados en Lugo.
O obxectivo principal da UVigo, cuxas liñas de acción neste proxecto foron explicadas por Daniel Villanueva, director do Campus Tecnolóxico da institución académica, será o desenvolvemento de estratexias de control para convertedores electrónicos de potencia utilizados en aplicacións de subministración de enerxía eléctrica a barcos cando están en porto. Mediante o uso destas estratexias, preténdese mellorar o rendemento, a robustez, a tolerancia a faltas e a resposta dinámica das instalacións.
O CTAG, segundo detallou Victor Alonso, director adxunto de Manufacturing & Dixital Transformation da entidade, encargarase da implementación dun xemelgo dixital para o deseño dunha liña de produción que permita a creación de procesos de fabricación desde cero e ver como interactuarán co mundo real simulando escenarios. Desta forma optimízanse tempos e custos e incídese na sustentabilidade, ao traballar desde unha contorna virtual de probas.
As catro fases do proxecto Fisterra
O proxecto dividirase en catro fases que se desenvolverán entre 2024 e 2026, dando lugar a diferentes fitos dentro dun proceso iterativo. En primeiro termo, investigarase a estado da arte en convertidores multimegavatio, para alcanzar un consenso común entre os socios do prototipo final esperado. Na segunda etapa crearase un xemelgo dixital e deseñarase o primeiro convertedor de proba, mentres que na terceira fase avaliaranse os casos de uso e implementarase o xemelgo dixital creado no segundo fito. Por último, validarase o prototipo nunha contorna controlada e manufacturaranse os convertedores mediante técnicas de fábrica intelixente.
Aínda que este avance está pensado para o seu uso en transporte marítimo, os seus beneficios poden reverter noutros sectores. O sector enerxético poderá conseguir maior autonomía na subministración e fabricación de elementos críticos no desenvolvemento de proxectos enerxéticos. En particular no ámbito portuario, de produción de hidróxeno verde e o aproveitamento da rede de catenarias para o despregamento de infraestrutura de recarga ultrarrápida en vehículos.
Características do novo convertedor
Segundo explican dende o proxecto Fisterra, o novo convertedor innovará en electrónica de potencia co obxectivo de transformar o sector marítimo e portuario. A iniciativa público-privada, insisten os seus impulsores, tamén fará énfase na sustentabilidade e a eficiencia enerxética. Así mesmo, o seu deseño será o máis eficiente posible para mellorar a resposta dinámica e ofrecer o dobre do que actualmente se atopa no mercado. Tamén incorporará “algoritmos punteiros” para co ontrol e comunicacións do convertedor, co obxectivo de que se reduzan os tempos de resposta. Finalmente, buscarase a integración de renovables, a compensación reactiva, o aumento de fiabilidade e a estabilidade de rede nos dous lados do convertedor.
Impacto ambiental e social do proxecto Fisterra
Segundo defenden dende o proxecto Fisterra, a sustentabilidade é outro dos piares básicos desta iniciativa. Para iso definíronse cinco obxectivos, entre o que destaca o máis prioritario: a descarbonización do tráfico mariño. Tamén se pretende minimizar a pegada ambiental durante todo o ciclo de vida dos produtos desenvolvidos, dende a fabricación ata o seu despregamento e operación. Así mesmo, búscase incrementar a achega de enerxías renovables e de combustibles alternativos, como o hidróxeno verde, na produción eléctrica. Finalmente, Fisterra quere desenvolver unha industrialización sostible e inclusiva grazas á redución de custos que proporcionan os convertedores multimegavatio, garantindo ademais o acceso eléctrico a nivel global.
“Fisterra terá un impacto significativo na competitividade do modelo produtivo de Galicia, integrando tecnoloxías industriais innovadoras, como a fabricación avanzada e intelixente nas cadeas de valor, a través do uso de intelixencia artificial, fabricación aditiva e blockchain, e da implantación de tecnoloxías habilitadoras, como a automatización, robótica, visión artificial, machine learning, deep learning e iOT”, indican dende o proxecto. O obxectivo é que os resultados des Fisterra poidan ser explotados comercialmente a nivel internacional, o que reduciría a dependencia económica do exterior.
