Para moitos de nós, o día non empeza ata que tomamos a nosa primeira cunca de café. É reconfortante, dá enerxía e é unha das bebidas máis consumidas no mundo. Con todo, aínda que ese café matutino pareza inofensivo, o certo é que pode interactuar con certos medicamentos, desde as pastillas para o arrefriado común ata os antidepresivos. E, como consecuencia, podería reducir a súa eficacia ou aumentar o risco de efectos secundarios.
E que hai do té? Tamén contén cafeína, pero non nas mesmas concentracións que o café, e non parece afectarnos da mesma maneira.
Medicamentos para o arrefriado e a gripe
A cafeína é un estimulante, o que significa que acelera o sistema nervioso central. A pseudoefedrina, un desconxestionante que se atopa en remedios para o arrefriado e a gripe como Sudafed, tamén é un estimulante. Cando se combinan, os efectos poden amplificarse, o que pode provocar nerviosismo ou inquietude, dores de cabeza, taquicardia e insomnio.
Moitos medicamentos para o arrefriado xa conteñen cafeína, o que aumenta aínda máis estes riscos. Algúns estudos suxiren, ademais, que a combinación de cafeína e pseudoefedrina pode elevar o azucre en sangue e a temperatura corporal, o que é especialmente importante para as persoas con diabetes.
Os efectos estimulantes tamén son motivo de preocupación cando se combina a cafeína con medicamentos para o TDAH, como as anfetaminas, ou con medicamentos para a asma, como a teofilina, que ten unha estrutura química similar á cafeína. O seu consumo conxunto pode aumentar o risco de efectos secundarios como taquicardia e trastornos do sono.
Medicamentos para a tiroide
A levotiroxina, o tratamento estándar para o hipotiroidismo, é moi sensible ao momento en que se toma, e o café da mañá pode interferir. Os estudos demostran que tomar café inmediatamente despois de tomar levotiroxina pode reducir a súa absorción ata nun 50%.
A cafeína acelera a motilidade intestinal, é dicir, o movemento dos alimentos e os refugallos a través do tracto dixestivo, o que reduce o tempo de absorción do fármaco. Doutra banda, a cafeína pode unirse a el no estómago, o que dificulta a súa absorción polo organismo. Como consecuencia, a biodispoñibilidade do medicamento descende e chega en menor cantidade ao torrente sanguíneo, que é onde se necesita. Esta interacción é máis común coas formas en comprimidos de levotiroxina e menos probable coas formulacións líquidas.
Se a absorción do fármaco se ve afectada, poden reaparecer os síntomas do hipotiroidismo, entre eles fatiga, aumento de peso e estrinximento.
Tamén convén separar o consumo de café da toma dun tipo de medicamentos para a osteoporose chamado bisfosfonatos, que inclúen o alendronato e o risedronato. En ambos os casos convén tomalos co estómago baleiro e esperar entre 30 e 60 minutos antes de inxerir alimentos ou bebidas.
Antidepresivos e antipsicóticos
A interacción entre a cafeína e os medicamentos para a saúde mental pode ser máis complexa.
Un dos fármacos antidepresivos máis utilizados son os inhibidores selectivos da recaptación de serotonina (ISRS), como a sertralina e o citalopram. Adoitan receitarse para tratar a depresión, a ansiedade e outros trastornos psiquiátricos. Estudos de laboratorio suxiren que a cafeína pode unirse a estes fármacos no estómago, reducindo a súa absorción e, potencialmente, diminuíndo a súa eficacia.
Os antidepresivos tricíclicos (ATC), como a amitriptilina e a imipramina, son unha clase de antidepresivos máis antigos que actúan sobre os niveis de neurotransmisores no cerebro. Hoxe utilízanse menos en comparación cos antidepresivos máis novos, como os ISRS, debido ao seu maior potencial de efectos secundarios e ao maior risco de sobredose.
Os ATC descompóñense mediante o enzima hepático CYP1A2, que tamén metaboliza a cafeína. A competencia entre ambos pode retardar a descomposición do fármaco, aumentando os efectos secundarios, ou atrasar a eliminación da cafeína, o que pode provocar nerviosismo ou axitación durante máis tempo do habitual.
A clozapina, un antipsicótico, tamén é procesada polo CYP1A2. Un estudo demostrou que beber dous ou tres cuncas de café podía aumentar os niveis de clozapina en sangue ata nun 97%, o que podería aumentar os riscos de somnolencia, confusión ou complicacións máis graves.
Analxésicos
Algúns analxésicos dispoñibles sen receita, como os que conteñen aspirina ou paracetamol, incorporan cafeína. O café pode acelerar a velocidade á que se absorben estes fármacos, xa que precipita o baleirado do estómago e aumenta a acidez estomacal.
Aínda que isto pode axudar a que os analxésicos actúen máis rápido, tamén podería aumentar o risco de efectos secundarios como irritación estomacal ou sangrado, especialmente cando se combina con outras fontes de cafeína. Aínda que non se rexistraron casos graves, recoméndase precaución.
Medicamentos para o corazón
A cafeína pode elevar temporalmente a presión arterial e a frecuencia cardíaca, normalmente durante tres ou catro horas despois do seu consumo. En persoas que toman medicamentos para a presión arterial ou para controlar ritmos cardíacos irregulares (arritmias), isto pode contrarrestar os efectos desexados da medicación.
Isto non implica que as persoas con afeccións cardíacas deban evitar o café por completo, pero convén que controlen como afecta os seus síntomas. E se nalgún caso é necesario, considerar a posibilidade de limitar o seu consumo ou cambiar a descafeinado.
En calquera caso, se algunha vez non está seguro de se o seu medicamento e o café son unha boa combinación, pregunte a un médico ou un farmacéutico. Á fin e ao cabo, non podemos obviar que cada persoa metaboliza a cafeína de forma diferente: algunhas séntense fenomenal despois de tres cuncas, mentres que outras sofren efectos secundarios tras beber só unha.
Cláusula de divulgación: DipaKamdar non recibe salario, nin exerce labores de consultoría, nin posúe accións, nin recibe financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declarou carecer de vínculos relevantes máis aló do cargo académico citado.
Este artigo foi publicado orixinalmente en inglés.
