Xoves 28 Marzo 2024

Sete preguntas e respostas sobre a vacina de Pfizer e BioNTech

“Un gran día para a ciencia e para a humanidade”. Son palabras de Albert Bourla, presidente e CEO da compañía estadounidense Pfizer, que xunto á biotecnolóxica alemá BioNTech anunciou este luns o “éxito” nos ensaios en fase 3 do seu candidato a vacina contra a infección do coronavirus SARS-CoV-2. A noticia xerou unha notable repercusión nos medios de comunicación e nos mercados de valores, diante da posibilidade de que a inmunización dunha parte importante da poboación mundial poida poñer fin ao impacto sanitario e económico da pandemia da Covid-19.

Porén, poñendo por diante a boa nova que supón un novo avance científico na carreira pola vacina, son numerosas as voces que advirten da precaución diante destes anuncios e, sobre todo, dos prazos que se marcan para comezar as campañas de vacinación. A estas alturas, algunhas das datas avanzadas hai meses por gobernos de distintos países xa están en tempo de desconto, e parece probable que aínda haberá que agardar. Do mesmo xeito, parece claro que ningunha das vacinas en marcha vai acadar a efectividade total. Aí entra en xogo unha complexa relación de intereses sanitarios, pero tamén xeopolíticos e económicos, que irán decantando que vacina se acabará administrando en cada rexión do planeta. Hai unha lista de cuestións que, por tanto, cómpre abordar para ver en que punto se atopa a procura da vacina tras o anuncio de Pfizer.

Publicidade

Que din Pfizer e BioNTech?

O comunicado que difundiron as dúas empresas afirman que o candidato vacinal acadou unha eficacia superior ao 90% na prevención da Covid-19 nos participantes sen evidencia previa de estar infectados polo SARS-CoV-2. Con todo, as compañías advirten que a porcentaxe de eficacia da vacina pode variar a medida que avance o estudo.

O estudo en fase 3, iniciado a finais de xullo de 2020, involucrou a 43.538 participantes, dos que 38.955 xa recibiron a segunda dose a data do 8 de novembro. Os resultados son, con todo, froito dunha primeira análise intermedia desta fase, que aínda continúa en marcha.

De entre todas as persoas participantes no ensaio, detectáronse 94 casos de Covid-19, aínda que non se aclarou cantas destas persoas pertencían ao grupo que recibiu a vacina ou ás que recibiron o placebo. O comunicado avanza que a análise continuará ata que se acumulen 164 casos de Covid-19, co obxectivo de mellorar a recollida de datos e evidencias.

O protocolo do ensaio, de 146 páxinas, pode consultarse nesta ligazón (formato PDF).

Pfizer anuncia que a súa vacina ten unha efectividade do 90%

Como é esta vacina?

A vacina de Pfizer e BioNTech está baseada no ARN mensaxeiro (ARNm), que dá instrucións ás células do organismo para producir proteínas virais que poden ser recoñecidas polo sistema inmunitario e reaccionar contra un axente patóxeno. Contén unha pequena parte do código xenético do SARS-CoV-2, correspondente coa proteína S (espiga), que o virus utiliza para entrar nas células e comezar a replicarse. Ao subministrar este ARNm, o organismo le as instrucións, produce a proteína e, a continuación, actúa como se estivera sendo atacado polo coronavirus, polo que esenvolve as defensas necesarias, pero sen experimentar a infección

O proceso está sendo revisado externamente?

Si. Na súa nota de prensa, as compañías expoñen que os resultados anunciados foron avaliados por un comité externo e independente, que está a seguir todo o procedemento. Porén, ata o momento non se difundiron en ningures, alén da comunicación deste luns.

Mais Pfizer e BioNTEC tamén apuntan na nota que unha vez se complete a fase 3 do ensaio, os datos ofreceranse nunha publicación científica revisada por pares.

Que di a comunidade científica?

A noticia foi acollida, en xeral, cunha mestura de alegría e cautela. A eficacia anunciada é maior do agardado, xa que axencias como a FDA dos Estados Unidos manifestaron a vontade de aprobar as vacinas que puideran previr ou diminuír a gravidade da infección en máis do 50% das persoas vacinadas. A vacina da gripe, por exemplo, ten unha efectividade na poboación algo superior ao 60%, polo que a pesar de evitar boa parte dos casos graves, non impide que unha pequena porcentaxe das persoas vacinadas poidan sufrir igualmente unha infección severa.

Con todo, insístese na precaución á hora de acoller o anuncio. Expertos consultados por Nature, como Eric Topol, director do Instituto Scripps de Investigación Traslacional en La Jolla (California, EUA), botan en falta información sobre o tipo de infeccións que se evitan con esta candidata (se protexen tamén, por exemplo, dos casos máis graves), a posible variación da eficacia en función da idade ou condicións previas dos participantes, e sobre a posibilidade de que as persoas que non presentan síntomas grazas á vacina deixan de ser, ao tempo, capaces de contaxiar o SARS-CoV-2 a outras persoas. “Unha vacina que bloquee tamén a transmisión podería acelerar o fin da pandemia”, apunta a revista.

Que desafíos ten por diante a vacina?

Alén das cuestións xa mencionadas, un dos aspectos nos que máis se incidiu desde o anuncio é o da capacidade de produción e conservación da vacina e, por tanto, a súa distribución polo planeta. Nun artigo en The Conversation, tres científicos das universidades de Monash e RMIT en Australia destacan que moitos países aínda non teñen capacidade para fabricar a cantidade suficiente de ARNm.

Ademais, a vacina require un almacenamento a unha temperatura por baixo de -60ºC, o que supón un importante reto para o transporte e distribución.

Pfizer e BioNTech prevén ter dispoñibles 50 millóns de doses de vacinas para finais de 2020 e arredor de 1.300 millóns para finais de 2021. Ao tratarse dunha vacina en dúas doses, a poboación que podería recibir a vacina sería, por tanto, a metade destas cifras.

Outra das claves ás que hai que prestar atención é a duración da inmunidade. Ao tratarse dun ensaio que leva poucos meses en marcha, non se pode saber con detalle se as persoas participantes seguirán mantendo a protección contra a infección do SARS-CoV-2 a medio e longo prazo.

Cando a recibirá España?

O ministro de Sanidad, Salvador Illa, anunciou este martes nunha entrevista con Televisión Española que o Goberno prevé recibir 20 millóns de doses para comezos de ano, o que serviría para 10 millóns de persoas. É posible que en vindeiras datas se asine un contrato coas empresas impulsoras desta vacina. Porén, todo está pendente dos resultados dos ensaios e das revisións realizadas polas axencias de medicamentos e produtos sanitarios dos diferentes países.

Que outros proxectos están en fase 3?

O anuncio de Pfizer e BioNTech supón tamén un pulo para os proxectos semellantes que están en marcha, nomeadamente o de Moderna, cun método semellante ao de Pfizer, e tamén en fase 3. A última actualización da OMS sobre as vacinas en desenvolvemento sitúa tamén neste tramo a tres proxectos da China (Sinovac, Sinopharm/Instituto de Produtos Biolóxicos de Wuhan e Cansino/Instituto de Biotecnoloxía de Beijing), Oxford/AstraZeneca, o Instituto Gamaleya de Rusia, Janssen e Novavax (que desenvolverá nas instalacións de Zendal, no Porriño, parte da fabricación).

 

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Por que algúns pacientes teñen covid persistente e outros non? Este estudo dá na clave

Un equipo do Hospital Universitario de Zúrich busca mellorar a atención aos doentes con novas estratexias de tratamento

Ascenden a 57 os falecidos por gripe en Galicia

O último informe do Sergas confirma a tendencia á baixa da incidencia nas catro provincias

Por que aumentan as infeccións respiratorias agudas en España?

Estamos xusto no momento do incremento da curva da gripe que este ano coincidiu co Nadal e o aumento dos contactos sociais

Tes gripe ou covid? Estas son as diferenzas

A inmunóloga África González admite que teñen síntomas moi similares pero que se distinguen polo tempo de incubación e a estacionalidade