A combinación da seca, os incendios, as emisións de gases contaminantes e outros factores como a concentración do ozono na troposfera (a capa máis próxima á superficie) pode afectar á saúde das persoas. É unha evidencia que se constata cos aumentos de morbilidade e mortalidade, sobre todo en zonas urbanas, cando o aire que respiramos se enturbia debido á polución. Pero un novo estudo acaba de poñer o foco nos nenos a piques de nacer e as súas nais: un traballo publicado por investigadores do Instituto de Saúde Carlos III de Madrid (ISCIII), atopou unha relación entre os partos prematuros e estes episodios nos que empeora a calidade do aire.
“O principal resultado do estudo é que os días con advección de po do Sahara non só produce aumento de partículas no aire, senón que, como consecuencia de que a capa de mestura diminúe, tamén se produce un incremento doutros contaminantes como os óxidos de nitróxeno ou o ozono”, explica Julio Díaz, autor principal do estudo e investigador da Escola Nacional de Sanidade do ISCIII.
O resultado ten especial interese para Galicia, segundo destaca Díaz: “No caso de Galicia son salientables as asociacións que saen entre os partos prematuros e o baixo peso ao nacer nos días con advección de combustión de biomasa e po do Sahara co ozono troposférico, algo que só se atopa nesta rexión“, expón o científico.
O traballo, que publica a revista Science of the Total Environment, está desenvolvido polo Grupo de Investigación en Salud y Medio Ambiente Urbano do ISCIII, que xa realizara estudos previos sobre o impacto da contaminación atmosférica química e as vagas de calor na mortalidade e ingresos hospitalarios en España, tendo en conta a chegada de masas de aire sahariano e a advección pola combustión de biomasa. Do mesmo xeito, segundo explica Julio Díaz, “tamén temos publicado como a contaminación química e o calor inciden nas variables adversas ao nacemento, como os partos prematuros e o baixo peso ao nacer”.
Para Díaz, “quizá o máis importante deste estudo é destacar que os fenómenos atmosféricos están en xeral imbricados uns cos outros, e non se pude actuar de forma separada, senón con plans que contemplen todas as variables implicadas; é dicir, non só teñen que existir plans de prevención contra a calor, senón que estes tamén teñen que contemplar o efecto da contaminación atmosférica”.
Ademais dos datos referentes a Galicia, o traballo do ISCIII subliña que o risco de partos prematuros é maior nas rexións de maior frecuencia e intensidade das adveccións de po sahariano, como Andalucía e o leste de Valencia. Alén disto, detectouse unha relación de maior número de prematuros coa advección pola combustión de biomasa nas áreas de Madrid e Sevilla.
En España, un de cada 13 bebés que nace cada ano é prematuro, cunhas cifras que oscilan entre os 25.000 e os 30.000 cada ano.
Referencia: Short-term effects of Saharan dust intrusions and biomass combustion on birth outcomes in Spain (Publicado en Science of the Total Environment).
