A península ibérica, con Portugal e España no vagón de cabeza as coberturas de vacinación, mantense nun escenario menos preocupante diante da nova vaga da pandemia da Covid-19 respecto a países veciños. Pero o certo é que cada vez se acenden máis alarmas nas institucións comunitarias e sanitarias. Nas últimas horas, dúas mensaxes, emitidas polo Centro Europeo de Control de Enfermidades (ECDC) e a oficina rexional da Organización Mundial da Saúde (OMS) para Europa, incrementan a preocupación por mor dos escenarios de empeoramento da pandemia que manexan.
Este martes, nunha alocución pública, o director da OMS para a área europea, Hans Kluge, advertía que as novas estimacións baseadas na transmisión crecente do SARS-CoV-2 na rexión (que atinxe 53 países do continente), elevaban a 700.000 o número de falecementos ata a primavera de 2022 en caso de continuar a tendencia actual. Na actualidade, destacou Kluge, a Covid-19 é a primeira causa de morte en Europa e Asia Central. Este escenario levaría a unha carga “alta ou extrema” nas camas de hospitais de 25 países, e o mesmo nivel de tensión nas UCIs de 49 dos 53 países da área. Cualificou deste xeito a situación de “moi grave”.
O alto voceiro da OMS destacou tres factores que explican a alta transmisión do SARS-CoV-2: a maior infectividade da variante Delta, a relaxación das medidas non farmacolóxicas (uso de máscara, distancia e hixiene) nun momento no que as actividades en interiores son máis frecuentes, e unha parte relevante da poboación que aínda non está vacinada.
A alta vacinación está a evitar unha nova vaga máis grave: estes son os datos
“A medida que nos achegamos ao final de 2021, fagamos todo o posible para vacinarnos e tomar medidas de protección persoal, para evitar o último recurso de peches de escolas e confinamentos. Sabemos, por amarga experiencia, que estas medidas teñen importantes consecuencias económicas e un impacto negativo xeral na saúde mental, facilitan a violencia interpersoal e son daniñas para o benestar e o aprendizaxe dos nenos”, comentou Kluge.
A oficina da OMS para Europa advirte igualmente que no conxunto da rexión apenas o 53,5% das persoas teñen a pauta completa dalgunha das vacinas contra a Covid-19, o que deixa case a metade da poboación exposta ao virus. “É esencial que aumentemos as taxas de vacinación na poboación diana, recoñecendo e abordando as razóns polas cales a xente non recibiu a vacina ata agora”, di o comunicado.
Neste mesmo sentido, e diante da evidencia crecente de que a protección inducida pola vacina está a reducirse en determinados grupos de poboación, a OMS establece como prioridade a dose de reforzo nos colectivos vulnerables.
“Carga moi alta” en decembro e xaneiro
Este mesmo mércores, o ECDC advertía que os modelos desenvolvidos polo seu equipo de expertos indican unha “carga moi alta” da Covid-19 nos meses de decembro e xaneiro, “a menos que se apliquen agora medidas de saúde pública combinadas con esforzos continuos para aumentar a cobertura vacinal”, dixo nunha mensaxe a directora da institución, Andrea Ammon.
Deste xeito, os datos dispoñibles expoñen que “hai subpoblacións e grupos de idade nos que a cobertura segue sendo inferior á desexada, mesmo en países que acadaron unha boa cobertura de vacinación xeral”, o que mantén moitas persoas “en risco de infección grave”. A recomendación (xa que as informacións que transmite o ECDC non son vinculantes para os países membros) é clara: “Pechar de forma urxente a fenda da inmunidade, ofrecer doses de reforzo a todos os adultos e reintroducir medidas non farmacolóxicas“.
O ECDC insiste en que os niveis de vacinación actuais en boa parte da UE son “insuficientes” para limitar os casos graves de Covid-19 durante o inverno. No caso das doses de reforzo, a valoración do organismo é que a prioridade debe darse a maiores de 40 anos, “para aumentar a protección debido á diminución da inmunidade, o que podería reducir potencialmente a transmisión comunitaria e previr hospitalizacións e mortes engadidas”.