Únete á nosa canle de Whatsapp
O grupo de investigación Nutrixenómica e Síndrome Metabólica do Instituto Maimónides de Investigación Biomédica de Córdoba (IMIBIC) e do CIBEROBN (Centro de Investigación Biomédica en Rede da Obesidade e a Nutrición) demostrou que o consumo de vitamina E dentro dun modelo de dieta equilibrada e en cantidades suficientes, como é a inxesta diaria de tres ou catro culleradas sopeiras de aceite de oliva virxe, o consumo de peixe, principalmente os azuis, verduras, os froitos secos, os ovos e os cereais integrais, van permitir que atrasar o envellecemento das nosas células, co que alongan e melloran a calidade de vida.
Pablo Pérez, catedrático de Medicina da Universidad de Córdoba e especialista en Medicina Interna no Hospital Universitario Reina Sofía, explica que é importante consumir vitamina E dentro dunha alimentación variada xunto con alimentos ricos noutras vitaminas e antioxidantes para previr a aparición de enfermidades crónicas asociadas ao envellecemento como son as enfermidades cardiovasculares, a diabetes, o cancro e enfermidades neurodexenerativas como o Alzheimer. “O patrón de alimentación saudable debe ir acompañada da realización de exercicio físico diario, adaptado á capacidade de cada persoa, respectar as horas de sono, minimizar as situacións de tensión, e abandonar o tabáquismo”, engade.
Nos últimos anos produciuse un aumento lineal da esperanza de vida nos países industrializados. Con todo, a pesar que cada vez se vive máis e se atrasa a idade da morte, o momento cronolóxico de enfermar non cambiou, é dicir que nos poñemos enfermos á mesma idade. A consecuencia diso cada vez hai máis poboación envellecida, co que iso implica, incluído un fracaso dos sistemas de prevención e un maior custo do sistema sanitario para atender aos anciáns enfermos.
Neste sentido, na última década creceu o interese en estudar o papel da nutrición como elemento chave modulador daqueles procesos que están intimamente relacionados co proceso de envellecer, como son a inflamación, o estrés oxidativo, o sistema inmune, etc., e que provocan a senescencia das nosas células e tecidos, así como dos nosos órganos vitais.
Este traballo, publicado en The Journals of Gerontology, foi coordinado por Pablo Pérez Martínez, investigador do CIBEROBN no grupo que lidera José López-Miranda no IMIBIC e enmárcase no proxecto ‘Desenvolvemento dunha plataforma tecnolóxica que permita avaliar o grao de envellecemento e establecer unha pauta de tratamento personalizado segundo o perfil clínico, biolóxico e xenético do paciente’. Devandito proxecto foi financiado polo Ministerio de Economía, Industria e Competitividade e o Instituto de Saúde Carlos III, e xorde por mor de que nos últimos anos creceu o interese en estudar o papel do estilo de vida e a alimentación como moduladores do envellecemento.
Na poboación a estudo, que inclúe a 1.002 pacientes do estudo Cordioprev, analizouse o patrón de alimentación, mediante cuestionarios de frecuencia de consumo de alimentos, e calculouse a inxesta de varios nutrientes, vitaminas e minerais. A continuación e a partir de mostras de sangue, extraeuse o material xenético de todos os pacientes e, determinouse a lonxitude dos telómeros e certos marcadores do estrés oxidativo.
Patrón de consumo óptimo
Con toda esta información, estableceuse na devandita poboación cal é o patrón de consumo óptimo de vitamina E identificando se está por encima ou debaixo da normalidade, atendendo ás recomendacións que fan as diferentes sociedades científicas. “Observamos que conforme aumenta o consumo de vitamina E diaria, aumenta a lonxitude dos telómeros, o que vai favorecer que o noso material xenético se degrade de forma máis lenta e polo tanto se atrase o noso envellecemento”, comenta a nutricionista do IMIBIC Andrea Corina.
A especialista describe o proceso que sucede nas persoas conforme van pasando os anos: “Cando envellecemos prodúcense outros cambios dentro da célula, como o estrés oxidativo, unha serie de marcadores que circulan dentro do torrente sanguíneo e que poden provocar danos en moitas outras células e órganos, xerando unha maior deterioración”. A nutricionista engade que a lonxitude dos telómeros revela a idade celular, a que ten o organismo por dentro. Canto máis curtos sexan, máis envellecidos estamos e a isto súmase o prexuízo que xera o estrés oxidativo.
O feito de non consumir as cantidades mínimas recomendadas de vitamina E xeraría un funcionamento anormal da célula e un envellecemento acelerado. Por tanto, Andrea Corina estima que seguir as recomendacións baseadas na dieta mediterránea de tomar entre 3 ou 4 culleradas sopeiras de aceite de oliva virxe extra ao día é unha información moi sinxela que pode chegar facilmente á poboación en xeral e facer que se viva máis e mellor. Ata agora, este beneficio coñecíase, e este estudo consolida esta información achegando unha base científica, ao saber como inflúe no organismo, como actúa e a que nivel ou que papel xoga.
A esperanza de vida aumentou, pero seguimos comezando a envellecer e enfermar á mesma idade
Para Pablo Pérez é importante que todos os profesionais que están relacionados coa saúde, tomen conciencia de que a nutrición é unha ferramenta potentísima para previr as enfermidades crónicas, polo que é fundamental, dedicar tempo a educar ao paciente e os seus familiares. Na mesma liña sinala a importancia de instaurar programas para educar á poboación infantil. “Cando un neno aprende a alimentarse de forma saudable vai manter esta actitude durante toda a súa vida”, sostén o responsable do proxecto.
Este estudo, que durou tres anos e xa está finalizado, enmárcase no proxecto CORDIOPREV, que ten por obxecto determinar se dous modelos de dieta saudables son capaces de ter un efecto ‘curativo’ sobre enfermos do corazón. É importante destacar que o estudo ‘ CORDIOPREV’ é o primeiro deste tipo no mundo, supoñendo un importante avance no coñecemento da importancia do estilo de vida na prevención cardiovascular. O Dr. Pérez indica que esta investigación complexa e ambiciosa, vai permitir dar resposta a este problema de saúde, é a primeira destas características que se realiza no mundo.
Nota: O proxecto CORDIOPREV liderado polos doutores Francisco Pérez Jiménez e José López Miranda, está financiado por institucións públicas e privadas como o Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades, as consellerías de Saúde, a de Agricultura, Pesca e Desenvolvemento Rural, así como a de Coñecemento, Investigación e Universidade da Junta de Andalucía; as deputacións provinciais de Córdoba e Xaén, o Instituto de Saúde Carlos III, a través do CIBEROBN e as fundacións Patrimonio Comunal Olivarero, Centro Tecnolóxico do Oliveiral e do Aceite (Citoliva), Centro de Excelencia en Investigación Sobre Aceite de Oliva e Saúde (CEAS) e Fondos FEDER.
