Galicia é unha das zonas de España con maior exposición ao radón. Un gas incoloro, inodoro e insípido que supón unha ameaza para a saúde. De feito, a exposición prolongada a este gas é un factor de risco á hora de desenvolver cancro de pulmón. Así o recolle a Organización Mundial da Saúde e o ratifica Juan Miguel Barros, o responsable do Laboratorio de Radón de Galicia, adscrito á Universidade de Santiago de Compostela. Pero o científico vai un paso máis alá e declara: “A interacción da exposición do gas co tabaco multiplica o risco entre 25 e 45 veces de padecer cancro de pulmón“.
Segundo indica, só existe “evidencia científica firme” que relacione esta enfermidade coa exposición ao radón. No que respecta a outro tipo de doenzas, como as leucemias e linfomas ou os tumores de encéfalo, Barros insiste en que hai indicios e estudos que abordan esta cuestión, pero que non é posible afirmar —polo menos de momento— que haxa unha asociación directa entre estas enfermidades e a exposición ao propio gas.
O proceso de desintegración
A orixe do radón está na cadea de desintegración do radio, que á súa vez procede do uranio, que se atopa de maneira natural e en cantidades variables na cortiza terrestre. Durante o seu proceso de desintegración, o radón produce unha serie de partículas radioactivas. E é xusto aquí, en Galicia, onde se atopan algúns dos maiores “niveis de contaminación”, tanto nas casas como nos postos de traballo. Isto débese a que esta é unha zona na que están presentes rochas ricas en uranio 238, como é o caso do granito.
Tal e como explica Barros, o radón atópase nos interiores das vivendas, suspendido no ar ou desprazándose segundo as correntes. Como adoita ser máis pesado que o propio aire, é habitual que se atope radón nas zonas baixas dos edificios. Non obstante, as correntes móveno cara aos pisos superiores a través de escaleiras, ascensores ou chemineas. “A contribución das paredes de granito aos niveis de radón en interiores non adoita chegar ao 20% porque a meirande parte del provén do subsolo a través das canalizacións de auga, gretas ou escaleiras”, explica o doutor.
Afondar na cuestión
Sobre todas estas cuestións afondará Barros nun relatorio que se celebrará este 19 de outubro no Museo das Peregrinacións en Santiago de Compostela. A súa conferencia, titulada Radón e saúde. Implicacións sanitarias, económicas e sociais, comezará arredor das 19,30 horas abordará todas as cuestións relacionadas con este gas. Dende o seu risco para a saúde da poboación xeral como a publicación da nova sección HS6 do Código Técnico da Edificación. Así mesmo, afondará en protocolos, lexislación e posibles solucións fronte ao radón.
A charla de Juan Miguel Barros está organizada pola delegación que o Colexio de Arquitectos de Galicia ten en Santiago. O seu ciclo de conferencias está baseado na arquitectura e na saúde e leva por nome “A Casa Invisible”, no que se analizan aqueles aspectos descoñecidos das vivendas que teñen ver coa saúde e o benestar dentro delas. Aínda que a charla de Barros é de libre acceso, precísase inscrición previa.
Para rexistrarse nos relatorios de “A Casa Invisible” pode premer na seguinte ligazón.