Tres turistas entran en Cova Eirós e provocan un incendio de 5.000 metros no monte

Ocorreu o martes pola tarde e foron os veciños do lugar quen pararon o coche das persoas que prenderon o lume. Non eran de Triacastela (Lugo), o municipio ao que pertence Cancelo e onde está situada Cova Eirós, o xacemento con arte máis antigo de Galicia declarado Ben de Interese Cultural (BIC). Tampouco é a primeira vez que un grupo de persoas intenta entrar á cova, un lugar que está pechado ao público para protexer as pinturas rupestres. Sen embargo, desta vez, o intento supuxo un lume de 5.000 metros cadrados.

Foron tres rapaces da provincia da Coruña que accederon a Cova Eirós saltando a barreira de protección. Fixeron un facho para iluminar o interior, segundo conta un veciño do concello, mais terminaron por prender lume a esta ladeira de Cancelo. A alcaldesa de Triacastela, Olga Iglesias Fontal, explica que foi unha “actitude inconsciente” e que de momento se descoñece de que maneira comezou o incendio.

Publicidade

Cando os veciños deron a voz de alarma, chegaron ao lugar os servizos de urxencias e despois a Garda Civil, que abriu unha investigación para esclarecer a orixe do incendio. Iglesias afirma que Patrimonio, que ten a competencia de protexer Cova Eirós, achegouse ao lugar, e confirmou que Cova Eirós está en perfecto estado e que non tivo afeccións polo lume. “Creo que non foi intencionadamente, non son pirómanos. Son rapaces de vinte e poucos anos e é habitual que haxa persoas que se metan na cova”, alega. “Non sabemos exactamente que ocasionou o incendio, se foi un facho ou unha barbacoa”. Que ela recorde, é o primeiro incendio que ameaza Cova Eirós.

As pinturas de arte rupestre de Cova Eirós son as máis antigas de Galicia

En 2019 a Xunta declarou a Cova Eirós BIC. Este recoñecemento non implica só a protección do xacemento, senón do territorio que o rodea. Só poden entrar nel expertos, investigadores e persoal autorizado para a súa conservación, sendo necesario un rexistro das persoas que entren e do tempo que boten no seu interior.

O valor de Cova Eirós abarca moitos ámbitos, dende o antropolóxico, biolóxico ou artístico. É a única cova na que se atoparon restos de ocupacións do Homo neanderthalensis e Homo sapiens; a única onde se poden estudar a transición entre os últimos neandertais e os primeiros humanos modernos. A súa importancia non remata aí, xa que as pinturas rupestres aportan un importantísimo valor para o estudo dos orixes da humanidade. Na cova atopáronse restos dos osos cavernarios, que son un 30% maior que os osos pardos e que habitaban estes lugares cando os humanos estaban ausentes.

As pinturas do seu interior realizáronse con carbón vexetal como pigmento. En 2017, investigadores da USC e do IPHES de Tarragona dataron a cronoloxía das pinturas das paredes: teñen aproximadamente 9000 anos. As imaxes tiñan contaminación pero puideron obter as datacións con Carbono-14. Corroboraron que é o xacemento de arte máis antigo de Galicia, xa que as seguintes pinturas megalíticas son 3.000 anos máis tarde.

En Galicia, os xacementos da época dos neandertais son escasos e Cova Eirós é, ademais, o único para este período do Paleolítico onde se atoparon ferramentas e fauna asociada. Os restos óseos achegan moita información sobre a reconstrución da fauna que habitou no noroeste durante este período, así como das condicións ambientais nas que se desenvolveron as ocupacións. A investigación da USC e o IPHES deu con numerosas puntas e lascas Levallois fabricadas nunha cuarcita de moi boa calidade que trouxeron os cazadores ao interior de Cova Eirós.