Únete á nosa canle de Whatsapp
Cada segundo prodúcense millóns de mutacións nas células do corpo humano, que evolucionan e divídense, dando lugar a novas células. O que é un proceso básico en calquera organismo pode tamén, nalgúns casos, ser a causa da aparición de enfermidades como o cancro, ou tamén do propio envellecemento. Por ese motivo, investigadores do Centro de Investigación en Nanomateriais e Biomedicina (CINBIO) da Universidade de Vigo e da Escola Politécnica Federal (ETH) de Zurich desenvolveron un método estatístico que permite detectar que liñaxes celulares evolucionan máis rápido que o resto. Como explica o catedrático de Xenética e investigador do CINBIO David Posada, autor correspondente deste estudo, trátase da primeira ferramenta que permite detectar esas variacións a partir da secuenciación de xenomas de células individuais.
Este método estatístico, chamado test Poisson da árbore, foi deseñado co obxectivo de poder traballar “cun tipo de datos moi particular, nos que hai moito ruído, como é a secuenciación de xenomas a partir de células individuais”, sinala Posada, responsable do grupo de investigación en Filoxenómica do CINBIO. Os resultados deste traballo recóllense nun artigo publicado na revista científica Cell Genomics, que asinan, xunto a Posada, os investigadores da ETH e do Swiss Institute of Bioinformatics Nico Borgsmüller, Jack Kuipers e Niko Beerenwinkel, así como a tamén investigadora do CINBIO Monica Valecha. O estudo insírese na colaboración entre os investigadores da UVigo e do ETH no marco da rede Marie Curie CONTRA (Computational Oncology Training Allicance), financiada polo programa europeo Horizonte 2020.
O test Poisson da árbore foi diseñado co obxectivo de poder traballar cun tipo de datos moi particular, nos que hai moito ruído.
O punto de partida para futuras investigacións
“Hai anos era algo impensable, pero a día de hoxe é posible secuenciar o xenoma dunha única célula”, sinala Posada respecto do punto de partida da metodoloxía desenvolta. Isto fai posible que a ferramenta desenvolta permita analizar liñaxes celulares, conxuntos de células que proceden unhas das outras, como resultado da súa división, formando “un continuo de descendencia”. Neste punto, o catedrático da UVigo subliña que o feito de que un determinado grupo de células evolucione máis rápido que outro tampouco está necesariamente vinculado a unha enfermidade. “Eses cambios poderían non ter ningunha consecuencia, pero poderían ser tamén situacións que, indagando sobre elas, nos expliquen no futuro posibles patoloxías”, subliña Posada, pondo como exemplo o caso do cancro, “que non deixa de ser un proceso no cal as células acumulan mutacións que mudan os seus comportamentos”.
Nese senso, a principal vantaxe deste test filoxenético é que o primeiro que permite investigar se, no desenvolvemento de determinadas patoloxías, prodúcense eses “cambios na velocidade na que se dividen as células” e en que liñaxes se dá este proceso. “Podería axudarnos a identificar a base xenética dalgúns deses cambios, buscar as súas causas”, recoñece Posada dunha ferramenta que non foi concibida para o seu uso clínico, senón para dar pé a novas investigacións.
Unha variación que se dá tamén dentro do propio cancro
O artigo publicado en Cell Genomics recolle así mesmo os resultados acadados polo equipo investigador na súa posta a proba con datos reais usando unha ferramenta bioinformática desenvolta por eles mesmos. Esta análise levouse a cabo con 24 mostras de tecidos, tanto cancerosos como sans e en ambos casos a metodoloxía deseñada permitiu detectar esas variacións na taxa evolutiva das liñaxes celulares, e nalgúns casos, as posibles mutacións responsables deses cambios. Nese senso, partindo do feito xa coñecido de que no cancro existen liñaxes que acumulan mutacións máis rápido que as de células sans, esta metodoloxía permitiu constatar que “dentro do propio cancro, existen tamén liñaxes que evolucionan máis rápido que outros”, o que podería ser de utilidade á hora de estudar “cancros máis agresivos ou resistentes aos tratamentos”.
Podes ler a noticia do DUVI na seguinte ligazón.
