Únete á nosa canle de Whatsapp
A reserva no Club de Aeromodelismo de Ourense, non lonxe do campus que a Universidade de Vigo ten na cidade, está marcada para as tres da tarde. Os enxeñeiros da Escola de Enxeñería Aeronáutica e do Espazo que participan no proxecto Firepoctep, chegan co tempo suficiente para montar e verificar o dron que eles mesmos construíron e que, grazas a un software que tamén deseñaron, permite aos servizos de extinción inspeccionar un incendio forestal de noite sen poñer vidas en risco e apoiando as súas decisións baseándose en datos precisos.
Durante meses, os investigadores realizaron no mesmo campo de voo decenas de probas, aínda que máis sinxelas. Hoxe, é todo o sistema integrado que desenvolveron o que ten que pasar satisfactoriamente o test para dar por finalizado o proxecto.
“Unha vez realizadas algunhas comprobacións mecánicas e de conexión co aparato, imos ao campo de voo co dron e cun ordenador portátil. É todo o que necesitaría un bombeiro para utilizar este sistema en condicións nocturnas. O dron vai estar transmitindo as informacións ao ordenador onde serán tratadas polo software que deseñamos e que temos instalado. Antes de comezar definimos un plan de voo para realizar probas de estabilidade e para verificar que obtemos, representadas correctamente no ordenador, a localización do aparato e a visión clara, como se de realidade virtual se tratara, do solo que vai vendo o dron, con detalles como os puntos de elevación no terreo ou posibles camiños de acceso á zona do incendio”, explícanos Pedro Orgeira, investigador e profesor de Enxeñaría Aeroespacial da UVigo.
Visualizar o terreo como se fose sempre de día
Inspeccionar un incendio é unha operación necesaria que deben realizar os servizos de extinción, tanto de día como de noite, para coñecer a amplitude do fogo, cara a onde avanza e a que velocidade. De noite, os medios aéreos quedan en terra e os drons cos que contan non poden xerar unha imaxe clara do terreo chegando a confundir incluso os efectivos do dispositivo na localización do aparato e as referencias no solo que precisan para controlar o lume.
Pablo Rouco é outro dos investigadores que traballou, no seu caso, na integración do software que facilita e permite o uso deste sistema. De pé no campo de voo, visualiza na pantalla do seu ordenador, mentres o dron voa, o lugar exacto onde se encontra, a traxectoria que segue e tamén o que ve debaixo en tempo real, grazas a un mapa onde se indican a presenza de estradas, edificios e outros elementos de interese, como se fose sempre de día.
“Temos moitas outras fontes de información complementarias integradas na aplicación como a visión de satélite, os datos meteorolóxicos dos próximos tres días que proporciona MeteoGalicia, o que pode ser de gran axuda para saber cal vai ser a evolución do vento, por exemplo, e por onde se pode propagar o incendio. Tamén podemos superpoñer información sobre o tipo de vexetación e modelos de combustible ou os usos do solo”, precisa Pablo sen quitar a mirada do ordenador.
Un dron sensible ademais de intelixente
Celso Martínez, tamén da Escola de Enxeñería Aeronáutica e do Espazo no campus de Ourense e investigador Firepoctep, ten hoxe o honor de pilotar o dron en coordinación con Orgeira e Rouco. Entre eles, todo parece estar ensaiado e controlado ao milímetro. Coñecen ben o obxectivo e falan pouco.
Celso ocupouse da selección de compoñentes do aparato e da xestión de voo. Gozar do mundo desde o ar parece ser algo que sempre perseguiu este científico: primeiro co radiocontrol, despois como piloto de drons de carreiras e máis tarde cun grado en enxeñería aeroespacial para atopar un equilibrio entre velocidade e autonomía. “A miña participación neste proxecto foi como darlle unha utilidade á miña afección, unha segunda vida máis aló do ocio. Poñelo ao servizo dos outros”, cóntanos.
“A clave deste dron está en pilotalo con coidado porque é moi sensible aos movementos bruscos”
CELSO MARTÍNEZ, investigador da UVigo e Firepoctep
O investigador emprega unhas lentes de realidade virtual ou de primeira persoa, que, asegura, facilitan a tarefa do piloto, sobre todo á hora de manter estable o aparato, un dos principais desafíos cun dron deste tipo. “Cun dron de carreiras o que é importante, por exemplo, é a aceleración, pero con este a chave está en pilotalo con coidado porque é moi sensible aos movementos bruscos como resultado do seu deseño, preparado para cargar peso. Cando avanzas cara a adiante tes que ir acelerando progresivamente para que a electrónica teña tempo de reaccionar ao que nós lle pedimos desde terra e poder enviar as informacións correctamente para que as visualicen os servizos de emerxencias”, precisa o enxeñeiro.
Unha ferramenta con poucos límites
O dron aterra e Pedro Orgeira anuncia que a proba se desenvolveu con éxito, é dicir, que a integración de todo o sistema deseñado funciona e pode cumprir a súa misión como ferramenta dos servizos de extinción. O dron que construíron con elementos estándar de prezo módico, é tan só un prototipo que agora, asegura o enxeñeiro “calquera persoa ou organización que queira continuar co traballo partindo da nosa investigación pode facelo e chegar a fabricar e comercializar un modelo”.
No equipo as ideas de proxectos futuros non faltan, como a localización precisa dos grupos de extinción que se encontran no terreo durante un incendio ou o deseño de enxames de drons que poidan vixiar posibles focos secundarios de fogo ademais do principal.
“Se houbese que citar unha limitación do noso prototipo poderiamos falar da chuvia que lle pode chegar a afectar, porque non deseñamos o aparato con esas características. Non era para nós a cuestión principal, sobre todo porque os incendios acontecen no noso territorio durante os meses de verán. Pero sería unha pequena adaptación interesante, se fose necesario. Por último, tamén os ventos moi fortes superiores aos 100 km/h poderían causar problemas para pilotar xa que imposibilitaría o control razoable da aeronave. Pero como digo, para deseñalo pensamos ante todo en Galicia onde os ventos son normalmente suaves do nordeste chegando a alcanzar esa velocidade de maneira excepcional”, conclúe Orgeira.
