Xa se coñecían dous planetas ao redor da estrela anana vermella LP791-18, situada a 90 anos luz de distancia: a superterra LP791-18b, de tipo rochoso e cunha masa un 20% maior que a da Terra, e o minineptuno LP791-18c, un planeta gaseoso cunhas nove veces a masa terrestre.
Este xoves difúndese na revista Nature o achado dun terceiro planeta de tipo terrestre, LP791-18d, cuxa órbita ao redor da estrela achégao perigosamente ao minineptuno. Isto produce unha interacción gravitatoria que deforma lixeiramente o novo planeta e quenta o seu interior, o que á súa vez xera posiblemente unha actividade volcánica xeneralizada ao longo da súa superficie.
“O planeta LP791-18d mostra o que se coñece como axuste de marea, o que significa que o mesmo lado mira constantemente a súa estrela”, apunta Björn Benneke, investigador da Universidade de Montreal que dirixe o estudo. “O lado diúrno probablemente se ache demasiado quente para que exista auga líquida na superficie, pero a cantidade de actividade volcánica que sospeitamos que ocorre en todo o planeta podería soster unha atmosfera, o que podería permitir que a auga se condense no lado nocturno”.
“O lado diúrno probablemente se ache demasiado quente para que exista auga líquida na superficie”
BJÖRN BENNEKE, investigador líder do estudo
Durante cada órbita, o minineptuno c e o planeta terrestre d pasan moi preto un do outro. Cada aproximación produce un tirón gravitacional do primeiro sobre o segundo, facendo que a súa órbita debuxe unha traxectoria algo elíptica na que se deforma lixeiramente cada vez que vira ao redor da estrela.
Estas deformacións poden crear suficiente fricción interna para quentar o interior do planeta e producir actividade volcánica, un fenómeno similar ao que o planeta Xúpiter exerce sobre o seu satélite Ío, que ostenta o récord en actividade volcánica de todo o sistema solar.
O planeta d atópase no bordo interior da zona habitable, a rexión ao redor dunha estrela onde as condicións de presión e temperatura permitirían a existencia de auga líquida na superficie dun planeta.
Se o planeta é geoloxicamente tan activo como sospeita o equipo científico, podería manter unha atmosfera e as temperaturas poderían descender o suficiente no lado nocturno do planeta como para que a auga se condense na superficie.
O lado nocturno do planeta podería albergar auga líquida na súa superficie
“Mentres o equipo da Universidade de Montreal analizaba observacións co telescopio Spitzer (NASA), o noso equipo descubriu o sinal correspondente ao planeta LP791-18d utilizando un software propio de busca de planetas”, sinala Francisco J. Pozuelos, investigador do Instituto de Astrofísica de Andalucía (IAA-CSIC) que participa no traballo.
“Ao procesar os datos do telescopio espacial TESS o noso algoritmo detectou o sinal, que pasara desapercibido, e comezamos unha campaña de observación con telescopios terrestres utilizando a rede de telescopios SPECULOOS e coordinándonos cos demais equipos involucrados no descubrimento”, engade.
Unha gran pregunta aberta en astrobioloxía, o campo que estuda as orixes da vida, é se a actividade tectónica ou volcánica resulta necesaria para a aparición da vida: ademais de proporcionar unha atmosfera, estes procesos poderían mover materiais que doutro xeito se afundirían e quedarían atrapados na cortiza, incluídos aqueles que se consideran importantes para a vida, como o carbono.
“O planeta c xa foi aprobado para a súa observación co telescopio espacial James Webb, lanzado recentemente, e cremos que o planeta d tamén é un candidato excepcional para os estudos atmosféricos”, conclúe Pozuelos.
Referencia: A temperate Earth-sized planet with tidal heating transiting an M6 star (Publicado en Nature)