Marte ten máis arañas que ningún outro planeta do Sistema Solar. Entre as dunas da súa paisaxe, e a través das cicatrices dos impactos que sufriu no pasado, aparecen sombras de longas patas que se deslizan polo po. Obviamente, non son arañas vivas. Estas formas que aparecen nas imaxes de satélite do planeta vermello están feitas, como case todo en Marte, de po. Coñécense como araneiformes, pequenos sistemas de canles escuras que só aparecen na rexión polar do sur de Marte nunha época concreta: na primavera do planeta.
O feito de como xorden exactamente estas arañas cada ano marciano é un misterio, ou polo menos ata o de agora: científicos da Terra conseguiraron recrealas no laboratorio, o que permitirá comprender mellor os procesos que dan forma ás paisaxes alieníxenas de Marte.
“As arañas son estrañas e belas características xeolóxicas por dereito propio”, afirma a científica planetaria Lauren McKeown, do Laboratorio de Propulsión a chorro da NASA. Estes experimentos, engade, “axudarán a afinar os nosos modelos sobre como se forman”.
O frío que pela de Marte
Son moitas as diferenzas entre os fenómenos naturais da Terra e os de Marte. En Marte, as condicións son tan frías que o dióxido de carbono pasa de gas a xeo, algo que non ocorre na natureza aquí na Terra, onde se pode fabricar en condicións especiais e é popularmente coñecido como xeo seco.
O interesante do dióxido de carbono é que non ten forma líquida. A súa forma conxelada sublima directamente nun gas. Isto é precisamente o que McKeown e os seus colegas pensaron inicialmente que podería causar a estraña forma das arañas marcianas.
Esta explicación coñécese como modelo de Kieffer, en honra ao xeofísico Hugh Kieffer, que describiu estes procesos de formación no ano 2006. Durante o frío inverno en Marte, o dióxido de carbono da atmosfera conxélase no chan. Logo, cando chega a primavera e soben as temperaturas, este xeo de dióxido de carbono volve ao seu estado gaseoso.
As arañas, produto dunha explosión
Con todo, este proceso podería ocorrer no fondo dun depósito de xeo, coa sucidade marciana máis escura debaixo e absorbendo a calor. Isto atraparía o gas sublimado baixo as placas de xeo de enriba.
Sen ningún lugar ao que poida ir o gas, a presión aumenta ata rachar o xeo nunha pequena explosión; o gas de dióxido de carbono fuxe a través destas fisuras, arrastrando consigo material máis escuro e cheo de po. Unha vez que todo o xeo volte á atmosfera, queda no solo unha cicatriz escura e con forma de araña.
Para tentar recrear as condicións de Marte na Terra, os investigadores empregaron unha cámara deseñada para reproducir a temperatura e a presión do planeta vermello. E os resultados son incribles: Efectivamente, as condicións da cámara produciran, en miniatura, a mesma forma de araña vista no polo sur de Marte. No futuro, os investigadores agardan mellorar as súas técnicas para reproducir mellor o resultado e estudar, así, estas estrañas obras da natureza.
Referencia: “A Lab-scale Investigation of the Mars Kieffer Model” (Publicado en The Planetary Science Journal)