Únete á nosa canle de Whatsapp
Segundo o último informe sobre a situación mundial da saúde bucodental publicado pola Organización Mundial da Saúde (OMS), o 45 % da poboación mundial sofre algunha enfermidade oral. Argumento dabondo para que visitemos periodicamente ao dentista.
Xa sexa para facernos unha revisión e limpeza, ou como consecuencia de carie e ortodoncias, facemos ben en preocuparnos pola saúde da nosa boca, porque é un reflexo da nosa saúde xeral. E viceversa: o estado dos nosos dentes, enxivas e boca afecta a outros sistemas do organismo. Esta conexión bidireccional é obxecto de estudo por parte de profesionais da saúde de diversas especialidades, incluída a saúde mental.
Estrés, depresión e autismo poden afectar á saúde oral
En xeral, as persoas con enfermidades mentais teñen peor saúde bucodental, con maior perda de dentes, necesidade de empastes ou enfermidade das enxivas. A que se debe esta interrelación entre saúde mental e boca?
Son varios os factores que poden estar implicados. Por unha banda, o estrés e a ansiedade lévannos a apertar os dentes. O bruxismo provoca un desgaste e mobilidade dos dentes, e sobrecarga os tecidos.
En caso de depresión experimentamos falta de motivación, illamento social, baixa autoestima, fatiga ou cansazo e perda de interese por actividades habituais. Esta sintomatoloxía pode afectar negativamente á saúde oral, xa que se presta menos atención á hixiene e o autocoidado da boca.
En canto aos trastornos da conduta alimentaria, como a bulimia ou a anorexia, tamén se reflicten na boca: unha dieta deficitaria ou os ácidos dos vómitos provocan que o esmalte dental se debilite e aparezan máis caries.
As persoas con esquizofrenia padecen máis patoloxía oral (enfermidade das enxivas, maior perda e necesidade de empastes dos dentes) asociada ao abuso de tabaco, alcol e drogas, ao descoido da hixiene oral, ao comportamento evasivo e á dieta rica en azucres.
No caso das persoas con trastorno do espectro autista, a dificultade para tolerar o coidado da boca, tanto en casa como na consulta do especialista, pouca cooperación ou problemas de comunicación son factores que poderían favorecer a deterioración da saúde oral.
Medicamentos que producen secura de boca
Afectan á saúde oral os tratamentos fronte ás enfermidades mentais? A resposta é si. Aínda que os medicamentos que utilizamos para tratar as enfermidades mentais melloran significativamente a calidade de vida dos pacientes non están exentos de efectos adversos, e algúns deles afectan á boca.
Un dos efectos indeseados a nivel oral máis frecuente é a modificación da produción de saliva. Os fármacos que utilizamos para tratar a depresión, a ansiedade ou a esquizofrenia diminúen o fluxo salival (xerostomía). Esta secura de boca afecta á inxesta de alimentos e ao fala, facilitando ademais a aparición de infeccións. Afortunadamente, a secura de boca producida polos medicamentos é reversible e desaparece ao terminar o tratamento.
Outras alteracións orais causadas pola medicación empregada no tratamento das enfermidades mentais son as alteracións do gusto, os movementos involuntarios da boca e da lingua (discinesias orais), as úlceras, así como a enfermidade e/o agrandamento das enxivas.
‘Mens sana in corpore sano’: empecemos pola boca
En xeral, temos interiorizada a necesidade de manter uns dentes fortes e saudables, cepillándolos tras as comidas, e acudindo á consulta odontolóxica con certa regularidade. Estes bos hábitos, ademais de evitar enfermidades dentro e fóra da boca, preservan a boa saúde oral, que favorece un estado mental positivo, reforza a autoestima e mellora o noso benestar.
Ademais de permitirnos sorrir abertamente.
*Nerea Jauregizar é profesora agregada do Departamento de Farmacoloxía, Universidade do País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea
Leire Urien é odontóloga doutorando en farmacoloxía, Universidade do País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea
Teresa Morera Herreras é profesora agregada do Departamento de Farmacoloxía, Universidade do País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea
Cláusula de divulgación: As persoas asinantes non son asalariadas, nin consultoras, nin posúen accións, nin reciben financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declararon carecer de vínculos relevantes máis aló do cargo académico citado anteriormente.
