Únete á nosa canle de Whatsapp
Un equipo de investigadores descubriu hai pouco un novo antibiótico producido por bacterias que viven dentro dun nematodo. Aínda que a molécula precisa de máis análises, o achado, publicado en Nature, dá novas esperanzas na loita contra a resistencia aos antibióticos, a crecente capacidade das bacterias infecciosas –e ás veces letais– para sobrevivir ao tratamento farmacolóxico.
Os nematodos son un tipo de vermes parasitos. Algúns que viven no solo albergan bacterias (Photorrabdus khanii) nos seus intestinos que os axudan cando se alimentan de larvas de insectos. Para matar ás outras bacterias que intentan alimentarse das larvas, P. khanii libera a molécula darobactina. Os investigadores atoparon que este composto tamén é moi efectivo contra outro grupo de bacterias responsables de infeccións difíciles de tratar.
Curiosamente, a molécula actúa sen necesidade de cruzar a parede celular externa da bacteria, que adoita ser un obstáculo para moitos outros compostos. Tamén se descubriu que as bacterias que espontaneamente desenvolven resistencia á darobactina perden a capacidade de infectar ao seu hóspede.
A esperanza é que este composto poida conducir ao desenvolvemento dun novo medicamento. Neste caso, o nematodo onde habita P. khanii uniríase a unha crecente lista de fontes inesperadas de novos antibióticos e medicamentos contra o cancro.
Aquí hai máis:
O fondo mariño das Bahamas
Xa que moitos medicamentos proceden de bacterias que habitan no solo, os investigadores tamén buscaron novos compostos no fondo mariño. Un estudo de sedimentos mariños de Bahamas a finais da década de 1980 deu con algunhas bacterias interesantes, aínda que levou máis dunha década establecer a súa especie, Salinispora tropica.
Investigadores da Universidade de California en San Diego descubriron que estas bacterias producen unha molécula chamada salinisporamida. Este composto bloquea a degradación das proteínas en diferentes tipos de células cancerosas e fai que morran. Por iso converteuse nun medicamento contra o cancro chamado Marizomib, cuxo ensaio clínico alcanzou a fase tres para o seu uso contra o cancro de sangue e de cerebro.
O hiperárido deserto de Atacama
O deserto de Atacama, en América do Sur, chama a atención dos investigadores debido ás características únicas das especies que prosperan alí a pesar das súas condicións aparentemente inhóspitas. A seca extrema, combinada con altos niveis de radiación ultravioleta, elementos tóxicos e escaso carbono no solo, crean un ambiente non moi diferente ao solo de Marte. Só os microorganismos que desenvolveron mecanismos para lidar con estas condicións extremas poden sobrevivir.
Investigadores do Reino Unido e Chile traballaron durante anos en bacterias atopadas no deserto de Atacama para identificar varios compostos antibióticos, como as chaxapeptinas e as chaxalactinas.
Os experimentos demostraron que algunhas destas moléculas poden matar bacterias como E. coli e o fermento Candida albicans, causante da candidiase, ademais de limitar a capacidade das células cancerosas para invadir tecidos.
Formigas cortadoras de follas
As formigas e outros insectos practican o cultivo de fungos, polo que os axudan a crecer para usalos como alimento ou material de construción.
Investigadores do Reino Unido e Sudáfrica que estudan esta relación simbiótica descubriron que esta tamén pode incluír bacterias. Para protexerse a si mesmos e aos seus alimentos contra posibles infeccións, as formigas cortadoras de follas reciben o apoio de bacterias produtoras de antibióticos.
Descubriron que a bacteria Streptomyces formicae KY5 produce formicamicinas. Estes compostos poden matar a microorganismos infecciosos resistentes a antibióticos comúns, como é o caso da superbacteria Staphylococcus aureus resistente a meticilina.
Ademais, os experimentos suxiren que a estes microbios lles resulta máis difícil desenvolver resistencia ás formicamicinas que a outros compostos. Con todo, a pesar do gran potencial para o desenvolvemento de fármacos terapéuticos, aínda non se iniciaron ensaios clínicos para as formicamicinas.
O nariz humano
O nariz está cheo de vida. Científicos alemáns explorárono para ver que vive exactamente nel e descubriron que a bacteria Staphylococcus lugdunensis é magnífica para deter o crecemento doutras especies resistentes aos antibióticos. Isto fai que o nariz sexa unha das primeiras liñas de defensa do teu corpo contra os microorganismos nocivos transportados polo aire.
Experimentos con ratos revelaron que S. lugdunensis produce un composto chamado lugdunina que prevén a infección con Staphylococcus aureus resistente a meticilina.
O desenvolvemento dun fármaco aínda se atopa en etapas temperás, pero os resultados obtidos ata o de agora confirmaron o potencial de lugdunina para tratar infeccións da pel.
Sangue de dragón de Komodo
Ademais de utilizar compostos antibióticos directamente da natureza, os científicos tamén se inspiran nela para sintetizar compostos artificiais. En 2017, investigadores dos Estados Unidos identificaron un composto con actividade antibiótica no sangue do dragón de Komodo. Logo puideron deseñar unha versión sintética chamada DRGN-1 que era aínda máis efectiva que o orixinal.
DRGN-1 podería ser particularmente útil xa que reduce a cantidade de bacterias mentres acelera a curación dunha ferida. O seu desenvolvemento aínda se atopa en etapas temperás, pero os experimentos preliminares realizados en ratos suxiren que paga a pena desenvolvelo.
* Alba Iglesias é investigadora de Bioloxía Sintética de Produtos Naturais na Universidade de Newcastle, e Linamaria Pintor é investigadora de Descubrimentos de Produtos Naturais na Universidade de Edge Hill.
Cláusula de Divulgación: O autor non recibe salario, nin exerce labores de consultoría, nin posúe accións, nin recibe financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declarou carecer de vínculos relevantes alén do cargo académico citado.
