Cales son as drogas máis adictivas? Esta pregunta parece simple, pero a resposta depende de a quen lle preguntes. Os científicos traballan sobre diferentes aspectos, moitos deles subxectivos, para determinar o grao de adicción que xera un determinado estupefaciente: o dano que causa, o valor na rúa da droga, a medida en que a activa o sistema de dopamina do cerebro, a inclinación que a xente teña por ela, o grao en que o medicamento causa os síntomas de abstinencia e a facilidade con que se engancha unha persoa que a proba.
Tamén hai outras variables para medir o potencial adictivo dunha droga, e mesmo hai investigadores que sosteñen que ningunha droga é sempre adictiva. Que todo depende do consumidor, non da substancia. Dada a visión variada dos investigadores, un xeito de clasificar as drogas adictivas é preguntar aos paneis de expertos. Iso foi o que fixo a revista médica The Lancet, que chamou ao investigador David Nutt e os seus colegas para que pedisen a expertos en adiccións que fixesen exactamente iso, clasificar as drogas por adicción, con algúns achados interesantes.
1. A heroína
Os expertos clasificaron á heroína como a droga máis adictiva, dándolle unha puntuación de 3 sobre o máximo de 3. A heroína é un opiáceo que fai que o nivel de dopamina no sistema de recompensas do cerebro aumente ata 200 (porcentaxe en animais experimentais). Ademais de ser posiblemente a droga máis adictiva, a heroína tamén é perigosa porque a dose que pode causar a morte é só cinco veces maior que a dose requirida para unha dose alta. A heroína tamén foi clasificada como a segunda droga máis daniña en termos de danos tanto para os usuarios como para a sociedade. O mercado de opiáceos ilegais, incluída a heroína, estimouse en 68.000 millóns de dólares en todo o mundo no ano 2009.
2. A cocaína
A cocaína interfere directamente co uso de dopamina no cerebro para transmitir mensaxes dunha neurona a outra. En esencia, a cocaína evita que as neuronas desactiven o sinal de dopamina, o que resulta nunha activación anormal das vías de recompensa do cerebro. En experimentos con animais, a cocaína fixo que os niveis de dopamina aumentasen máis de tres veces o nivel normal. Estímase que entre 14 e 20 millóns de persoas en todo o mundo consomen cocaína, que ten un mercado mundial de 75 mil millóns de euros. A cocaína crack foi clasificada polos expertos como a terceira droga máis daniña e a cocaína en po, o que causa un leve aumento, como a quinta máis daniña. Arredor do 21 por cento das persoas que proban a cocaína volveranse dependentes dela nalgún momento da súa vida. A cocaína é similar a outros estimulantes adictivos, como a metanfetamina , que se está a converter nun problema a medida que está máis dispoñible.
3. Nicotina
A nicotina é o principal ingrediente adictivo do tabaco. Cando alguén fuma un cigarro, os pulmóns absorben rapidamente a nicotina e envíana ao cerebro. Os paneis de expertos de Nutt cualificaron á nicotina (tabaco) como a terceira substancia máis adictiva. En 2002, a OMS estimou que había máis de mil millóns de fumadores e estímase que o tabaco matará a máis de 8 millóns de persoas cada ano para 2030 . Os animais de laboratorio teñen o bo sentido común de non fumar. Con todo, cando as ratas proban a nicotina, presionarán regularmente un botón para recibir esta substancia directamente no torrente sanguíneo, o que fai que os niveis de dopamina no sistema de recompensa do cerebro aumenten entre un 25 e un 40 por cento.
4. Barbitúricos
Os barbitúricos son unha clase de medicamentos que se utilizaron inicialmente para tratar a ansiedade e para inducir o soño . Interferen coa sinalización química no cerebro, cuxo efecto é pechar varias rexións do cerebro. En doses baixas, os barbitúricos causan euforia, pero en doses máis altas poden ser letais porque suprimen a respiración. A dependencia de barbitúricos era común cando os medicamentos estaban facilmente dispoñibles con receita, pero diminuíu dramaticamente a medida que outros medicamentos substituíronos. Isto resalta o papel que xoga o contexto na adicción: se unha droga adictiva non está amplamente dispoñible, pode facer pouco dano. Os paneis de expertos de Nutt cualificaron aos barbitúricos como a cuarta substancia máis adictiva.
5. Alcol
Aínda que legal, os expertos cualificaron ao alcol con 1.9 dun máximo de 3. O alcol ten moitos efectos no cerebro, pero en experimentos de laboratorio en animais aumentou os niveis de dopamina no sistema de recompensa do cerebro nun 40-360 por cento; e canto máis bebían os animais, máis aumentaban os niveis de dopamina. Arredor do 22 por cento das persoas que toman alcol de cando en vez desenvolverán unha dependencia desta substancia nalgún momento da súa vida. A OMS estimou que 2 mil millóns de persoas consumiron alcol en 2002 e máis de 3 millóns de persoas morreron en 2012 debido ao dano ao corpo causado pola bebida. Moitos expertos, ao responder ao test para facer esta clasificación, sinalaron o alcol como a droga máis daniña que existe.
Este artigo baséase no publicado por Eric Bowman , profesor de psicoloxía e neurociencia da Universidade de St Andrews, en The Conversation. Podes ler aquí o artigo orixinal.
E aquí podes ler o artigo orixinal de The Lancet onde os expertos fan a clasificación das cinco drogas máis adictivas.
