Únete á nosa canle de Whatsapp
O glioblastoma multiforme (GBM) é unha das peores noticias que pode recibir alguén. Este tumor cerebral ten unha das peores taxas de supervivencia, cunha media de 14 meses e menos do 5% aos cinco anos. A única solución, ata agora, era a cirurxía de extirpación, moi complexa e delicada. Mais agora un equipo de científicos galegos podería estar abrindo unha nova vía para combatelo. O grupo do Centro de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas (CiMUS) da Universidade de Santiago dirixido por Marcos García Fuentes logrou desenvolver nanopartículas que actúan como un vehículo capaz de penetrar tumores cerebrais e transportar fármacos xenéticos ata o interior das células canceríxenas.
Por agora, os avances conseguíronse con éxito en ratos, aos que se lles implantaron tumores humanos. E os resultados do esperanzador estudo foron publicados na revista Advanced Therapeutics. No traballo, apoiado por unha axuda de equipos de investigación en Biomedicina da Fundación BBVA, participan tamén o Instituto de Salud Carlos III (ISCIII) e a universidade de Nottingham.
O equipo que dirixe Marcos García Fuentes ensaiou o uso de nanomateriais, chamados polifosfacenos, como unha especie de vehículo que é que capaz de mellorar o transporte de fármacos xenéticos contra o GBM. Este tipo de medicamentos, que poden ser capaces de silenciar os xenes que causan os tumores, terán un enorme potencial no futuro para desenvolver terapias específicas, personalizadas e efectivas contra o cancro.
Porén, estes fármacos xenéticos teñen aínda problemas para ser aplicados, debido á súa inestabilidade e dificultades para transportalos polo corpo. Algúns estudos expoñen, por exemplo, que menos de unha de cada 100 secuencias destes medicamentos consegue chegar con éxito ao interior das células e realizar a acción prevista.
Ante isto, o equipo do CiMUS identificou un derivado dos polifosfacenos que reduce a toxicidade destes tratamentos e, ademais, mellora o seu transporte cara ao interior das células e na penetración dos tumores. “O segredo deste material –explica García Fuentes– é unha estrutura que se volve ‘insoluble’ na contorna ácida das vesículas dixestivas, inducindo a súa desestabilización e permitindo ao medicamento xenético ‘escapar’ ao interior celular”.
Mediante a colaboración co ISCII, os científicos galegos conseguiron cargar estas nanopartículas cunha secuencia secuencia capaz de suprimir células iniciadoras do GBM. E tamén se viu como a combinación do medicamento coa quimioterapia produce unha redución tumoral maior ca o tratamento que só aplica esta última técnica.
Por tanto, despois destes avances, o obxectivo do novo tratamento é que se realice como complemento á cirurxía de extirpación e ao mesmo tempo que a quimioterapia, para conseguir que as células tumorais non se reproduzan. “A idea é implantala directamente no cerebro, por exemplo, aproveitando a extirpación, porque a vía intravenosa é moi complicada e ten menos probabilidades de éxito; as probas con ratos deron resultados moi bos, como demostra o feito de que os ratos aos que só se lles daba quimioterapia acababan con tumores o dobre de grandes que os que se trataban con quimioterapia e nanopartículas”, apunta García Fuentes.
“Se todo sae ben e logramos apoio de empresas, poderiamos empezar a realizar os primeiros ensaios clínicos en catro ou cinco anos”
O investigador engade que, aínda que ata que non se realicen ensaios clínicos non o saberán con seguridade, os resultados preliminares indican que o efecto da terapia xénica vai estar limitado a unha ou dúas semanas, o que implicaría que o paciente debería realizar ciclos do tratamento do mesmo xeito que se fai coa quimioterapia.
Na actualidade o equipo que dirixe Marcos García Fuentes está a traballar en desenvolvementos mellorados da tecnoloxía, con vistas a chegar a acordos con empresas interesadas en impulsar o desenvolvemento clínico da tecnoloxía no futuro. “Se todo sae ben e logramos o apoio de empresas, poderiamos empezar a realizar os primeiros ensaios clínicos en pacientes dentro de catro ou cinco anos”, asegura este científico. Ademais, considera que, unha vez verificada a súa eficacia, a técnica podería utilizarse tamén para tratar outro tipo de tumores, como o melanoma.
Neste senso, García Fuentes destaca que “a axuda da Fundación BBVA foi moi importante para nós, xa que somos un laboratorio pequeno e sen ese financiamento non o poderíamos ter levado a cabo; permitiunos seguir unha liña de investigación na fronteira do coñecemento para aplicar esta terapia xénica e deunos unha meirande visibilidade, xa que se trata dunha axuda moi competitiva e destinada a investigación de excelencia”, conclúe o investigador.
