Xoves 28 Marzo 2024

Incerteza coa segunda dose de AstraZeneca: estas son as posibles decisións

As estratexias de vacinación de cada país, influídas pola situación epidemiolóxica, a demografía ou a dispoñibilidade de doses, levan a decisións distintas

Decenas de miles de persoas en Galicia e máis dun millón en España, pertencentes a colectivos considerados esenciais na estratexia de inmunización contra a Covid-19, están pendentes de recibir a segunda dose da vacina Vaxzevria, deseñada pola compañía AstraZeneca e a Universidade de Oxford. A Comisión de Saúde Pública do Ministerio de Sanidad, na que participan tamén representantes das comunidades autónomas, abordará este venres as alternativas que hai sobre a mesa. É probable que da reunión non saia ningunha decisión definitiva, xa que a información dispoñible sobre os estudos en marcha, a previsión de chegada de novas doses, a situación epidemiolóxica e o propio avance da campaña de vacinación son factores dinámicos que marcan os camiños que as autoridades van tomando. Por este motivo, segundo insisten diversos expertos, o camiño que toma un país non ter por que ser o correcto para que o tomen outros.

Varias sociedades científicas manifestáronse nas últimas semanas a favor de completar a pauta coa Vaxzevria a todas as persoas que recibiran a primeira dose ata o momento, alén de que a actual estratexia de vacinación limite o seu uso a persoas de entre 60 e 69 anos. Con todo, as decisións dalgúns países de completar a inmunización cunha fórmula baseada en ARN mensaxeiro (Pfizer-BioNTech ou Moderna) ou a posibilidade de espaciar a administración de dose máis alá das 12 semanas, por exemplo, debateranse este venres, cando está a piques de cumprirse o prazo marcado no prospecto do fármaco para as persoas que recibiron a inxección a comezos de febreiro. Estas son as opcións entre as que, probablemente, estea a que saia da reunión:

Publicidade

Agardar a ter máis datos dos estudos

Tal e como xa pasou anteriormente nestes meses, é posible que a decisión de hoxe acabe mudando nunhas semanas, a medida que se vaia dispoñendo de máis información sobre os estudos en curso, mude a situación epidemiolóxica ou se dispoña de máis ou menos vacinas. O 19 de abril, o Goberno anunciou un ensaio clínico para avaliar o uso dunha segunda dose de Pfizer nas persoas xa vacinadas con AstraZeneca. O estudo aínda está recrutando os 600 voluntarios menores de 60 anos que participarán nel, polo que non se agardan por agora resultados concluíntes.

Ao mesmo tempo, tanto as axencias reguladoras como as compañías que desenvolveron as vacinas seguen adiante, como é habitual nestes procesos, con análises continuas de farmacovixilancia e eficacia, seguridade e inmunoxenicidade nos diferentes grupos de idade nos que se administra a vacina. E é probable, por tanto, que se agarde a coñecer máis datos para tomar unha decisión ao respecto.

Retrasar a segunda dose, por agora

Diante do posible adiamento dunha decisión firme, a opción que se baralla é a de atrasar a administración da segunda dose a todas as persoas menores de 60 anos que xa recibiron a primeira inxección desta vacina. Este é o camiño que seguiu, por exemplo, o Reino Unido na fase inicial da campaña, e que está dando como resultado unha importante redución de mortes e casos graves ao cubrir coa primeira dose a unha maior parte dos seus habitantes. Con todo, é un escenario non extrapolable aos países da Unión Europea, que acordaron unha compra centralizada e equitativa de vacinas e, ademais, están inxectando menos doses da Vaxzevria en comparación coas autoridades británicas.

Non hai un criterio único na comunidade científica á hora de apostar polo retraso da segunda dose. Unha parte dos investigadores e investigadoras e sociedades científicas que se manifestaron sobre o asunto instan a cumprir co prospecto da Vaxzevria, e administrar a segunda, como moi tarde, 12 semanas despois. Porén, outras investigacións, aínda preliminares, apuntan a que retrasar a segunda dose incrementa a protección. O traballo, realizado por investigadores da Universidade de Oxford tomando datos de ensaios clínicos, expoñía que “vacinar unha gran proporción da poboación cunha dose, e dar unha segunda tres meses despois, é unha estratexia eficaz para reducir a enfermidade e poden ser óptimos para o despregamento dunha vacina cando os subministros son limitados a curto prazo”.

En relación a isto, a Universidade de Oxford publicou a semana pasada outros dous estudos preliminares, neste caso con datos da campaña de vacinación no Reino Unido, sobre a efectividade das vacinas de AstraZeneca-Oxford e Pfizer-BioNTech despois dunha única dose. 21 días despois da primeira inxección, o conxunto das infeccións reduciuse nun 65%, os casos con síntomas caeron ata un 72% e as infeccións asintomáticas, nun 57%.

Completar a pauta segundo o previsto

A incerteza para as persoas que recibiron a primeira dose podería acabarse este venres se a Comisión de Saúde Pública acorda completar a pauta co mesmo fármaco. Tal e como lembraba este xoves Federico Martinón, membro do comité asesor de vacinas da OMS e xefe de servizo de Pediatría no CHUS de Santiago, as recomendacións da propia organización mundial e a Axencia Europea do Medicamento (EMA) son claras: inxectar a segunda dose a quen recibiu a primeira. A axencia reguladora británica, por exemplo, recoméndaa para persoas maiores de 30, e ofrece unha alternativa a menores desta idade, aínda que, se así o deciden, poden completar a pauta coa Vaxzevria.

Co que sabemos, o máis lóxico, o sinxelo e o mellor e completar a pauta. Pero fagan o que fagan, hai que pedirlle á xente tranquilidade”, resume Martinón. Sobre o posible risco engadido, o investigador expón que o risco de efectos secundarios, en todo caso moi raros, da segunda dose non vai ser maior có da primeira: “O que estamos a ver coa vacina de AstraZeneca é un fenómeno que parece de orixe inmunolóxica, non é unha alerxia por exposición repetida a un fármaco. O que xa se vacinou e non lle pasou nada coa primeira dose, é case imposible que lle pase coa segunda”. Aclara Martinón que os datos son limitados, polo menor número de persoas que completaron a pauta, pero todo apunta a que o risco é menor que coa primeira.

Deixar ás persoas cunha soa dose

É unha das alternativas que se expuxo cando se anunciou a suspensión da Vaxzevria, despois do proceso de revisión da EMA. Os estudos expoñen que existe unha protección elevada cunha única dose, pero mantéñense bastantes incertezas sobre a duración da protección. A día de hoxe, non parece moi probable que se siga este camiño.

Combinar con outra vacina de ARNm

Tomaron esta decisión Francia, Alemaña ou Dinamarca, pero que non ten porque ser automáticamente trasladada a calquera outro país. España ten en marcha o estudo CombivacS para explorar esta opción, pero isto non supón que sexa a medida que se acabe tomando.

A este respecto, Martinón expoñía as súas reservas: “O risco teórico é moi baixo, en todos os casos. Pero en medicina é mellor non tomar riscos se non é necesario. Hai que facer eses estudos, porque son útiles, pero esa información aínda non a temos. Eu penso que a continuidade coa mesma vacina é a mellor opción; porque se lle poño agora dous millóns de doses de Moderna ou Pfizer aos que teñen a primeira de AstraZeneca, estou deixando de vacinar a dous millóns de persoas, e no momento no que estamos en España, con menos do 10% da xente coa pauta completa… O que temos é que vacinar, con todo o antes posible. Cando esteamos co 100% dos maiores de 50 anos xa vacinados, pois podemos sentarnos, falar, combinar, o que queiramos… Pero agora hai que vacinar, e todo isto ralentiza o proceso”.

A mensaxe: as vacinas funcionan

Sexa cal for a decisión que se anuncie este venres, expertos e autoridades insisten en lanzar a mensaxe de que as vacinas funcionan. Os efectos adversos observados son “moi raros”, cunha frecuencia menor da que producen outros fármacos dos que se administran millóns de doses todos os anos. Os beneficios superan os riscos, como xa están a constatar os primeiros resultados preliminares das análises feitas en Galicia, cun descenso de case o 90% na positividade das persoas xa inmunizadas e preto do 100% para evitar as mortes por Covid-19. “Se teño 40 anos, é certo que o beneficio individual é menor cá que se tivera 60; pero así estou cortando á transmisión e axudando á comunidade, protexendo aos meus avós, aos meus fillos, á miña contorna”, conclúe Federico Martinón.

2 COMENTÁRIOS

  1. NEFECTO , 17 SOCIEDADES CIENTIFICAS AMOSÁRONSE A PROL DE ACTIVAR A SEGUNDA FASE DA VACINACIÓN CON ASTRAZÉNECA .
    A LÓXICA E A CIENCIA COINCIDEN , A POLÍTICA E QUIZAVES OUTROS INTERESES PARECEN IR POR OUTRA PARTE …XA VEREMOS O QUE PASA …(???!!!)

  2. Porqué esta movida con Astrazeneca . Aquí hai gato encerrado . E agora se presenta un estudio minúsculo que non serve para nada , só é unha cobertura para tomar unha decisión absurda …

    A ciencia debería alzar a voz ante este disparate …

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Europa prorroga 10 anos o glifosato, o herbicida “canceríxeno” usado masivamente en Galicia

É o produto fitosanitario máis eficaz contra as malas herbas, pero numerosos artigos científicos atribúenlle efectos nocivos na saúde das persoas

A misteriosa pneumonía infantil de China: “Sospeitamos dos patóxenos habituais”

O pediatra Federico Martinón cre que a repunta de enfermidades respiratorias en nenos se pode deber á fin das restricións covid

Un estudo galego revela que as persoas con demencia teñen máis sensibilidade á música

O proxecto Sensoxenona evidencia que a música “afina” a expresión dos xenes alterados en pacientes con enfermidades neurodexenerativas

Estes son os alimentos que conteñen o edulcorante declarado “posiblemente canceríxeno” pola OMS

O aspartamo atópase en miles de produtos que consumimos habitualmente, dende a pasta dentífrica ata as píldoras para a tose