A esclerose múltiple (EM), é unha enfermidade progresiva que afecta a máis de 50.000 persoas en España, cun diagnóstico aproximado de 1.800 novos casos anuais. Ata agora, a causa principal que daba orixe á enfermidade era descoñecida, aínda que se barallaban diferentes factores de risco. Un estudo dirixido por investigadores da Escola de Saúde Pública T. H. Chan de Harvard parece indicar que a esclerose múltiple está probablemente causada pola infección do virus de Epstein- Barr (VEB), o mesmo que provoca a mononucleose.
“A hipótese de que o VEB causa a esclerose múltiple foi investigada polo noso grupo e outros durante varios anos, pero este é o primeiro estudo que achega probas convincentes de causalidade”, dixo Alberto Ascherio, profesor de epidemioloxía e nutrición da Escola T. H. Chan de Harvard e autor principal do estudo, publicado na revista Science. “Trátase dun gran paso porque suxire que a maioría dos casos de esclerose múltiple poderían previrse detendo a infección polo VEB, e que dirixirse ao VEB podería conducir ao descubrimento dunha cura para esta enfermidade”.
O virus de Epstein-Barr e a esclerose múltiple
A esclerose múltiple é unha enfermidade inflamatoria crónica do sistema nervioso central que ataca as vainas de mielina que protexen as neuronas do cerebro e a médula espiñal. Os resultados deste estudo suxiren que o virus de Epstein-Barr, un virus herpes que pode causar mononucleose infecciosa e que establece unha infección latente e para sempre no hóspede, podería ser a causa principal da enfermidade.
Establecer unha relación causal entre o virus e a enfermidade foi difícil porque o VEB infecta aproximadamente ao 95% dos adultos e a esclerose múltiple é unha enfermidade relativamente rara, na que a aparición dos síntomas da esclerose múltiple comeza uns dez anos despois da infección polo VEB. Para determinar a conexión entre o este virus e a esclerose múltiple, os investigadores realizaron un estudo entre máis de 10 millóns de adultos novos en servizo activo no exército estadounidense e identificaron a 955 que foron diagnosticados de esclerose múltiple durante o seu período de servizo.
O estudo
O equipo analizou mostras de soro tomadas bienalmente polos militares e determinou o estado do VEB dos soldados no momento da primeira mostra e a relación entre a infección polo virus e a aparición da esclerose múltiple durante o período de servizo activo. O risco de padecer esclerose múltiple multiplicouse por 32 tras a infección polo VEB, pero non cambiou tras a infección por outros virus. Os niveis séricos da cadea lixeira de neurofilamentos, un biomarcador da dexeneración nerviosa típica da esclerose múltiple, só aumentaron tras a infección polo VEB.
Os resultados non poden explicarse por ningún factor de risco coñecido da enfermidade e suxiren que o VEB é a principal causa da esclerose múltiple
Ascherio afirma que o atraso entre a infección polo VEB e a aparición da esclerose múltiple pode deberse en parte a que os síntomas da enfermidade non se detectan durante as primeiras fases e en parte á relación evolutiva entre o VEB e o sistema inmunitario do hóspede, que se estimula repetidamente cada vez que o virus latente se reactiva. “Na actualidade, non hai forma de previr ou tratar eficazmente a infección polo VEB, pero unha vacina ou a utilización de fármacos antivirais específicos para o VEB poderían previr ou curar a esclerose múltiple”, afirma.
A vacina contra o VEB perséguese sen éxito dende os anos oitenta, aínda que nos últimos tempos estanse a intensificar os esforzos. A empresa estadounidense Moderna, responsable dunha das vacinas contra a Covid-19, acaba de iniciar un ensaio en humanos dunha vacina contra o virus de Epstein-Barr.
Referencia: Two decades of soldiers’ medical records implicate common virus in multiple sclerosis. (Publicado en Science).
