“O azar é tan perfecto que é incomprensible”, di Manuel Febrero Bande, profesor de estatística na Universidade de Santiago (USC). É a frase máis axeitada para entender a última polémica que rodea a Bonoloto, un xogo de azar no que tan só tes unha probalidade de entre case 14 millóns de acertar a combinación gañadora, composta por seis números. Pero se isto xa é difícil, que se repita unha secuencia de números case exacta en apenas 48 horas, é aínda máis abraiante. O 9 de marzo, as cifras gañadoras foron 8, 21, 23, 40, 43 e 47, ás que se lle suman o 26 como complementario e o 7 como reintegro. O día 11, a secuencia foi 8, 21, 23, 28, 40 e 47, cos memos complementarios e reintegros. “A probabilidade de que ocorrera era moi pequena, pero os sorteos non teñen memoria”, apunta Febrero.
De feito, ao estatístico galego chamoulle máis a atención que o número 21 saíse repetido tres veces seguidas: o 9, o 10 e o 11 de marzo exactamente na mesma posición, a segunda. “Isto tiña un probabilidade de 1 entre 1.000. Curiosamente, se miras as estatísticas globais, no 2022 ía por debaixo da frecuencia na que debería ir e neste 2023 vai por enriba”, matiza o investigador da USC. Porén, non hai unha explicación máis alá que a do azar. “Isto débese á arbitrariedade, ao caos completo, e non se pode explicar”, incide Febrero. “Que o número 21 fose por debaixo no historial non significa que a sorte se teña que acordar de recuperar o tempo perdido porque non ten memoria”, insiste. E compárao co lanzamento dunha moeda ao aire: hai unha probabilidade moi pequena de sacar 10 cruces seguidas pero, se o consegues, non significa que haxa ningún engano. Todo se atribúe ao azar.
“O caos e o azar son estados puros e non podemos facer nada contra iso”
MANUEL FEBRERO, estatístico da USC
De feito, Febrero asegura que o realmente raro é que se pense que a sorte nos debe algo. Talvez isto se deba a que a arbitrariedade causa desacougo porque resulta incomprensible. “O caos é o azar son estados puros. Non podemos facer nada contra iso e o non actuar vai en contra da nosa natureza”, engade o investigador. De feito, el considera que non ten sentido etiquetar uns números como feos e outros como bonitos. “Nunca estudei que premios están asociados a que combinacións pero se eu quixese xogar, apostaría polos que a xente considera números feos. Teño a mesma probabilidade de que saian, pero se me toca, vou cobrar máis porque teño menos competencia”, reflexiona. Insiste, ademais, que nos xogos de azar teñen moito peso as cuestiósn atávicas e adóitanse xogar números de menos de 30 porque son os que coinciden con datas. “Os romanos pensaban que había uns medio deuses que movían a sorte da xente. Debeu quedar no imaxinario colectivo. Como non entendemos a sorte nin o azar, intentamos buscarlle unha solución exótica”, expón Febrero.
Podería volver ocorrer?
De feito, o non entender como puideron saír combinacións tan semellantes en apenas 48 horas fixo que moita xente pensase que se trataba dun amaño. Porén, había posibilidades de que ao día seguinte, o propio 12 de marzo, volvese acontecer o mesmo. “Esperamos que ocorra? Non. Pode volver pasar? Si. De igual modo que non é probable que che caia un raio pero si pode ocorrer”, exemplifica o estatístico galego. E lembra un caso dun garda forestal de Carolina do Norte, en Estados Unidos, ao que lle caeron seis raios enriba. E, ademais, sobreviviu a todos os fenómenos. “É inexplicable, pero pode acontecer”, reforza Febrero.
“Os xogos de azar están feitos para recaudar, non para facer a xente feliz”
MANUEL FEBRERO, estatístico da USC
No caso da Bonoloto, hai algo que tampouco ocorreu nunca: que todos os números dunha mesma combinación rematen coa mesma cifra. Por exemplo: 1, 11, 21… “Isto non quere dicir que non vaia pasar. De igual maneira que tes probabilidades de acertar os seis números da bonoloto, aínda que sexa unha entre 14 millóns”, insiste. E lanza unha recomendación profesional: “Un estatístico nunca che vai recomendar que xogues a xogos de azar porque están feitos para recaudar, non para facer a xente feliz. Por algo lle chaman o imposto dos pobres ou o voluntario”, conclúe o investigador.
