Venres 29 Marzo 2024

Estes foron os primeiros animais da Terra

As medusas peite crearon a primeira liñaxe, séguenlle as esponxas e posteriormente, a diversificación de todos os animais

Tomoulles máis dun século a varias xeracións de investigadores pescudar cal era a rama máis antiga da árbore xenealóxica dos animais, ese primeiro organismo diferenciado do mundo vexetal que puido dar lugar á diversa variedade de fauna existente no mundo actual, incluídos os humanos. Cos avances da ciencia e a tecnoloxía fóronse despexando hipóteses ata chegar a dúas posibilidades na bifurcación primixenia, que sinalaban ás esponxas e ás medusas peite, tamén coñecidas como ctenóforos.

Estes dous grupos atípicos de espécimes eran os que estaban máis lonxe de emparentarse do resto dos animais. Á súa vez, podían ser considerados grupos irmáns entre si, aínda que as esponxas pasan toda a súa vida adulta nun mesmo lugar, filtrando o alimento da auga de mar, e as medusas peite son depredadoras voraces que se desprazan polos océanos do mundo en busca de alimento.

Publicidade

Agora, un novo estudo publicado na revista Nature demostraría que foron os ctenóforos (medusas peite) a primeira liñaxe que se separou na árbore animal. Seguíronlle as esponxas e, posteriormente, chegou a diversificación de todos os demais animais, abarcando á liñaxe humana. Para dar coa resposta, os expertos utilizaron un novo enfoque baseado na estrutura cromosómica transmitida desde aquelas primeiras criaturas.

A liñaxe dos ctenóforos ramificou antes que o das esponxas, polo que ambos grupos de animais seguiron evolucionando a partir do seu antepasado común

O equipo —integrado por investigadores do Monterey Bay Aquarium Research Institute (MBARI), da Universidade de California (Berkeley e Santa Cruz) e da Universidade de Viena— mapeou conxuntos de xenes que sempre se atopan xuntos nun mesmo cromosoma, desde humanos e hámsters ata cangrexos e corais, para demostrar claramente que os ctenóforos son o grupo irmán de todos os demais animais.

Este traballo determinou, en efecto, que a liñaxe dos ctenóforos se ramificou antes que o das esponxas, polo que ambos grupos de animais seguiron evolucionando a partir do seu antepasado común. Con todo, os biólogos evolutivos cren que estes grupos seguen compartindo características cos primeiros exemplares das súas especies.

Segundo explican na nota coa que presentan o achado, comprender as relacións entre animais axudaranos a entender como xurdiron os primeiros exemplares de fauna e de que maneira evolucionaron ao longo do tempo ata chegar á diversidade de especies que vemos hoxe, así como o desenvolvemento de características clave da nosa anatomía, como o sistema nervioso ou o tubo dixestivo.

“O devanceiro común máis recente de todos os animais viviu probablemente fai 600 ou 700 millóns de anos. É difícil saber como era porque tratábase de animais de corpo brando e non deixaron un rexistro fósil directo”

Daniel Rokhsar, coautor

“O antepasado común máis recente de todos os animais viviu probablemente fai 600 ou 700 millóns de anos. É difícil saber como era porque tratábase de animais de corpo brando e non deixaron un rexistro fósil directo. Pero podemos utilizar comparacións entre animais vivos para aprender sobre os nosos antepasados comúns”, afirma Daniel Rokhsar, profesor de Bioloxía Molecular e Celular da Universidade de California en Berkeley e coautor do artigo xunto con Darrin Schultz e Oleg Simakov, da Universidade de Viena.

“Desenvolvemos unha nova forma de mirar atrás, cara ás orixes da vida animal; utilizamos a xenética para viaxar no tempo uns mil millóns de anos e obter as probas máis sólidas ata o de agora para responder a unha pregunta fundamental sobre os primeiros acontecementos na evolución animal”, sostén, pola súa banda, Darrin Schultz.

Ante a falta de fósiles, os investigadores compararon xenomas de antepasados moi temperáns. Sábese que as medusas, as anemones de mar, as esponxas e os ctenóforos teñen constitucións corporais máis simples que as dos vermes, moscas, moluscos e vertebrados, en xeral. Carecen dun cerebro definido e poden mesmo non ter sistema nervioso nin músculos, pero comparten as características da vida animal, sobre todo o desenvolvemento de corpos pluricelulares a partir dun ovo fecundado.

As relacións evolutivas entre estas diversas criaturas e, especificamente, a orde en que cada unha das liñaxes se ramificou a partir do tronco principal da árbore animal da vida, foron controvertidas. Co auxe das análises de ADN xa é posible comparar as secuencias de xenes compartidas para elaborar unha árbore xenealóxica que ilustra como evolucionaron os animais e os seus xenes ao longo do tempo, desde que xurdiron os primeiros organismos, no Precámbrico.

“Esta investigación dános un contexto para entender que fai que os animais sexan animais, debido a que nos axuda a comprender as funcións básicas que todos compartimos”, destaca o autor principal.

Detectar o elo orixinal

Todos os xenes dun animal están organizados en secuencias nos cromosomas. A localización dunha secuencia xenética individual pode mutar co tempo, pero os cambios nas ligazóns entre xenes dun cromosoma concreto son raros e, en gran medida, irreversibles.

Cando Schultz e os seus colaboradores examinaron o xenoma a escala cromosómica das medusas peite, observaron unha agrupación de xenes moi diferente dos patróns doutros animais. E, o que é máis importante, acharon patróns de xenes compartidos entre os ctenóforos e tres organismos unicelulares non animais, mentres que eses patróns mesturáronse en todos os demais animais, desde as esponxas ata os gorrións.

Represéntano como un organismo unicelular solitario, o antepasado de todos os animais, con dúas crías. Unha delas evolucionaría ata converterse nas medusas peite, cos xenes dos seus cromosomas manténdose ao longo do tempo nunha orde específica e sen cambiar moito. Polo outro lado, a outra cría podería evolucionar ata converterse en esponxas e en todos os demais animais tal e como os coñecemos hoxe. Neste segundo caso, moitos dos xenes dos seus cromosomas reorganizáronse e fusionaron. E como estes reordenamentos son irreversibles e transmítense de xeración en xeración, son detectables mesmo na actualidade.

Ao rastrexar estes reordenamentos, o equipo atopou probas claras de que as medusas peite, e non as esponxas, constitúen o grupo irmán de todos os demais animais. “As pegadas deste antigo acontecemento evolutivo seguen presentes nos xenomas dos animais centos de millóns de anos despois”, conclúe Schultz.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

A NASA detecta un enorme burato no Sol

O Observatorio de Dinámica Solar capta un vídeo do fenómeno e prognostica unha tormenta xeomagnética nos vindeiros días

Begoña Vila: “Atoparemos probabilidades de vida noutro planeta”

Co gallo do décimo aniversario de Gciencia, a astrofísica da NASA analiza a divulgación dos achados cósmicos e a busca de vida intelixente
00:02:22

Así se comportan os animais cando ninguén os ve

A organización Rebinxe agochou cámaras nos montes galegos para retratar todo tipo de fauna e recompilar información para uso científico

Cinco asteroides pasarán preto da Terra en apenas 24 horas

A NASA confirma que ningún deles é potencialmente perigoso, pese a que pasarán a menos de 7,5 millóns de quilómetros do planeta