Únete á nosa canle de Whatsapp
A fauna dos fondos profundos do océano adoita ser pouco coñecida pola dificultade de facer mostraxes a grandes profundidades. Un equipo de investigación da Estación de Bioloxía Mariña da Graña, en Galicia, emprendeu catro expedicións oceanográficas nas augas do noroeste peninsular que permitiron achar varias especies novas que habitan os fondos abisais. Agora describen dous delas que carecen de ollos e son de tamaño milimétrico.
Nos fondos da plataforma continental e o noiro habitan ricas comunidades faunísticas. Nos anos 2002, 2003, 2008 e 2009, a Estación de Bioloxía Mariña da Graña da Universidade de Santiago de Compostela (USC) levou a cabo diferentes expedicións oceanográficas para coñecer estes ecosistemas. Nas diferentes campañas, aínda que tivesen distintos obxectivos, todas perseguían identificar e categorizar esta fauna bentónica (animais que viven asociados ao fondo mariño), ao ser moi rara e pouco coñecida.
Como resultado destes traballos de procura, a mil metros de profundidade, descubríronse varias novas especies. Un estudo da universidade compostelá acaba de describir dúas delas como novos crustáceos que pertencen ás familias Photidae e Corophiidae, ás que denominaron Photis guerrai e Pareurystheus vitucoi. Ambas son especies cegas e de pequeno tamaño, duns poucos milímetros.
“Este grupo de crustáceos é moi importante nos océanos porque representan a base da cadea trófica en moitos ecosistemas mariños. Entre outras moitas, algunhas das adaptacións máis habituais que presentan as especies animais a estas profundidades son a ausencia de estruturas visuais e o reducido tamaño, para soportar as grandes presións”, di á axencia Sinc Ramiro Rodríguez Tato, investigador da USC que lidera o estudo publicado na revista Zootaxa, en colaboración coa Universidade Autónoma de Madrid.
Os ecosistemas de profundidade son moi diferentes aos que atopamos en augas costeiras máis superficiais. Neste medio non chega a radiación solar e como consecuencia diso non hai macroalgas, polo que a produción primaria vese limitada á quimiosíntesis, (producida por unha fonte de enerxía química).
Con todo, a diferenza do que se pensaba ao principio, os fondos de grandes profundidades non son zonas sen vida. “Nestas áreas atópanse ricas comunidades animais que se alimentan da materia orgánica que se deposita paulatinamente desde a columna de auga”, engade Rodríguez Tato.
A radiación solar non chega ao hábitat destes crustáceos, que carecen de ollos
Estes dous animais mariños teñen en común que carecen de ollos. Nunha contorna ao que non chega a radiación solar, é dicir, que se atopa permanentemente en escuridade, para moitas especies, os sistemas de orientación céntranse máis en receptores sensoriais químicos que en órganos visuais. Pero ao pertencer a familias distintas as dúas especies son moi diferentes. Por unha banda, a primeira do xénero Photis (que é moi común en augas costeiras, con proxeccións cefálicas laterais, chamadas lóbulos cefálicos, moi características) é unha das poucas especies deste grupo que carece de ollos. “Unicamente outras tres das 69 especies que existen carecen deste órgano de visión”, apunta o científico. Ademais, os lóbulos cefálicos en Photis guerrai non son redondeados, senón que teñen forma apuntada.
Por outra banda, o xénero Pareurystheus é moito menos común e a maioría localizáronse en augas de Xapón. Pareurystheus vitucoi, supón así o primeiro rexistro do xénero no noroeste do Atlántico. Este animal posúe un quinto par de apéndices torácicos fortemente modificados e desenvolvidos, ao contrario de P. vitucoi. É de pequeno tamaño e coloración branca. “É única dentro do xénero por ser a primeira descrita sen ollos“, asegura o científico.
Pero para os investigadores é complicado explicar o seu comportamento pola dificultade da observación in situ destes animais. “Probablemente sexan especies de hábitos detritívoros, que viven sobre o fondo mariño escavando galerías nas que atopan acubillo e alimento, xa que é o método máis estendido entre os animais deste grupo que habitan a estas profundidades”, indica Rodríguez Tato.
Para a recollida de mostras empregáronse dragas de diferentes tipos, neste caso tres de arrastre, cada unha deseñada para a extracción dun tipo determinado de mostra nun tipo concreto de fondo. “As comunidades dos fondos do noso país coñécense moi pouco aínda, xa que estas dúas especies son só unha pequena fracción dos resultados destas campañas. Atopei dez novas especies, nas que aínda estou a traballar. Estas son só dúas delas”, conclúe o investigador.
