Algunhas enterobacterias son capaces de producir carbapenemasas, unhas encimas que degradan un grupo de antibióticos de última liña terapéutica; é dicir, que se reservan para tratar infeccións que non son sensibles a outros antibióticos. O aumento da incidencia destas enterobacterias resistentes a carbapenemicos constitúe un problema crecente de saúde pública a nivel internacional. Neste contexto xurdíu CARB-É-19, un estudo multicéntrico da área de Enfermidades Infecciosas do CIBER (CIBERINFEC), publicado na revista Frontiers in Microbiology, no que participa o Instituto de Investigación Biomédica da Coruña (INIBIC). Neste traballo o grupo investigador secuenciou o xenoma completo das enterobacterias produtoras de carbapenemasas K. pneumoniae e E. coli, unha ameaza para a saúde pública en todo o mundo pola súa resistencia a antibióticos e por ser causantes de infeccións urinarias e sistémicas. Ademais, o estudo detectou a diseminación de clons de alto risco en España.
Un total 71 hospitais españois, representando a todas as provincias españolas, participaron en CARB-É-19, un proxecto de vixilancia de K. pneumoniae e E. coli produtores de carbapenemasas para determinar a súa incidencia, distribución xeográfica, filoxenia e mecanismos de resistencia. Segundo explica Jesús Oteo, director científico do CIBERINFEC e investigador do Centro Nacional de Microbioloxía do Instituto de Salud Carlos III de Madrid, este traballo serve como primeiro paso cara á integración da secuenciación do xenoma completo na vixilancia de enterobacterias produtoras de carbapenemasas en España, detectando cambios epidemiolóxicos importantes, incluído o aumento da prevalencia e incidencia en comparación con estudos anteriores, unha ampla diseminación interrexional e unha maior diseminación de clons de alto risco”.
Análise das bacterias mediante secuenciación xenómica
Nos hospitais recolléronse un total de 403 illamentos de K. pneumoniae e E. coli. A prevalencia e incidencia calculáronse segundo denominadores poboacionais e analizouse a sensibilidade a antibióticos mediante microdilución utilizando criterios de EUCAST (as siglas en inglés do Comité Europeo que mide a susceptibilidade a antimicrobianos). En total, colleitáronse 377 illamentos de K. pneumoniae e 26 de E. coli, todos eles resistentes polo menos a un carbapenémico. Detectouse, así mesmo, diseminación interrexional de oito clons de K. pneumoniae de alto risco, dous deles (ST512-258/KPC e ST15/OXA-48) responsables da maioría de bacteriemias neste estudo.
“Significa un primeiro paso cara a integración deste método de vixilancia en España”
JAVIER CAÑADA, investigador no ISCIII e primeiro asinante do traballo
Para Javier Cañada, investigador no Laboratorio de Referencia e Investigación en Resistencia a Antibióticos e Infeccións Relacionadas coa Asistencia Sanitaria do Centro Nacional de Microbiología (ISCIII), primeiro asinante do traballo, a incidencia xeral aumentou nun 25% entre 2014 e 2019, cunha ampla distribución xeográfica, con cepas detectadas no 92% das 50 provincias españolas e a presenza de sete clons de alto risco en polo menos tres provincias. Os investigadores consideran que este estudo analiza a epidemioloxía destas enterobacterias mediante secuenciación xenómica, “o que significa un primeiro paso cara á integración deste método na vixilancia en España, axudando ao desenvolvemento da Rede de Laboratorios para a Vixilancia de Microorganismos Resistentes”, sentenza Jesús Oteo.
Neste traballo, coordinado polo director científico do CIBERINFEC Jesús Oteo, participaron tamén varios grupos do CIBER, o Instituto de Biomedicina de Sevilla (IBIS), Instituto de Investigación Sanitaria Ramón e Cajal (IRYCIS), Instituto de Investigación Biomédica da Coruña (INIBIC), Instituto Maimónides de Investigación Biomédica de Córdoba (IMIBIC), Hospital Universitario Vall d’Hebron, Fundació Institut d’Investigació Sanitària Illes Balears (IdISBa), Hospital Clinic de Barcelona, e Hospital universitario Marqués de Valdecilla (IDIVAL). O Consorcio CIBER (CIBERINFEC), está formado por 46 grupos de investigación que traballan en catro grandes programas de investigación: Saúde Global, infeccións emerxentes e reemerxentes; resistencia a antimicrobianos; VIH/SIDA e infeccións de transmisión sexual; e infeccións en Inmunodeprimidos non HIV e infeccións relacionadas coa asistencia sanitaria.
Referencia: CARB-ES-19 Multicenter Study of Carbapenemase-Producing Klebsiella pneumoniae
and Escherichia coli From All Spanish Provinces Reveals Interregional Spread of
High-Risk Clones Such as ST307/OXA-48 and ST512/KPC-3 (Publicado en Frontiers in Microbiology)
