Os macrófagos son células do sistema inmunitario esenciais na resposta temperá a infeccións causadas por microbios patóxenos. Ademais, regulan o bo funcionamento dos tecidos e a inflamación. Esta última é un fenómeno positivo que axuda á reparación do tecido danado, pero se non se resolve adecuadamente, leva á inflamación crónica que está na xénese de moitas patoloxías, como a síndrome metabólica asociado á obesidade, diabetes tipo 2 e as enfermidades cardiovasculares.
Un equipo do Centro Nacional de Investigacións Cardiovasculares (CNIC) descubriu que as necesidades metabólicas dos macrófagos son diferentes en función do órgano no que residen. É dicir, adáptanse ás necesidades do órgano no que se atopan situados. Este descubrimento “permítenos entender mellor como regula o macrófago o seu metabolismo en función do órgano”, explica David Sancho, líder do laboratorio de Inmunobioloxía do CNIC e responsable do estudo publicado na revista Immunity.
Os macrófagos son esenciais na resposta temperá a infeccións
“Ademais, exponnos unha vulnerabilidade dos macrófagos que contribúen ás enfermidades inflamatorias crónicas, que se podería explotar terapeuticamente na abordaxe de patoloxías asociadas á obesidade e á síndrome metabólica, como as enfermidades cardiovasculares”, sinala o científico.
En condicións normais, os macrófagos están distribuídos por todos os tecidos e serven para limpar o organismo de calquera tipo de material biolóxico que é necesario eliminar, desde partículas nocivas como microcristais ou virus, a proteínas ou complexos máis grandes que aparecen durante o desenvolvemento. Así mesmo, son importantes para destruír as células mortas do tecido, facilitando a renovación do órgano.
Neste traballo desvélase que os macrófagos adaptan o seu metabolismo celular e a súa función ao órgano onde residen. “Nos tecidos ricos en graxa e colesterol extracelular, como o pulmón ou o bazo, os macrófagos acomodan o seu metabolismo e adquiren outro máis específico dependente da actividade mitocondrial para degradar estas graxas a través da respiración mitocondrial” sinala Stefanie Wculek, primeira autora do artigo.
Nestes tecidos, explica a investigadora, “os macrófagos dependen da actividade de respiración mitocondrial e, se se interfere xenética ou farmacoloxicamente na actividade, os macrófagos morren no pulmón ou bazo, pero sobreviven noutros órganos onde non teñen esta dependencia metabólica.”
“Nas persoas obesas, o exceso de graxa excede a actividade normal dos adipocitos”
DAVID SANCHO, líder do estudo
Por exemplo, engade Sancho, “os macrófagos que se sitúan na graxa corporal ou tecido adiposo de persoas delgadas non están afectados por mitocondrias disfuncionais porque estas células teñen unha actividade metabólica menos dependente das mitocondrias ao estar plenamente funcionais os adipocitos (células da graxa), deixando aos macrófagos en estado de repouso”.
En cambio, explica o investigador, “nas persoas obesas, o exceso de graxa excede a actividade normal dos adipocitos e os macrófagos actívanse e convértense en células inflamatorias que promoven o desenvolvemento de resistencia á insulina, diabetes tipo 2 e o fígado graxo”.
Previr a obesidade
Pero tal e como se viu na investigación, neste momento, “os macrófagos dependen da respiración mitocondrial para procesar este exceso de graxa, o que os fai vulnerables a intervencións terapéuticas, como a inhibición farmacolóxica deste proceso de respiración mitocondrial”, destaca o inmunobiólogo.
Por tanto, o investigador subliña que “a inhibición da respiración mitocondrial nestes macrófagos proinflamatorios causa a súa morte e isto prevén o desenvolvemento de obesidade, diabetes tipo 2 e fígado graxo (síndrome metabólico) nun modelo experimental preclínico en rato”.
Así, conclúen os investigadores, este achado abre a porta cara a unha nova vía terapéutica para algunhas enfermidades asociadas á obesidade e síndrome metabólica, como son as enfermidades cardiovasculares.
Referencia: Oxidative phosphorylation selectively orchestrates tissue macrophage homeostasis (Publicado en Immunity)