O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) participa nun proxecto europeo que desenvolverá unha tecnoloxía a demanda para obter un substituto artificial do sangue, mediante o deseño de glóbulos vermellos sintéticos. “Os eritrocitos sintéticos reproducirán as características fundamentais dos naturais, imitando o seu citoesqueleto, a súa asimetría lipídica, proteínas funcionais e a súa resposta á contorna”, sostén a investigadora do CSIC no Instituto de Ciencia de Materiais de Barcelona (ICMAB) Arántzazu González-Campo.
O proxecto SynEry (acrónimo de Bottom-up reconstruction of a Synthetic Erythrocyte) quere abordar o problema da insuficiente subministración de sangue e os elevados riscos de infeccións transmitidas por transfusións en rexións pouco desenvolvidas e en escenarios de catástrofes naturais, pandemias e conflitos bélicos.
Os resultados achandarán o camiño cara á síntese de células sanguíneas artificiais. O obxectivo a longo prazo é desenvolver un substituto eficaz e universal do sangue, que poida producirse de forma rendible en instalacións de fabricación farmacéutica, e que permita liquidar a necesidade médica de transfusións sanguíneas seguras. Con todo, a visión e aplicabilidade a longo prazo deste sangue artificial van moito máis alá das transfusións, xa que os eritrocitos sintéticos poderían ser unha plataforma para administrar fármacos.
Os eritrocitos sintéticos reproducirán as características fundamentais dos naturais
ARÁNTZAZU GONZÁLEZ-CAMPO, investigadora do CSIC
A tecnoloxía desenvolvida no proxecto, segundo explica González-Campo, “podería abrir o camiño para construír outras células terapéuticas artificiais, como células T“. Así mesmo, agrega a investigadora, “o feito de desenvolver sistemas cunha excelente biocompatibilidade (e con facilidade de transportar diferentes biomoléculas e fármacos) permite crear unha tecnoloxía multifuncional e avanzar en campos como a administración de fármacos ou a terapia celular”.
O papel do CSIC
Arántzazu González-Campo participa no proxecto como investigadora principal. Tamén participan Chiara Distefano, como investigadora predoutoral, e Sara Battista, como investigadora posdoutoral. Todas elas forman parte do grupo de investigación FunNanoSurf, do ICMAB.
O papel do ICMAB no proxecto é traballar na biofuncionalización e caracterización de nanopartículas para mimetizar e axudar á formación de eritrocitos sintéticos. Ademais da (bio)funcionalización, o control da súa ensamblaxe e desensamblaxe controlado será importante para o proxecto.
Os obxectivos do proxecto serán abordados por un consorcio interdisciplinar que combina coñecementos en diferentes áreas, como a microfluídica, a (bio)nanotecnoloxía e os modelos de ensaio in vivo.
A meta a longo prazo é desenvolver un substituto eficaz e universal do sangue
O proxecto, liderado pola Universidade UK Leuven (Bélxica), está financiado polo Consello Europeo de Innovación (EIC), no marco do programa de investigación e innovación da Unión Europea, Horizonte Europa-EIC Pathfinder. Conta cun orzamento total de 3,2 millóns de euros para catro anos, e finalizará en marzo de 2026.
Ademais da Universidade KU Leuven (Bélxica) como coordinador, e o Instituto de Ciencia de Materiais de Barcelona, tamén participan o Center for Nanomedicine and Tissue Engineering – CNTE (Italia), e o Integrated Biology of Rede Blood Cell – Université Paris Citei – INSERM UMR 1134 (Francia). O proxecto iniciou a súa actividade en abril de 2022 coa primeira reunión do consorcio internacional.
