Os seus 230 quilómetros cadrados de superficie fan da ría de Arousa a máis extensa das rías galegas. Trátase ademais dun importante centro produtor de mexillón, sendo o lugar onde, en 1945, foi fondeada a primeira batea. Varios dos seus enclaves son especialmente coñecidos pola calidade e tradición relacionada coa explotación deste bivalvo, entre eles o porto de Cabo de Cruz, na localidade coruñesa de Boiro. Neste lugar de gran tradición pesqueira podemos descubrir o proceso produtivo deste produto e gozar das inmensas posibilidades gastronómicas que permite.
Nesta pequena vila litoral podemos empaparnos da cultura mariñeira de onte e hoxe, pois o sector marisqueiro é un motor moi importante para a economía local desde hai moito tempo atrás. É probable que a orixe deste núcleo sexa precisamente o cultivo do mexillón, produto ao que se lle rende tributo cada mes de agosto nunha festa gastronómica na que se pode degustar de diferentes xeitos.
A amplitude da ría e a importante presenza de nutrientes que gardan as súas augas son parte do segredo da boa calidade do produto, unhas condicións que fan que o sabor e algunhas características físicas sexan distintas ás dos produtos doutras procedencias. “O sabor dun mexillón da ría de Pontevedra, por exemplo, é moi diferente ao de Arousa”, explica o hostaleiro Juan Vila, de A Batea de Juan, en Boiro.
Segundo engade, algúns dos trazos que mellor caracterizan ao mexillón local son a súa carne de cor intensa, tirando a vermella. Outra particularidade é que adoita ter incrustado menos arneirón (os pequenos crustáceos de cor branca que se adhiren á cuncha) que os exemplares doutros lugares.

O ‘ouro negro’ de Arousa
Partindo dunha materia prima de calidade, tamén fan falta unhas mans expertas que coñezan ben o produto e saiban traballalo da forma axeitada: desde o punto de sal ata a selección dos mellores acompañamentos ou combinacións de sabor. Porque esta xoia gastronómica, coñecida como o ‘ouro negro’ de Arousa, admite moitas aliaxes: alladas, rustridos, salsas, vinagre de Módena, allo porro, loureiro e ovo son só algunhas posibilidades que podemos ofrecerlle ao noso padal.
Esta xoia gastronómica, coñecida como o “ouro negro” de Arousa, permite moitas combinacións
“O certo é que pode prepararse como se queira. Moita xente non o coñece máis que o vapor, pero hai que propoñer outras posibilidades” asegura, convencido, o hostaleiro boirense. En caldeirada, mexillón tigre, en salsa de tomate, en salpicón, á mariñeira, con rustrido e pan raiado (e gratinado ao forno, como as vieiras), en tortilla ou en revolto de grelos ou espinacas son un exemplo dalgunhas das posibles alternativas.
Fixarse nos detalles
Boa parte do segredo do éxito gastronómico do mexillón ten que ver coa experiencia e o coñecemento dalgúns trucos relativos á mellor forma de seleccionalos, conservalos e o xeito de cociñalos. Nese senso, Juan Vila dá unha recomendación clara: “Á hora de facelos ao vapor non é preciso botar auga, o propio mexillón xa ten súa auga e coa calor abre solo”, asegura.
Outro dos trucos importantes a ter en conta cando se compra mexillón fresco para levar a casa é “só limpar o que se vai consumir”, a fin de manter o sobrante fresco durante máis tempo e non estragalo.
A modo de conclusión, indica que, partindo dunha boa materia prima, para obter unha preparación saborosa a base de mexillón “tamén é importante a experiencia e, sobre todo, fixarse en todos os detalles”.
Para seguir saboreando a Ría de Arousa Norte
O mexillón do porto de Cabo da Cruz non é a única icona gastronómica da zona da Arousa Norte, ámbito xeográfico que comprende os concellos coruñeses de Boiro, Dodro, A Pobra, Rianxo e Ribeira. Nesta área xeográfica, onde se sitúan importantes portos, atoparemos unha grande variedade de peixe e marisco de primeira calidade.
Así, xunto co antedito ‘ouro negro’, os imprescindibles da gastronomía deste territorio inclúen produtos como o percebe de Aguiño e a empanada de Palmeira (ambos no concello de Ribeira), así como a xouba de Rianxo. Todas estas exquisiteces locais son recoñecidas cada ano nas súas propias festas e xornadas de exaltación, onde se poden degustar preparadas de múltiples formas.