Como medir de forma accesible e precisa a contaminación luminosa? Esta é a pregunta á que trata de dar resposta o investigador Mario Casado nun estudo recentemente publicado na revista Nature Reviews Earth & Environment. O científico predoutoral deseñou o fotómetro FreeDSM, un dispositivo que mide os niveis de luz nocturna e que xa está a ser empregado en observatorios e plataformas científicas a nivel mundial. A investigación de Casado, que ten por obxectivo a mitigación da contaminación luminosa, realizouse no Centro de Investigación de Tecnoloxías da Información e das Comunicacións (CITIC) da Universidade da Coruña (UDC) e contou coa colaboración da Universidade de Barcelona.
O FreeDSM distínguese pola súa accesibilidade, xa que está deseñado para ser construído polos propios usuarios utilizando compoñentes de baixo custo e facilmente dispoñibles. O dispositivo utiliza o software Tasmota, unha plataforma de Internet das Cousas (IoT, polas súas siglas en inglés) de código aberto, o que facilita a súa implementación e personalización. Ademais, o FreeDSM permite comparar as medicións de luz nocturna cos niveis teóricos de luz natural baseados no modelo de ceo natural Gambons, desenvolto pola Universidade de Barcelona utilizando datos da misión espacial Gaia.
Datos en tempo real
A accesibilidade e asequibilidad do FreeDSM permite unha vixilancia estendida da contaminación luminosa. Os datos detallados en tempo real sobre os niveis de luz artificial son esenciais para avaliar os impactos da luz nos ecosistemas. Por exemplo, o FreeDSM utilízase para controlar a contaminación luminosa en plataformas de acuicultura preto de Vigo e en observatorios astronómicos na Cadeira, en Chile, e en Montsec, en Cataluña. Segundo indican dende o CITIC, a vixilancia da contaminación luminosa co FreeDSM “pode apoiar o uso sostible da iluminación artificial en contornas mariñas e terrestres, reducindo os seus impactos negativos nos ecosistemas naturais e na saúde humana”.