Únete á nosa canle de Whatsapp
O estudo das modificacións químicas dos ARNs, presentes en todos os organismos, é esencial para avanzar no coñecemento das enfermidades asociadas ao envellecemento (síndrome metabólico, problemas cardiovasculares, deterioración neuro-cognitiva etc.). Agora, un equipo do CiMUS da USC liderado por Diana Guallar, acaba de conseguir financiamento para examinar os ARNs cuxas modificacións son alteradas co envellecemento e explorar a modulación farmacolóxica destas marcas reversibles como unha nova terapia para mellorar a calidade de vida durante esta etapa. A investigación está asegurada durante tres anos grazas a unha das máis competitivas bolsas que se conceden no panorama científico nacional, as da Fundación Ramón Areces.
O traballo do CiMUS foi un dos 19 recoñecidos en toda España na última convocatoria do concurso de Axudas á Investigación en Ciencias da Vida e da Materia. En total, a entidade destina preto de 130.000€ a esta investigación galega sobre as modificacións químicas dos ARNs asociadas á lonxevidade. “Aínda que en estudos recentes a regulación destas marcas químicas reversibles veu relacionándose coa idade noutros organismos, debido á súa complexidade, en mamíferos non se coñece con exactitude o papel que xogan. E é aquí onde se nos abre un horizonte prometedor cara a novas terapias”, asegura Diana Guallar.
“Reescribir” o ARN para lograr un envellecemento saudable
Os ARNs modifícanse quimicamente (epitranscriptomicamente) en todos os organismos, desde os fermentos ata os humanos, e estas modificacións poden afectar a todas as etapas do metabolismo do ARN, desde a súa estabilidade ata a súa localización ou potencial de codificación de proteínas. Demostrouse que estas marcas desempeñan funcións clave no desenvolvemento embrionario, a adaptación ao estrés e as respostas inmunitarias innatas, entre outras. De feito, as modificacións de ARN están máis preto das nosas vidas do que podemos imaxinar, xa que un aspecto clave das vacinas de ARNm contra a COVID-19 foi a modificación química N1-metilpseudouridina (m1Ψ) nestes ARNs para aumentar a súa eficacia.
Debido ao continuo aumento da esperanza de vida nas sociedades occidentais, o envellecemento converteuse no maior factor de risco para a maioría das enfermidades humanas, como os trastornos cardiovasculares e metabólicos, o cancro e os procesos neurodexenerativos. A pesar de que a regulación epitranscriptómica está a empezar a ser asociada coa lonxevidade e o envellecemento en vermes e fermentos, en mamíferos non se coñece con exactitude o papel que xogan estas modificacións químicas do ARN. Por iso, “o proxecto que levamos a cabo desde o CiMUS propón examinar os ARNs cuxas modificacións son alteradas co envellecemento, e explorar a modulación farmacolóxica destas marcas reversibles como unha nova terapia para mellorar a calidade de vida durante o envellecemento”, sostén a investigadora.
Nova era de investigación en modificacións do ARN
Guallar admite que, a pesar da gran cantidade de estudos realizados ata a data sobre o envellecemento, “a súa complexidade intrínseca dificultou o desenvolvemento de estratexias clínicas exitosas para contrarrestalo. Dado que a metilación do ARN é reversible, propón “diseccionar a combinación mínima de moduladores epitranscriptómicos que poderían usarse para reverter as características do envellecemento. Inmersos nunha nova era de investigación sobre modificacións do ARN, este proxecto pretende dilucidar novos mecanismos subxacentes ao envellecemento, proporcionando novos biomarcadores e estratexias para abordar esta inevitable consecuencia da vida”, explica.
