Únete á nosa canle de Whatsapp
Pasamos un terzo da nosa vida durmindo. E unha cuarta parte do tempo que durmimos pasámolo soñando. Así que, para alguén que teña unha esperanza de vida duns 73 anos, iso supón algo máis de seis anos de sono.
Con todo, tendo en conta o papel central que desempeña o sono nas nosas vidas, aínda sabemos moi pouco sobre por que soñamos, como crea o cerebro os soños e, o que é máis importante, que importancia poden ter os nosos soños para a nosa saúde. Especialmente a saúde do noso cerebro.
O meu último estudo, publicado na revista eClinicalMedicine de The Lancet, mostra que os soños poden revelar unha cantidade sorprendente de información sobre a saúde do noso cerebro. Máis concretamente, suxire que ter malos soños e pesadelos frecuentes (malos soños que che fan espertar) durante a mediana ou avanzada idade, pode estar relacionado cun maior risco de desenvolver demencia.
No estudo, analicei os datos de tres grandes estudos estadounidenses sobre saúde e envellecemento. Neles participaron máis de 600 persoas de entre 35 e 64 anos, e 2.600 persoas de 79 anos ou máis.
Todos os participantes estaban libres de demencia ao comezo do estudo e realizóuselles seguimento durante unha media de nove anos para o grupo de mediana idade e cinco anos para os participantes de maior idade.
Pesadelos semanais
Ao principio do estudo (2002-2012), os participantes completaron unha serie de cuestionarios, incluído un que preguntaba sobre a frecuencia coa que experimentaban malos soños e pesadelos.
Analicei os datos para pescudar se os participantes cunha maior frecuencia de pesadelos ao principio do estudo tiñan máis probabilidades de experimentar unha deterioración cognitiva (un rápido declive da memoria e as habilidades de pensamento co paso do tempo) e ser diagnosticados con demencia.
Descubrín que os participantes de mediana idade que experimentaban pesadelos cada semana tiñan catro veces máis probabilidades de experimentar deterioración cognitiva (un precursor da demencia) durante a década seguinte. Pola súa banda, os participantes de maior idade tiñan o dobre de probabilidades de ser diagnosticados con demencia.
Curiosamente, a conexión entre os pesadelos e a futura demencia era moito máis forte para os homes que para as mulleres. Por exemplo, os homes maiores que tiñan pesadelos todas as semanas tiñan cinco veces máis probabilidades de desenvolver demencia en comparación cos homes maiores que non tiñan pesadelos. Nas mulleres, con todo, o aumento do risco era só do 41 %. No grupo de mediana idade atopouse un patrón moi similar.
Síntoma ou causa de demencia?
En xeral, estes resultados suxiren que os pesadelos frecuentes poden ser un dos primeiros signos de demencia, que poden preceder ao desenvolvemento de problemas de memoria e habilidades de pensamento durante varios anos ou mesmo décadas, especialmente nos homes. Por outra banda, non é desatinado sospeitar que ter malos soños e pesadelos con regularidade sexa mesmo unha causa de demencia.
Dada a natureza deste estudo, non é posible asegurar cal destas teorías é a correcta (aínda que sospeito que é a primeira). Con todo, independentemente da teoría que resulte ser certa, a principal implicación do estudo segue sendo a mesma, é dicir, que ter malos soños e pesadelos con regularidade durante a idade media e avanzada pode gardar algún tipo de relación cun maior risco de desenvolver demencia ao envellecer.
Os pesadelos recorrentes pódense tratar
A boa noticia é que os pesadelos recorrentes son tratables. E xa se demostrou que o tratamento médico de primeira liña para os pesadelos diminúe a acumulación de proteínas anormais relacionadas coa enfermidade de Alzheimer. Tamén houbo informes de casos que mostran melloras na memoria e as habilidades de pensamento despois de tratar os pesadelos.
Estes achados suxiren que o tratamento dos pesadelos podería axudar a retardar a deterioración cognitiva e previr o desenvolvemento da demencia nalgunhas persoas. Esta será unha vía importante a explorar en futuras investigacións.
Os próximos pasos da miña investigación incluirán o estudo de se os pesadelos nos mozos tamén poden estar relacionadas cun maior risco de demencia. Isto podería axudar a determinar se os pesadelos son a causa da demencia ou se simplemente son un signo temperán nalgunhas persoas.
Tamén teño previsto investigar se outras características dos soños, como a frecuencia coa que os lembramos e a súa intensidade, poden axudar a determinar a probabilidade de que as persoas desenvolvan demencia no futuro.
Esta investigación non só podería axudar a esclarecer a relación entre a demencia e o soño, e proporcionar novas oportunidades para diagnósticos máis temperáns (e posiblemente intervencións máis temperás). Tamén podería arroxar nova luz sobre a natureza e función do misterioso fenómeno que chamamos soño.
Abidemi Otaiku* NIHR Academic Clinical Fellow in Neurology, University of Birmingham
Cláusula de Divulgación: Abidemi Otaiku non recibe salario, nin exerce labores de consultoría, nin posúe accións, nin recibe financiamento de ningunha compañía ou organización que poida obter beneficio deste artigo, e declarou carecer de vínculos relevantes máis aló do cargo académico citado.
