Desde fai máis de 100 anos, o Instituto Español de Oceanografía (IEO) ten como misión a investigación e o desenvolvemento tecnolóxico, incluída a transferencia de coñecementos sobre o mar e os seus recursos, e é un Organismo Público de Investigación (OPI) dependente da Secretaría de Estado de Investigación, Desenvolvemento e Innovación.
“O crecemento dos últimos quince anos non foi acompañado da necesaria modernización”
Para levar a cabo a súa misión, o IEO ten un orzamento propio, incrementado con financiamento externo obtido en proxectos nacionais e internacionais e encomendas de xestión. Dispón de nove Centros Oceanográficos repartidos ao longo do litoral español, na Coruña, Cádiz, Xixón, Málaga, Murcia, Santa Cruz de Tenerife, Santander, Palma de Mallorca, Vigo e os servizos centrais en Madrid; 5 buques de investigación oceanográfica, 4 plantas de cultivos mariños, laboratorios de referencia internacional en contaminación mariña, medio mariño e xenética, bases de datos e coleccións biolóxicas únicas a nivel mundial e mantén numerosos programas de observación do ecosistema mariño. O seu persoal, de traballadores altamente especializados, permítelle abordar proxectos multidisciplinares, independentemente da súa localización xeográfica.
O IEO representa a España en numerosos foros científicos e técnicos, nacionais e internacionais, sendo o organismo asesor en materia de pesca e medio ambiente mariño do Goberno de España, e é o organismo encargado da avaliación do estado ambiental dos ecosistemas mariños e das pesqueiras. Así mesmo, os profesionais do IEO representan á UE en numerosas organizacións gobernamentais ou se integran en grupos de asesoramento como expertos independentes.
Houbo unha “diminución drástica na execución orzamentaria (do 90% en 2013 ao 50% en 2017)”
O crecemento en número de proxectos de investigación no últimos quince anos non foi acompañado da necesaria modernización no sistema de xestión e na estrutura do Organismo. Os problemas organizativos do IEO acentuáronse en 2010 cando foi degradado, xunto con outros OPIs, ao rango de Subdirección Xeral, coas consecuencias administrativas que leva. A situación agravouse a partir de 2014, tras o cambio no réxime de control económico-financeiro que no IEO se realizou sen a dotación de recursos humanos necesarios para levar a cabo devandito cambio. En consecuencia, nos últimos anos apréciase unha diminución drástica na execución orzamentaria (do 90% en 2013 ao 50% en 2017). Esta diminución non se xustifica única e exclusivamente polo contexto xeral de crise, xa que esta tendencia tan acusada no IEO non se aprecia noutros OPIs. Isto último reflicte a existencia dun problema estrutural.
Se os datos de execución orzamentaria 2013-2017 son xa de seu suficientemente alarmantes, a incapacidade do IEO para executar o gasto comprometido en 2017 levou a un axuste adicional en gasto corrente en bens e servizos, que só permite dispoñer para 2018 dun 30% do orzado no ano 2017. Os problemas na estrutura organizativa ocasionan atrasos na tramitación de expedientes e, en consecuencia, bloquean a execución de proxectos e a creación de emprego cualificado e de calidade, con grave prexuízo para o prestixio do IEO e con repercusión directa no tecido social e económico do país.
“Os problemas na estrutura organizativa ocasionan atrasos e bloquean a execución de proxectos”
Esta situación de parálise estrutural resúmese en incapacidade de xestión dos recursos financeiros dispoñibles, moitos captados de fontes externas; incumprimento dos compromisos adquiridos; atrasos nos pagos; devolución de subvencións non executadas; desincentivación no liderado de proxectos. En definitiva, perda de prestixio da institución e dos profesionais do IEO, e perda de capacidade na consecución das súas funcións.
O actual equipo directivo do IEO é consciente desta situación, que foi denunciada en numerosas ocasións, aínda que non conseguiu remediala, nin a denunciou publicamente.
Por todo iso, os traballadores do IEO que subscriben este manifesto, pertencentes ás escalas de investigación, técnicas e administrativas, enormemente preocupados de ver como o IEO está colapsado e observando con asombro o nivel de conformismo do equipo directivo do IEO, ven na obrigación de denunciar esta dramática situación.
