Tras analizar todos os partidos da liga durante a tempada 2014-2015, dous expertos en ciencias do deporte atoparon que, canto maior é a diferenza no marcador, menos tempo adicional se engade ao final do partido. Con todo, cando o resultado é máis axustado, os árbitros tenden a conceder máis tempo engadido se vai perdendo o equipo de maior nivel.
O tempo adicional que engade o árbitro despois dos 90 minutos regulamentarios nun partido de fútbol serve para compensar os momentos que se perden polos cambios, as lesións, as expulsións e outras incidencias xurdidas durante o encontro, pero segundo un novo estudo parece que tamén inflúen outros factores.
Os investigadores Carlos Lago, da Universidade de Vigo, e Maite Gómez, da Universidade Europea de Madrid, comprobaron que os árbitros favorecen aos grandes equipos acurtando o tempo engadido cando estes están por diante no marcador. Pola contra, se van perdendo, alongan lixeiramente o partido, segundo publican na revista Perceptual and motor skills.
Se a desigualdade entre equipos se reduce, a evidencia estatística desaparece
Para realizar o traballo, os autores baseáronse nos datos dos 380 partidos que se xogaron na liga española durante a tempada 2014-2015. Despois, consideraron diversas variables -como a diferenza de puntos no marcador, o nivel de xogo de cada equipo, o número de cartóns vermellos e amarelos, as substitucións de xogadores, a media de asistencias e as faltas cometidas- para ver se algunha influía na cantidade de tempo extra.
Tras aplicar unha técnica estatística (chamada regresión lineal, moi utilizada para detectar relacións entre variables), observouse que canto maior é a diferenza de puntos no marcador, menor é o tempo adicional que concede o árbitro. Con todo, en partidos moi axustados, os colexiados tenden a engadir máis segundos se o equipo de maior nivel vai perdendo, e menos se vai por diante. O número de cartóns vermellos e faltas tamén fan aumentar o tempo engadido.
“Pode que a habitual queixa dos equipos menos poderosos sobre o mellor trato dos árbitros cara aos equipos grandes teña sentido”, índica Lago, “xa que tenden a beneficiar coas súas decisións aos equipos mellor clasificados cando teñen o marcador en contra, e ademais, esta vantaxe é máis grande canto máis importantes sexa a diferenza entre os clubs”. Conforme a desigualdade dos equipos redúcese, ben porque xogan dous grandes ou dous pequenos entre si, esa tendencia estatística desaparece.
En estudos anteriores xa se demostrou que a presión dos espectadores locais tamén inflúe nos árbitros á hora de conceder máis ou menos tempo. En concreto, na liga española os colexiados engaden 112 segundos máis cando do equipo que xoga en casa vai perdendo por un gol que cando vai gañando pola mínima.
Este rumbo a favor dos equipos locais tamén se atopou nos partidos de fútbol da Bundesliga (Alemaña), a Serie A (Italia), a Premier League (Reino Unido), a Major League Soccer (EE UU e Canadá) e no Campionato Brasileiro.
A presión dos espectadores locais tamén inflúe no tempo engadido
Segundo Lago, “o máis preocupante é que o rumbo dalgúns árbitros cara aos equipos locais e os clubs grandes parece ter nome e apelidos, no sentido de que os colexiados con menos experiencia son os que máis ven afectados polo ruído ambiental, ademais de que hai árbitros máis ou menos caseiros e con maior ou menor tendencia a beneficiar en situacións concretas aos equipos grandes”.
O experto en Ciencias do Deporte conclúe con algunhas recomendacións: “Mellorar a formación dos árbitros e evitar na medida do posible a subxectividade das súas decisións, que de momento non se demostrou sexan malintencionadas, senón simplemente humanas. Por outra banda, a tecnoloxía tamén podería axudar, aínda que o rumbo dos colexiados pode diminuír simplemente se se fan conscientes do seu papel no resultado dos partidos”.
O exemplo do Real Madrid contra o Córdoba
Tempo engadido esperable nos partidos entre o Real Madrid e o Córdoba, segundo unha simulación estatística. No eixo vertical preséntase o tempo de prolongación en segundos: de 0 a 400 segundos. No eixo horizontal recóllense os posibles marcadores: de esquerda a dereita o equipo local perde por 3, 2 ou 1 gol, o resultado é de empate ou vai gañando por 1, 2 ou 3 goles. Nun partido Real Madrid-Córdoba se os madridistas van perdendo por 3, 2 ou 1 goles o tempo de prolongación sería de 342, 311 e 280 segundos. Con todo, no encontro Córdoba-Real Madrid, se os andaluces fosen perdendo por 3, 2 ou 1 goles, o tempo engadido sería de 160, 180 e 200 segundos. Queda claro que os árbitros axudan máis ao Real Madrid pois lle conceden máis tempo que ao Córdoba na mesma situación para tentar equilibrar o marcador. Se no encontro Real Madrid-Córdoba, o equipo branco fose gañando por 1, 2 ou 3 goles o tempo de prolongación sería de 217, 186 e 155 segundos fronte a unha prolongación de 240, 260 e 280 no partido Córdoba-Real Madrid co mesmo marcador a favor neste caso dos andaluces. A diferenza é importante. O árbitro prolonga menos tempo cando os madridistas van gañando. Iso reduce as opcións de remontada do seu rival.