É sabido que as tartarugas non son herbívoras estritas. En ocasións poden ser preeiras oportunistas e alimentarse dos restos de carne e ósos dalgúns animais ou réptiles, como os caracois, que utilizan como fonte de calcio. Algunhas especies de maior tamaño, como as tartarugas xigantes das Seychelles (Aldabrachelys gigantea), xogan un papel notorio nos ecosistemas, actuando como enxeñeiras ao dispersar sementes, rachar vexetación e romper rochas. Pero un equipo de científicos documentou un comportamento non visto ata agora: un exemplar desta tartaruga xigante persegue, ataca e devora unha cría da ave caradriforme Anous tenuirostris (coñecida en castelán como tiñosa picofina).

As imaxes foron gravadas o 30 de xullo de 2020 na illa Fregate, nas Seychelles, por Anna Zora, subdirectora de conservación e sustentabilidade dunha fundación desta illa, e son a primeira evidencia deste comportamento por parte dunha tartaruga. “Non podía crer o que estaba a ver”, explica Justin Gerlach, investigador da Universidade de Cambridge en Reino Unido. “Era horroroso e sorprendente ao mesmo tempo”, engade.

A secuencia mostra como unha tartaruga femia adulta diríxese directamente a paso normal cara ao seu obxectivo. “Miraba directamente á ave e camiñaba decididamente cara a ela. Isto era moi, moi estraño, e totalmente diferente do comportamento normal destes réptiles”, indica o autor do traballo, que se publicou a semana pasada en Current Biology.

A tartaruga achégase á súa presa paseniño, pero decidida. Cando chega a unha distancia na que pode asestar dentadas, alonga a boca. O pito tenta defenderse picando ao réptil, pero os seus esforzos son inútiles. Cando chega ao final do tronco sen ningún outro lugar onde ir, o quelonio esmaga as súas mandíbulas directamente sobre a cabeza do paxaro. A acaba tragándoo enteiro. O proceso completo dura sete minutos.

Aínda que a xente adoita asociar a velocidade destes réptiles —ou a falta de ela— cuns hábitos herbívoros sinxelos e benévolos, esta non é a primeira evidencia de tartarugas que consomen carne ou partes de animais ricas en calcio, como ósos ou cunchas, na natureza. “En estudos previos, non era posible saber se o quelonio matara directamente ao animal, ou se simplemente se atopaba con el xa morto”, explican os autores do traballo.

O vídeo ofrece, por tanto, as primeiras probas dun ataque deliberado e planificado. Por unha banda, o réptil achégase á cría coas mandíbulas abertas e a lingua retraída, o que, segundo Justin Gerlach, é típico do comportamento agresivo das tartarugas, coma se o ave fose un obxectivo a atacar, e non simplemente un alimento.

Ademais, o quelonio parecía ter experiencia na captura de pitos. A tiñosa picofina é unha ave que aniña nas árbores. Cando os pitos caen, o seu instinto é evitar o solo como sexa. Probablemente por iso, a cría permanece no tronco mesmo mentres a tartaruga se achega. “Pareceume que ese individuo cazara con éxito antes; parecía saber o que facía”, destaca o investigador.

Aínda que esta tartaruga parece ser unha cazadora experimentada, quedan preguntas por responder. Cantos paxaros cazan? Con que frecuencia o fan? Canta nutrición obteñen diso? Este comportamento ocorre noutros lugares? “Poderiamos estar diante dunha poboación que está a desenvolver un novo tipo de comportamento con implicacións evolutivas ou é só unha observación interesante polo momento?”, cuéstionase Gerlach.

O experto sospeita que os esforzos de conservación na illa Fregate poderían ser parte do que está a impulsar a aparición desta inusual conduta. Aínda que as poboacións de aves mariñas e tartarugas estiveron en declive durante os últimos centos de anos, os plans de recuperación na illa reviviron a certos grupos que contan agora con altas densidades de individuos. “Están a recrearse unhas condicións que favorecen estes comportamentos naturais e que non se viron en centos de anos”, suxire Justin Gerlach.

É posible que o comportamento de caza destes réptiles non se limite ás aves. “Hai moitas historias de quelonios que comen cunchas de caracol polo calcio para facer os seus propios esqueletos, pero poderían tamén comer sistematicamente caracois”, engade o experto.

A pesar de todas estas incógnitas, o autor afirma que unha cousa é certa: “Está claro que gozan comendo aves. Tómanse moitas molestias, ao contrario que cando inxeren plantas”.

Referencia: Giant tortoises hunt and consume birds (Publicado en Current Biology).