“Os ladróns de peixe non son benvidos: os galegos acuñan un termo para referirse ao estereotipo do turista madrileño”. Así titula o xornal inglés The Guardian unha crónica asinada polo xornalista de orixe canadense Stephen Burgen. Burgen leva anos afincado en España e, dende medios como El Diario, amosa a realidade das distintas culturas que conforman o país dende o ollo do estranxeiro que moitas veces é espectador duns costumes que lle resultan completamente alleos. É o caso do termo fodechinchos, empregado cada verán en moitas das áreas máis turísticas de Galicia como a denuncia do comportamento dun tipo concreto de visitante.
No artigo, Burgen narra como cada vez son máis os turistas que foxen e “dan as costas aos masificados e requentados centros turísticos mediterráneos en favor do norte, máis tépedo”. Os galegos, di, que acollen con satisfacción os ingresos froito deste novo turismo, teñen ao mesmo tempo un apodo para os visitantes “notoriamente altivos da capital española: fodechinchos, cuxa tradución é, literalmente, ladróns de peixe“.
E como chegou un xornalista canadense afincado en Cataluña a coñecer este termo? Segundo explica, foi un galego que ensina inglés na Universidade de Barcelona quen lle falou por primeira vez dos fodechinchos como “un visitante un pouco idiota ou, basicamente, un turista arrogante de Madrid que non respecta as tradicións locais”.
A escritora galega Ainhoa Rebolledo subliña no artigo que, aínda que os fodechinchos adoitan ser de orixe madrileña, o termo pódese empregar para calquera persoa de fóra de Galicia, e que polo xeral denota a un “turista ignorante ou maleducado”.
A típica das mareas
Os trazos identitarios do fodechinchos son de sobra coñecidos no imaxinario popular, e no seu artigo Burgen vai explicando paso a paso como diferencialos doutro tipo de turista: “O típico fodechinchos non se dá conta de que aquí a marea é de metros, así que queda co coche atascado na praia cando esta sobe”.
Tamén se lles acusa, explica Burgen, de insistir nunha tapa gratis coa bebida, unha tradición noutras rexións de España como Andalucía, pero que aquí —segundo o xornalista de The Guardian— non adoita ocorrer. Outra queixa recorrente é a das sinalizacións en galego, “malia que a lingua galega é facilmente comprensible para calquera hispanofalante”.
Este verán un bar de Mera, preto da Coruña, colocou un cartel no que versaba: «Está vostede entrando nun sector libre de fodechinchos. Prohibido pedir dúas cocas con ron, e catro copas e un prato de olivas». Ao mesmo tempo, un usuario de X, @FodechinchosG, publicou: “Coidado, hai un tipo solto que rouba marisco, grita moito, quéixase de que todo está en galego, adoita ser un paleto con insignias de España e di que Madrid é o mellor sitio do mundo aínda que escapan sempre que poden”. Estas son só algunhas das demostracións da relación entre galegos e madrileños.
Segundo unha das versións máis estendidas, a palabra fodechinchos ten a súa orixe na zona do Morrazo nos anos 80, dirixida non só aos madrileños como ao turismo en xeral. Partía da práctica, prohibida dende entón, de lanzar unha rede preto da beira para capturar peixe pequeno como o chincho. A rede, repleta de capturas, arrastrábase ata a praia e os pescadores deixaban que os turistas levasen uns cantos para a casa para cociñalos. Con todo, a xente pronto empezou a aproveitarse e chegaba con cubos para servirse da pesca, de aí o de “ladróns de peixe” e, por extensión, xente que abusa da hospitalidade. Outras fontes falan do descoñecemento dos foráneos da forma máis apropiada de comer ese tipo de pescado.
Por sorte non son todos pero os que son son fan moito mal, tanto son fodechinchos como fodemarisco
Moito comentarista, pouco historiador. ‘Jodechinchos’ nace en Moaña para criticar o veraneo ourensán que desembarcaba con autosuficiencia sobre o nativo cando acababan na praza de abastos mercando o peixe máis barato: o chincho. Década dos 70. Cangas, con turismo ourensà e madrileño descubre o termo e rapidamente o estende polo pobo para nomear a quen aforra a pesar da súa prepotencia. Década dos 80. Agora trascende o calificativo porque a soberbia, prepotencia e superioridade do colonizador debe ser respondida.
Non tes razon, o temo fodechinchos nace nos anos 50 en Cangas cando os marinheiros efectivamente deixaban na praia umha patela con peixe, xeralmente chinchos, para as viuvas dos marinheiros, posterormente os turistas mirando que certas mulheres os colhian empezaron a colher tamen chegando a crear alguns conflitos, de aìo termino, fode(ou roiba) chinchos.
Certo é o que dis, mais daquela aínda non se formalizara o termo; tardaría bastante, até os 80, porque antes a cousa estaba en chamar ‘madrileños’ a toda persoa que veraneaba en Cangas, que fundamentalmente eran ourensás.
Es una imagen muy corriente ver a un fodechincho ir por las rocas de las playas arrancando los mejillones o una lapa en desarrollo,pequeños,para comerselos.Un fodechincho no distingue una langosta de un cangrejo,o una cigala de un berberecho.Su ignorancia en pescados o mariscos en bares y restaurante es de risa
A palabra en Cangas foi sempre “jodechinchos”, porque poñer foder en castelán é parte da retranca. Estaba bastante dirixido á xente ourensán, máis abundante que a madrileña, e pode ser algún caso do que conta o artigo da rapeta, pero na praza tamén tirábanse ao peixe máis barato (moi fresco sen dúbida) e provocaba a súa escasez e subida de prezo
Boa noitiña,
Dendê hai dous anos veño escoitando esa despectiva palabra. Denantes endexamais acescoitei. Será por seren de Viveiro e non do Morrazo.
Os “madrileños” e “madreñas”, no meu pobo sempre foron de ires separados da cidadanía, e tiñan mais cartos para gastar que a maioría de nós.
Unha élite de verdade para os veráns vivarienses das décadas franquistas e posfranquistas. Nenos de papá. Certa sá envexa en cuestión de roupa ou cartos.
Aturdidos por tanta sorte na vida como a que destilaban os “madrileños”, algúns intentabamos calquera festa para, con certo êxito, “ligar” coas “madrileñas”, e listo, aí remataba o tema dos fodechinchos.
Non había na nosa testa outro interese que non fose o de ligar coas “madrileñas”. Pero fodechinchos non, nada de nada, até hai dous aniños de nada.
O Norte non é o mesmo que o sur galego.
Máis do mesmo:
Espectador “dunhas costumes”… en gciencia fai moita falta a figura do revisor do tradutor automático. Moitos pontapés lle dades a língua, todos os dias. Xa cansa!
Contratade 1 persoa q revise o tradutor automático, q vola paga a Xunta.
“Jodechinchos”, esa é a verba que dende os 80’s se empregou no Morrazo
Un Morrassés de pro