Investigadores do grupo Oncomet (IDIS), liderado por Rafael López, pertencentes á Unidade Mixta Roche-CHUS e á Unidade de análise de Biopsia líquida de Santiago de Compostela, en colaboración con investigadores do departamento de Anatomía Patolóxica do CHUS, da USC, do Hospital Universitario Arnau de Vilanova (Lleida) e da Universidade de Edimburgo, desenvolveron por primeira vez un xenoinxerto a partir de células tumorais circulantes (CTCs) obtidas do sangue dunha paciente con cancro de mama triple negativo.
A demostración de que é posible xerar estes modelos experimentais utilizando biopsia líquida de pacientes con tumores triplo negativos abre unha nova vía de investigación que pode xerar resultados altamente interesantes para oncólogos e pacientes na loita contra esta enfermidade altamente agresiva, xa que ofrece información única sobre a bioloxía destes tumores. O traballo deste equipo de investigadores foi publicado no International Journal of Cancer o pasado mes de novembro.
“Para levar a cabo este estudo, as CTCs illadas dunha paciente con cancro de mama triple negativo metastásico foron inxectadas subcutáneamente nun rato inmunodeprimido”, sinala Clotilde Costa, responsable da liña de biopsia líquida da Unidade Mixta Roche-CHUS e do estudo. “Estas células demostraron ter capacidade tumorixénica e deron lugar ao desenvolvemento dun tumor en varios ratos. Os tumores xerados nos ratos analizáronse e comparáronse cos datos do mesma análise en tecido da paciente para conseguir ter unha visión máis profunda dos cambios moleculares que sofren as células tumorales con capacidade de formar metástase”, explica a responsable do estudo.
As células inxectadas demostraron ter capacidade de xerar novos tumores, e así se viu no desenvolvemento deles en varios ratos
A partir destes resultados os investigadores conseguiron identificar marcadores tumorais con valor prognóstico e potenciais dianas terapéuticas que se validaron nas CTCs illadas de 32 pacientes con cancro de mama triple negativo.
“Analizamos a expresión dos devanditos marcadores en CTCs das pacientes e observamos que a súa expresión estaba aumentada en comparación a doantes sans, identificándose ademais un marcador prognóstico, MELK, unha proteína quinasa involucrada en varios procesos, como a regulación do ciclo celular, a renovación das células nai e a apoptosis (morte celular programada)”, sinala Clotilde Costa.
Segundo a responsable do estudo, “o uso de modelos animais preclínicos é unha ferramenta moi prometedora no mundo da oncoloxía. A xeración de xenoinxertos derivados de humanos (transplante de material tumoral humano a un animal, rato por exemplo) é realmente útil para entender a bioloxía e evolución dos distintos tipos de tumores”.
Tradicionalmente estes xenoinxertos xéranse a partir de tecido tumoral e tan só uns poucos grupos de investigación, como este caso, conseguiron xerar estes modelos a partir das células tumorais circulantes (CTCs).
Cancro de mama subtipo triplo negativo
O cancro de mama de subtipo triple negativo caracterízase por ser un tumor altamente agresivo e non dispoñer de tratamento dirixidos específicos, sendo a estratexia terapéutica habitual o uso de quimioterapia. Un dos motivos polos que non hai dianas moleculares específicas para tratar este subtipo tumoral é o descoñecemento dos mecanismos claves para a formación e evolución da enfermidade. Por todo iso, a día de hoxe considérase prioritario o desenvolvemento de estudos que axuden a avanzar no coñecemento da bioloxía destes tumores.
Este estudo foi financiado pola Axencia Galega de Innovación co apoio da Consellería de Economía, Emprego e Industria da Xunta de Galicia, polo Instituto de Saúde Carlos III, polo Centro de Investigación Biomédica en Rede Cancro (CIBERONC), FIDIS e a Unidade Mixta Roche-CHUS.
A Unidade Mixta Roche-CHUS é unha iniciativa público-privada da empresa Roche Farma España e o grupo de Oncoloxía Médica Traslacional do Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago de Compostela–IDIS. O obxectivo desta Unidade é o desenvolvemento de solucións innovadoras para mellorar o diagnóstico, tratamento, avaliación e monitoraxe do cancro de mama e próstata de maneira individualizada. Céntrase no estudo de procesos metastásicos, coa finalidade de obter resultados con aplicación clínica maximizando as posibilidades de que a investigación reverta no Sistema de Saúde no menor tempo posible. Deste xeito preténdese mellorar as expectativas e calidade de vida dos pacientes a través da oncoloxía de precisión.
