Só un 3,4% dos pacientes pediátricos con diagnóstico de Covid-19 confirmado entre o 1 de marzo e o 31 de maio en Cataluña foron os transmisores do virus ao resto dos membros do seu núcleo familiar. Así conclúe o estudo epidemiolóxico Papel dos nenos e as nenas na transmisión intrafamiliar do SARS-CoV-2 (COPEDI- CAT), liderado polo Hospital Vall d’ Hebron.
O obxectivo da investigación foi analizar a secuencia de contaxios entre os menores de 18 anos con coronavirus e os adultos con quen conviven. Despois do estudo de contactos, só en tres casos identificouse claramente ao menor de idade como desencadenamento do brote familiar.
O rastrexo de contactos puido completarse en 89 das 163 familias potencialmente candidatas. En 36 familias (40,4 %) non foi posible definir o patrón de transmisión. En 50 das familias nas cales varios membros sufriron a Covid-19, identificouse outro membro da familia ou alleo con PCR positiva que tiña síntomas ou fora diagnosticado antes ou ao mesmo tempo que o menor de idade, e que sería o transmisor (un 56,2 %).
Neste contexto, 31 dos 163 pacientes pediátricos de coronavirus incluídos no estudo requiriron hospitalización (un 19%). O 81% (132 pacientes) presentaron cadros clínicos inespecíficos e pouco graves que non fixeron necesario o ingreso. E das 89 familias nas que se puido completar o estudo de contactos, un 21,4% dos menores (19) foron asintomáticos.
A volta ás aulas coa Covid-19: distancia, ventilación e poucos alumnos para reducir o risco
“Os resultados confirman que os nenos e as nenas sufriron a enfermidade con cadros inespecíficos e pouco graves e que son menos transmisores do SARS-CoV-2 que os adultos na contorna familiar, un ámbito de moita proximidade e onde é difícil manter as medidas de seguridade”, apunta Pere Soler, xefe da Unidade de Patoloxía Infecciosa e Inmunodeficiencias de Pediatría de Vall d’Hebron.
“Nunha segunda fase estamos a realizar un estudo prospectivo, conxuntamente cos pediatras de Atención Primaria, no que xa hai incluídos 357 pacientes pediátricos diagnosticados de Covid-19 do 1 de xuño ao 26 de agosto e máis de mil contactos intrafamiliares, co obxectivo de analizar a secuencia de contagios dos casos diagnosticados despois do confinamento”, engade.
Síntomas nos nenos
Os síntomas máis frecuentes da Covid-19 en nenos son a febre (59,6%) e a tose (49,4%), seguidas de fatiga (40,5%) e dificultade respiratoria (31,5%). “Os menores de idade non adoitan desenvolver cadros graves, confirma o estudo, que detecta como grupos de risco da enfermidade a aqueles pacientes pediátricos que sofren cardiopatías conxénitas e neumopatías graves, excluíndo a asma”, afirma Antoni Soriano, da Unidade de Patoloxía Infecciosa e Inmunodeficiencias de Pediatría.
“Ademais, ao longo dos meses demostrouse un descenso progresivo dos ingresos hospitalarios pola Covid-19 que pasaron de case o 30% no mes de marzo ao 0,3% desde o inicio de agosto, aínda co aumento de novos casos de infección por SARS-CoV-2 por mor dunha maior realización de PCR”, engade Soriano.
O ‘semáforo’ que mide o risco de que te infectes coa Covid-19
Unha porcentaxe moi significativa de menores de idade infectados por SARS-CoV-2 sitúanse nunha franxa de idade a partir dos 12 anos, con 42 casos entre 12 e 16 anos e outros 42 casos entre 16 e 18 anos. Uns 30 pacientes pediátricos tiñan entre 6 e 12 anos no momento de sufrir a infección, 19 entre 3 e 6 anos e 30 entre cero e tres anos. Con todo, o groso dos menores de idade que requiriron ingreso hospitalario concéntranse na franxa de menores de tres anos (un 33%, dez dun total de 31 de todas as idades que requiriron hospitalización).
Un 33% dos nenos que requiriron hospitalización eran menores de tres anos
“Os bebés e os nenos e as nenas de moi curta idade son considerados habitualmente pacientes de maior risco desde un primeiro momento, ao ser máis vulnerables, e este grupo presentaba unha maior porcentaxe de cardiopatías conxénitas e neumopatías graves”, contextualiza Soler.
Máis casos pediátricos tras o confinamento
O número de pacientes menores de 18 anos cun diagnóstico confirmado de coronavirus aumentou de forma exponencial en Cataluña despois do confinamento. Se do 1 de marzo ao 31 de maio os pacientes pediátricos foron 163, só no mes de xuño rexistráronse 250 casos, en xullo 2.602 e, do 1 ao 23 de agosto, 2.419 casos. Hai que destacar que moitos destes casos son asintomáticos ou presentan síntomas leves.
“Durante estes meses realizáronse moitas máis probas PCR, mentres que no confinamento as probas realizáronse só aos nenos e as nenas con síntomas importantes e aos hospitalizados. Agora a capacidade para facer PCR é máis alta e detéctanse máis casos de covid-19, tanto pediátricos como en adultos, aínda que a libre circulación de menores de idade poida tamén traducirse en máis contagios”, sinala Magda Campins, xefa do Servizo de Medicina Preventiva e Epidemiología de Vall d’ Hebron.
“Este estudo foi unha oportunidade para ampliar a información sobre o SARS-CoV-2 no ámbito da poboación pediátrica, escasa desde o punto de vista microbiolóxico”, expón Juliana Esperalba, do Servizo de Microbioloxía de Vall d’Hebron, quen, con Andrés Antón, lidera a realización de estudos serolóxicos e probas PCR do estudo.
Os expertos do Vall d’ Hebron realizaron en primeiro lugar unha enquisa telefónica ás familias para coñecer os datos clínicos e epidemiolóxicos da Covid-19 destes pacientes pediátricos, os factores de risco ou as comorbilidades. Tamén avaliaron os contactos que estableceron os menores cos conviventes no núcleo familiar e aquelas persoas coas cales mantiveron contacto frecuente, así como a afectación polo virus que tiveron estes adultos.
