Venres 29 Marzo 2024

As substancias químicas da roupa poden prexudicar a saúde

A industria téxtil emprega compostos tóxicos que afectan non só ao medioambiente, senón tamén á saúde dos traballadores e dos consumidores

Por Adeline Marcos/SINC

Cada ano, 80.000 millóns de pezas de roupa novas cómpranse en todo o mundo, despois de pasar por un proceso de produción que leva décadas no punto de mira. Nas augas residuais das fábricas de China, India e Bangladesh, onde se fabrica a maioría destes produtos, atopáronse numerosos contaminantes, como o antimonio.

Publicidade

Pero probablemente sexan os compostos das tinguiduras os máis contaminantes para o medioambiente e a saúde dos traballadores nas fábricas téxtiles. Nos últimos anos, numerosos estudos científicos mostraron evidencias dos efectos adversos nas persoas que traballan directamente na produción téxtil.

Os compostos das tinguiduras son os máis contaminantes para o medioambiente e a saúde dos traballadores nas fábricas téxtiles

Ademais, non é ningunha novidade que os colorantes azoicos poden causar danos no ADN. Nun dos últimos estudos, publicado na revista Chemosphere, un grupo de científicos analizou o químico Acid Black 10 (AB10B), amplamente utilizado na produción de téxtiles, coiros e estampados, en busca de datos toxicolóxicos.

A conclusión é clara: “Os nosos achados indican que a exposición dos seres humanos e a liberación do composto no medioambiente poden provocar efectos adversos debido á súa actividade daniña para o ADN”, expuxeron os investigadores, liderados pola Universidade Luterana de Brasil.

Unha vez fabricada a roupa, as substancias empregadas na súa produción non desaparecen do todo tras a súa distribución e venda. Un equipo de científicos do Laboratorio de Toxicoloxía e Saúde Ambiental da Universidade Rovira i Virgili leva anos analizando que ocorre cando o consumidor final exponse a estes téxtiles.

Máis que alerxias

“Aínda que moitos dos produtos químicos engadidos durante os procesos de fabricación da roupa se enxaugan, as concentracións residuais dalgunhas substancias poden permanecer e liberarse durante o uso por parte dos consumidores”, sinala a axencia Sinc José Luis Domingo, investigador na universidade catalá.

A maioría das investigacións realizadas sobre o impacto da roupa na saúde das persoas fai referencia a reaccións alérxicas da pel co contacto das pezas, pero non é o único problema potencial.

Un novo traballo, publicado en Environmental Research, certifica que, baixo determinadas circunstancias de uso, certas pezas poden supoñer riscos para a saúde que non están debidamente recollidos nas lexislacións sobre produtos téxtiles.

Segundo os investigadores, a presenza “non despreciable” de produtos químicos potencialmente tóxicos, como oligoelementos, retardantes de chama ou certos pigmentos para as tinguiduras nalgunhas pezas, podería levar a riscos sistémicos potenciais, e mesmo significar “riscos de cancro non asumibles para os consumidores”, alertan, incidindo especialmente na vulnerabilidade dos nenos.

“O cancro nunca debería ser asumible, pero o feito é que estamos permanentemente expostos a substancias con potencial canceríxeno”, indica Domingo. Segundo explica, o risco depende das características físicoquímicas da substancia potencialmente tóxica.

A través da pel, o tóxico chega ata o sangue, e de alí redistribúese en diversos órganos e tecidos. Neste caso, a pel en si podería resultar afectada por dermatite de contacto, irritacións, etc., segundo explica a Sinc.

Segundo os investigadores, a presenza de produtos potencialmente tóxicos podería levar a riscos sistemáticos potenciais. Fonte: Pixaby
Segundo os investigadores, a presenza de produtos potencialmente tóxicos podería levar a riscos sistemáticos potenciais. Fonte: Pixaby

Outro factor que inflúe no risco é o uso máis ou menos continuado dunha peza. “Por exemplo, non sería o mesmo utilizar uns vaqueiros cinguidos a diario que unha vez por semana, ou tampouco sería o mesmo a exposición a través dun pixama que dun xersei que non entra apenas en contacto coa pel”, sinala o investigador.

Lexislacións pouco claras

A pesar de que para moitos destes compostos perigosos existen medidas de regulación na Unión Europea (UE), os países onde a roupa fabrícase teñen menos restricións ambientais e non manteñen un control estrito da súa presenza nos téxtiles. Ademais, en Europa, a lexislación sobre o impacto na saúde dos consumidores pola presenza destas substancias químicas na roupa é pouco clara respecto diso.

A lei 1007/2011, que substituíu e ampliou a primeira directiva 2008/121/ EC creada, principalmente, para analizar e unificar os nomes das fibras e téxtiles entre os estados membros, só fai referencia á necesidade de avaliar a relación causa-efecto entre as reaccións alérxicas e as substancias e mesturas químicas nos produtos téxtiles. Tampouco especifica cales son esas substancias alergénicas.

Por iso, na normativa pediuse á Comisión Europea realizar un estudo para valorar o impacto destas substancias na saúde, e en función dos resultados, solicitou propostas lexislativas. Con todo, esta información non chegou, aínda que si se estableceron criterios para a obtención da etiqueta ecolóxica dos produtos téxtiles mediante procesos “máis limpos e menos contaminantes e con substancias menos perigosas”.

“Os lexisladores e reguladores nin tan sequera expuxéronse o tema. Hai unha serie de substancias que interveñen na fabricación de téxtiles; unhas están reguladas e o uso doutras está prohibido. O resto, aí están, e se un día detéctase un problema que agora ignoran, entón actuarán. Van regulando sobre a marcha”, informa Domingo á Sinc.

Para os científicos, sería necesario que os organismos reguladores lexislen para poder definir que riscos poden ser asumibles, e estas cifras dependen do rigor do cada entidade. “En xeral considérase asumible un caso de cancro por 100.000 ou ata un millón de persoas expostas. Outras estimacións máis laxas rebáixano ata un caso por 10.000 habitantes, pero son as menos”, sinala o experto.

O que esconde a roupa

No seu estudo, José Luis Domingo e Joaquim Rovira revisaron de maneira exhaustiva a información científica sobre a exposición humana ás substancias químicas da roupa, e centráronse nos produtos químicos tóxicos con maior probabilidade de ser detectados nos tecidos: retardantes de chama, oligoelementos, aminas aromáticas, bisfenoles, quinolina e nanopartículas metálicas, entre outros.

Os científicos recomendan dilucidar cales son os químicos máis preocupantes pola súa exposición dérmica a través da roupa

Todos estes contaminantes están presentes de maneira habitual no proceso de fabricación téxtil e nas actividades de acabado como o branqueo, impresión, tinguido, impregnación, recubrimiento ou plastificación.

A isto súmanse os rápidos cambios nas tendencias de moda, que comportan alteracións nos tipos de impresións, tinguiduras e outros tipos de produtos químicos que se utilizan durante o proceso.

Os investigadores analizaron os efectos de diferentes compostos. No caso dos retardantes de chama, que se incorporan aos téxtiles para previr ou inhibir a combustión, ou o bisfenol A, un disruptor endocrino, suxiren que as concentracións destas substancias supoñen unha exposición dérmica nada despreciable nas persoas.

Noutro estudo centráronse na exposición da pel a oligoelementos presentes en pantalóns e camisas vaqueiras. Os riscos para a saúde atopábanse dentro dos límites de seguridade, pero en pezas con mestura de poliéster a exposición ao antimonio era maior. Outros estudos xa determinaran que os riscos carcinoxénicos debido á presenza de antimonio en pezas téxtiles superan os límites de seguridade, sobre todo en tecidos de poliéster.

Respecto a os pigmentos azoicos e as aminas aromáticas, a alerxia é ben coñecida. Pero a información científica indica que a presenza de aminas mutaxénicas nos téxtiles é “moito máis preocupante do que se esperaba anteriormente”.

Os científicos recomendan dilucidar cales son os químicos máis preocupantes en termos de exposición dérmica a través da roupa. “Débense realizar estudos para previr os riscos potenciais para a saúde dos consumidores, moi especialmente os bebés e os nenos”, conclúen.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

‘Skincare’, cuestión de saúde? : “Hai que diferenciar entre dermatoloxía e cosmética"

O experto Juan García Gavín apunta que aínda unha gran parte da poboación cre que o coidado da pel provén do mero interés estético

O sarampelo rexorde con forza en Europa: que podemos facer?

https://theconversation.com/javascripts/lib/content_tracker_hook.js *Un artigo de As autoridades sanitarias portuguesas confirmaron un novo caso de...

Confirmado: fumar prexudica as defensas incluso anos despois de deixalo

O tabaquismo produce alteracións na inmunidade innata e adaptativa, así como cambios epixenéticos que se manteñen durante décadas

De beber? Auga, pero que sexa reciclada, por favor

https://theconversation.com/javascripts/lib/content_tracker_hook.js *Un artigo de Quizais aínda non o saiba pero, do mesmo...