É o “primeiro ensaio mundial” cun novo test de detección do cancro, capaz de detectar máis de 50 variantes desta enfermidade a través dunha mostra de sangue, ao atopar o ADN das células cancerosas no torrente sanguíneo. E desde esta semana está en marcha no Reino Unido, cuxo sistema nacional de saúde (NHS) marca o obxectivo de recrutar 140.000 persoas voluntarias, de entre 50 e 77 anos que non tiveran un diagnóstico de cancro nos últimos tres anos, en oito áreas de Inglaterra (Cheshire e Merseyside, Cumbria, Greater Manchester, North East, West Midlands, East Midlands, East of England, Kent e Medway, e South East London).
Así, as persoas poderán ceder as súas mostras en puntos móbiles de mostraxe instalados en centros comerciais e outros espazos. Agárdase que os primeiros resultados desta primeira etapa se presenten en 2023 e, no caso de ter éxito, poderase extender a outro millón de persoas entre 2024 e 2025. Os ensaios centraranse en persoas sen sospeitas de cancro, para comprobar se é posible anticiparse respecto ao diagnóstico por outras vías.
“Esta análise de sangue rápida e sinxela podería marcar o comezo dunha revolución na detección e tratamento do cancro aquí e en todo o mundo. Atopar o cancro antes de que aparezan sinais ou síntomas ofrece mellores oportunidades para tratalo e brinda ás persoas unhas maiores posibilidades de supervivencia”, destaca a directora executiva do NHS, Amanda Pritchard.
O obxectivo deste proxecto é avaliar a posibilidade de reducir a proporción de cancros en fase 3 ou 4, que supoñen un estado máis avanzado da doenza e nas que, por tanto, as posibilidades de curación son máis baixas. As probabilidades de supervivencia na fase 1 son entre 5 e 10 veces maiores ca na fase 4.
“Necesitamos analizar con detalle o test Galleri para descubrir se pode reducir significativamente o número de cancros detectados en etapas tardías. Esta proba podería cambiar o escenario para a detección temperá do cancro e estamos entusiasmados con liderar esta investigación”, expón Peter Sasieni, director da Unidade de Ensaios de Prevención do Cancro no Cancer Research UK e do King’s College de Londres.
Como funciona o test Galleri
A análise Galleri, desenvolvida pola empresa GRAIL, céntrase no coñecido como ADN libre de células (cfDFNA), fragmentos de código xenético que poden aparecer no sangue. A través de técnicas de secuenciación xenética e intelixencia artificial, permite buscar os fragmentos que pertencen a células cancerosas, discriminándoos das de células sas.
Ata agora, os resultados da proba Galleri son prometedores, detectando ata 50 tipos distintos de cancro cunha taxa de falsos positivos do 0,5%. Isto significa que aproximadamente, no caso de analizar a 200 persoas, apenas unha podería recibir un falso diagnóstico de cancro, o que podería confirmarse con probas posteriores que descarten a presenza da doenza.
Ata agora, este tipo de análises só se probou en persoas nas que xa se detectou cancro, atopando con precisión a enfermidade nun 51,5% dos casos, o que dá unha indicación da sensibilidade da proba. Ademais, o test Galleri foi capaz de predicir correctamente a ubicación do tumor no 89% dos casos.
Con todo, a proba amosa algunhas limitacións. Un dos principais desafíos é o de reaccionar ás pequenas cantidades de ADN anormal que pode circular no sangue. Como estes ‘rastros’ aumentan a medida que o cancro avanza, a capacidade de detección é maior en fases máis avanzadas. Por tanto, é máis complicado reaccionar aos tumores en fase 1, que están localizados e non estendidos polo corpo.
Pero o ensaio do NHS é unha oportunidade para abranguer unha mostra importante da poboación, cun seguimento prolongado de persoas que non dan positivo e, ao mesmo tempo, ir aprendendo dos resultados para mellorar o funcionamento da proba, como por exemplo os falsos negativos que non son quen de observar unha doenza xa en curso.
