Únete á nosa canle de Whatsapp
A ministra de Sanidade, Consumo e Benestar Social, María Luisa Carcedo, e o ministro de Ciencia, Innovación e Universidades, Pedro Duque, presentaron este xoves a campaña #CoNprueba, unha iniciativa que conta cunha lista de accións de comunicación e sensibilización destinadas a trasladar información veraz e accesible á cidadanía para que poida tomar decisións informadas e responsables fronte ás pseudoterapias e as pseudociencias, no marco do plan de protección fronte a estas prácticas anunciada hai uns meses polo Goberno.
Entre as medidas do plan contemplábase a elaboración dun informe sobre as publicacións relativas a técnicas canto menos controvertidas, ás que se lle atribúe finalidades sanitarias. Durante a presentación de #CoNprueba anunciouse tamén o resultado preliminar do citado traballo, que tiña por obxectivo “xerar, difundir e facilitar información baseada no coñecemento e na evidencia científica máis actualizada e robusta das pseudoterapias”, a partir dos informes elaborados pola Rede Española de Axencias de avaliación de Tecnoloxías Sanitarias e Prestacións do Sistema Nacional de Saúde (REDETS).
Lista de 139 técnicas identificadas
O primeiro informe identificou unha lista 139 técnicas, e comprobouse cales delas teñen publicacións científicas. Deste xeito, buscáronse as publicacións realizadas baixo ensaios clínicos aleatorizados, revisións sistemáticas e meta-análises publicadas en Pubmed entre 2012 e 2018 (o motor de procura de referencia que recolle citacións e resumos de artigos de investigación biomédica da base de datos Medline).
A conclusión do traballo é que de 139 técnicas analizadas (aquelas identificadas polo Ministerio de Sanidade en 2011) en 73 non se identificaron nin ensaios clínicos aleatorizados, nin revisións sistemáticas nin meta-análises.
É dicir, máis da metade das técnicas analizadas na lista non teñen ningún soporte no coñecemento científico con metodoloxía o suficientemente sólida que sirva para avaliar a súa seguridade, efectividade e eficacia, polo que se poden clasificar como pseudoterapias.
Os autores do informe aclaran que, respecto ás 66 restantes, o feito de que existan publicacións relativas a estas prácticas non implica que a técnica estea apoiada polo coñecemento científico e que se avale a súa eficacia e seguridade. Estas cuestións serán analizadas de forma individualizada pola REDETS en sucesivos informes. Entre elas
A lista das 73 técnicas que se poden considerar pseudoterapias
Análisis somatoemocional, análisis transacional, anxos de Atlantis, armónicos, arolo tifar, ataraxia, aura soma, biocibernética, breema, ciruxía enerxética, coaching transformacional, constelacións sistemáticas, cristais de cuarzo, cromopuntura, cuncas de cuarzo, cuncas tibetanas, diafreoterapia, diapasones, dixitopuntura, esencias mariñas, espinoloxía, fascioterapia, feng shui, flores da alba, frutoterapia, xemoterapia, xeobioloxía, xeocromoterapia, xeoterapia, grafoterapia, hidroterapia do colon, hipnose ericksoniana, homeosynthesis, iridoloxía, lama-fera, masaxe babandi, masaxe californiana, masaxe na enerxía dos chacras, masaxe metamórfica, masaxe tibetana, medicina antroposófica, medicina dos mapuches, medicina ortomolecular, metaloterapia, método de orientación corporal Kidoc, método Grinberg, numeroloxía, oligoterapia, ouriñoterapia, osixenación biocatalítica, pedras quentes, pirámide vastu, plasma mariño, posturoloxía, pranoterapia, psicohomeopatía, psychic healing, quinton, radioestesia, rebirthing, sincronización core, sofronización, sotai, tantra, técnica fosfénica, técnica metamórfica, técnica nimmo de masaxe, terapia bioenerxética, terapia biomagnética, terapia de renovación de memoria celular (cmrt), terapia floral de California, terapia floral orquídeas, terapia regresiva.
A lista das 66 técnicas aínda en avaliación
Abrazoterapia, acupresión, acupuntura, aromaterapia, arteterapia, auriculoterapia, ayurveda, biodanza, cabaloterapia ou hipoterapia, Chi-Kung o Qi-Gong, constelacións familiares, cromoterapia, crudivorismo, drenaxe linfático manual, enfermería naturista, fitoterapia, Gestalt, hidroterapia, hipnose natural, homeopatía, kinesioloxía, kundalini yoga, linfodrenaxe, luminoterapia, macrobiótica, magnetoterapia, masaxe ayurvédica, masaxe estrutural profunda, masaxe tailandesa, medicina naturista, medicina natural china, meditación, moxibustión, musicoterapia, naturoterapia, osteopatía, panchakarma, pilates, programación neurolingüística, psicoterapia integrativa, quiromasaxe, quiropraxia, reflexoloxía ou reflexoloxía podal o reflexoterapia, reiki, respiración consciente integrativa, risoterapia, sanación espiritual activa, seitai, shiatsu ou shiatsu namikoshi, sonoterapia, tai chi, técnica Alexander, técnicas de liberación emocional, técnicas de relaxación, terapia craneosacral, terapia de polaridade, terapia florar de bach, terapia floral de Bush, terapia herbal, terapia humoral, terapia nutricional, vacuoterapia, visualización, ioga de polaridade, ioga, zero balancing.
#CoNprueba
Ademais do informe, como parte das accións de sensibilización e información a favor da evidencia científica, habilitouse unha páxina web na dirección www.conprueba.es que recollerá todos os contidos relacionados coas accións do Goberno fronte ás pseudociencias e as pseudoterapias.
A web xa está operativa nunha primeira versión, que se irá enriquecendo na medida que se vaian realizando novos informes. Ademais, #CoNprueba dá a coñecer novas accións de cultura científica dirixidas a promover o pensamento crítico e racional. Ao longo de 2019 desenvolveranse materiais formativos para que os alumnos de secundaria coñezan como funciona o método científico e entendan conceptos clave como “efecto placebo”, “grupo control” ou a diferenza entre correlación e causalidade.
Tamén se desenvolverán accións de divulgación para todos os públicos para combater a desinformación e os bulos sobre ciencia e saúde na internet e con guías de apoio para xornalistas sobre prácticas pseudocientíficas.
