Os mozos galegos de entre 18 e 34 anos son, xunto aos cántabros, os asturianos e os baleares, os que menos dormen a sesta, e os segundos que máis traballan en horario de noite (22%), só por detrás de Illas Baleares. Tamén son os que máis utilizan a función de filtro de luz para mitigar os efectos do uso de pantallas na cama antes de ir durmir, e os que menos accidentes por falta de sono tiveron (8%), despois dos madrileños. Son algunhas das conclusións do estudo ‘Como dormen os mozos? Hábitos e prevalencia de trastornos do sono en España’, que presentaron hoxe Fundación MAPFRE, a Sociedade Española de Neuroloxía (SEN) e a Sociedade Española do Sono (SES), co obxectivo de analizar os hábitos de sono deste grupo de idade.

A nivel nacional, o informe destaca que o 83,5% dos mozos españois presenta algún síntoma nocturno de insomnio. O 61% quítase horas de sono de forma voluntaria para realizar actividades de lecer ou de interese persoal e, aínda que polo xeral consideran que durmir é tan importante como coidar a alimentación ou practicar exercicio físico, só un 24% recoñece durmir ben e o suficiente. Pola contra, un 33% dos mozos admite durmir menos do recomendado, é dicir, menos de 7 horas.

Publicidade

Na presentación do estudo, resultado dunha enquisa realizada a 3.405 participantes, participaron Eva Arranz, médico de Fundación MAPFRE, e Marta Rubio, investigadora principal e neuróloga do Hospital Universitario Parc Taulí de Sabadell, quen subliñou que “a falta de descanso supón un problema grave entre os mozos, especialmente por atoparse nun período vulnerable de desenvolvemento e maduración cerebral, e polo impacto que pode ter no seu rendemento académico”. Así mesmo, indicou que “a falta de sono tamén prexudica aos de maior idade, sobre todo polas consecuencias que ten no seu rendemento laboral, estado de ánimo e condición de saúde, e cuxas consecuencias son: maior risco de sufrir enfermidades cardiovasculares, metabólicas e neurodexenerativas”.

Dispositivos antes de durmir

Un hábito moi común nos mozos é o uso de dispositivos electrónicos con pantalla na cama antes de ir durmir (83%), aos que dedican unha media de 48,6 minutos e que conleva que tarden máis tempo en durmirse, en concreto, unha hora máis de media. Para mitigar o impacto nocturno dos dispositivos electrónicos, un 59% adopta medidas como “activar a función filtro de luz” ou utilizar dispositivos de “tinta dixital”. Canarias, Andalucía, Murcia e A Rioxa son as rexións nas que os mozos dedican máis tempo ao uso de pantallas antes de durmir.

3 de cada 10 bota a sesta

A maioría dos mozos recoñece non botar a sesta de forma habitual (70%), pero aqueles que si (30%) adoitan facelo nos seus días libres e entre 15 e 45 minutos (49%), seguidos dun 44% que dedica a este momento unha duración de máis de 45 minutos, unha cantidade maior da recomendada e que, segundo os expertos, pode chegar a distorsionar o sono nocturno. O informe tamén fai fincapé en que entre as actividades nocturnas que máis realizan as persoas deste grupo de idade están as relacionadas coas tarefas do fogar (44%), seguidas daquelas vinculadas ao estudo (20%) e o traballo (14%). Aqueles entre 24 e 29 anos son os que máis estudan pola noite (28%), mentres que o traballo nocturno é máis frecuente na franxa de idade comprendida entre os 18 e os 23 anos (18,5%).

Consumo de café e alcol

O 62% dos mozos recoñece que consome café, a substancia estimulante que máis inxeren a diario, e o 43% faino co obxectivo de manterse esperto. Con respecto a outras substancias, o 39% consome alcol polo menos unha vez ao mes e o 10% deles co obxectivo de conciliar o sono; o 8% consome cánnabis polo menos unha vez ao mes, a maioría (63%) coa intención de favorecer o sono; e o 15% toma “remedios” sen receita de forma ocasional, que axudan a durmir, e case un de cada 10, fármacos hipnóticos, neste caso semanalmente.

Ansiedade e depresión

O informe analiza tamén o estado de saúde mental dos mozos españois e a súa relación coa falta de descanso, e neste sentido, indica que un de cada tres (29,3%) afirma ter un problema de saúde mental diagnosticado. A ansiedade e a depresión son as enfermidades máis comúns neste grupo de idade, cun 21% e 11% respectivamente. Entre as emocións máis frecuentes, un 69% admite estar “tenso ou nervioso” a miúdo no último mes, así como “desanimado” (58%). Con todo, a maioría dos mozos valora o seu estado de saúde mental como “bo ou moi bo” (65%) e, aqueles que non o fan, adóitano valorar como “regular” (32%). Por sexo e idade, as sensacións de nerviosismo, estrés ou desánimo á hora de realizar as actividades cotiás están máis presentes nas mulleres e entre os máis novos (de 18 a 23 anos).

Síntomas e problemas do sono

Un 46% dos mozos ten dificultade para conciliar o sono, un 47% espértase máis cedo do desexado, un 36% espértase pola noite e ten problemas para volver conciliar o sono, e unicamente o 16,5% afirma durmir ben. As principais causas ás que atribúen os síntomas de insomnio son: problemas de saúde mental (19%), trastornos do sono diagnosticados (13%), efectos secundarios dun medicamento (9%), enfermidades médicas (9%), e consumo de alcol (6%) e dalgunha outra droga (6%).

De acordo ás respostas dos enquisados, os principais síntomas diúrnos, consecuencia de durmir mal ou menos do necesario pola noite, son: cansazo ou fatiga (54%), dor de cabeza (40%), mal humor ou irritabilidade (34%), problemas de atención, concentración ou memoria (30%), somnolencia diúrna (29%), falta de motivación ou iniciativa (29%), preocupación ou insatisfacción co sono (26%), dificultades de rendemento académico ou laboral (21,5%), complicacións na conduta, como hiperactividade ou impulsividade (12%) e propensión a cometer erros ou accidentes (11%).

Todos eles son máis frecuentes en mulleres, excepto os problemas de impulsividade e a propensión a erros e accidentes, que son máis comúns entre os homes. Neste sentido, un 15% confirma sufrir un sinistro de tráfico por falta de sono, xa sexa, como resultado da somnolencia (8%) ou por falta de atención (7%).

Trastorno de insomnio crónico: o máis frecuente

Un 83,5% dos mozos recoñece ter síntomas relacionados co insomnio, pero unicamente o 12,8% cumpriría criterios clínicos de trastorno de insomnio crónico (TIC). Os que si foron diagnosticados por un médico con este tipo de trastorno son o 4,5% dos enquisados. O TIC é o máis frecuente, especialmente entre as mulleres, aqueles que viven en zonas rurais, os que teñen un horario de traballo de tarde e gozan de menor exposición ao aire libre en días laborables.

Tamén chama a atención a porcentaxe de persoas que sofre síntomas compatibles con outros trastornos do sono, como, por exemplo, a síndrome de atraso de fase (SFR), que afecta ao 6,8% e que se caracteriza por unha demora no sono/vixilia respecto ao ciclo día/noite, así como a síndrome de sono insuficiente (SSI), cuxos síntomas sofre o 3,8% dos mozos e que se define como o sono máis curto do recomendable para a idade (en adultos, un mínimo de 7 horas) e presenza de somnolencia diúrna como consecuencia do escaso descanso nocturno.

Como durmir mellor?

Procurar durmir entre 7 e 9 horas, manter un horario regular durante toda a semana, levantarse á mesma hora, deitarse cando asoman os primeiros signos de somnolencia, evitar ceas pesadas, así como alcol, café, bebidas enerxéticas e tabaco; e desconectar dispositivos electrónicos polo menos entre media hora e unha hora antes de deitarse. Son algunhas das recomendacións dos expertos para ter boa calidade de sono, que tamén se logra eliminando a maior cantidade de luz posible no dormitorio, bloqueando ruídos, deixando o móbil fóra da habitación, realizando actividade física no exterior para expoñerse á luz natural durante o día e practicando deporte moderado de forma regular. En caso de realizar unha sesta, esta non debe exceder os 30 minutos.