Desde hai anos os nutricionistas reclaman moderación no consumo de carnes vermellas. Con todo, non foi ata onte cando a maioría dos fogares do mundo levou as mans á cabeza ante o anuncio da OMS de que comer carne vermella, en particular a procesada, aumenta o risco de sufrir cancro. E que inclúe a carne vermella procesada como axente canceríxeno na clasificación A1. Miguel Ángel Martínez Olmos, profesor da Universidade de Santiago, esclarece a información que sementou a polémica, en entrevista coa axencia SINC.
A Organización Mundial da Saúde (OMS) copa desde onte as portadas de todos os medios de comunicación tras o seu comunicado oficial de que a carne vermella é un posible carcinóxeno e que a procesada é directamente carcinóxena para humanos, baseado nun estudo publicado en The Lancet Oncology.
De súpeto, todo o mundo parecía preocupado polo seu consumo e empezaba a exporse a súa inxesta con certa alarma. Pero, son tan novos estes datos? Para Miguel Ángel Martínez Olmos, profesor da Universidade de Santiago de Compostela e membro do Centro de Investigación Biomédica en Rede de Obesidade e Nutrición, estas informacións non son unha sorpresa. De feito, baséanse en 800 estudos xa publicados.
‘Xa hai moitas publicacións previas que recomendan controlar o seu consumo’
“Xa hai moitas publicacións previas que indican a necesidade de controlar a cantidade deste tipo de produtos. En todas as pirámides nutricionais este tipo de alimentos están situados na parte de arriba, o que indica que hai que tomalas en menor cantidade e con menos frecuencia”, engade. Todo parece indicar, polo tanto, que a razón da alerta producida onte está detrás do uso do termo canceríxeno: “Seguramente o que elevou un pouco a alarma é o feito de que a OMS oficialice o que xa desde o punto de vista científico era coñecido”.
De feito, as primeiras informacións equiparaban o consumo de carne procesada (grupo 1 de carcinoxenicidade establecido pola Axencia Internacional de Investigación sobre o Cancro) ao mesmo nivel que o tabaco ou o amianto (grupo 1 da mesma clasificación). “Non creo que se deba facer esa lectura porque os riscos de cancro que implica, por exemplo, o tabaco son dunha magnitude moitísimo superior que a que se puido establecer para este tipo de alimentos. É dicir, o feito de que haxa unha relación non implica que a magnitude da relación sexa similar, nin moito menos”, apunta Martínez Olmos.
Fronte a todas as especulacións, os profesionais da nutrición insisten en manter unha alimentación variada e equilibrada e manter un tipo de vida sa. “Canto máis tradicional sexa a alimentación, máis garantías haberá para a nosa saúde. E non soamente con respecto ao risco de cancro, senón tamén ao risco de enfermidades cardiovasculares”, continúa.
É evidente que en España, como noutros países da nosa contorna, abandonouse progresivamente a alimentación máis popular e abúsase de produtos non tan saudables. Por iso é polo que as recomendacións baséense en mellorar estes recentemente adoptados novos patróns de comida.
Fronte ao criterio da OMS e The Lancet: ‘O xamón ten outro tipo de ácidos graxos’
“A base da nosa alimentación debe ser produtos de orixe vexetal, consumo de carnes brancas fronte ás vermellas e preferencia de peixe fronte á carne. Se isto complementámolo cunha práctica de exercicio físico regular, aí teremos a esencia dun menor risco para a nosa saúde”, subliña o experto. Segundo advirten as pirámides de nutrición saudable un consumo óptimo de carne vermella está entre as 2 ou 3 veces por semana.
“A clave está en equilibrar, diversificar e ser conservadores. Aos profesionais da nutrición non nos gusta falar de alimentos prohibidos, senón de patróns de alimentación saudables. E nese sentido, non hai nada que realmente estea vetado pero si que hai produtos que deben ser moi ocasionais”, afirma Martínez Olmos.
No noso país, no medio dunha alerta alimenticia que non debería pillarnos tan de sorpresa, quen máis e quen menos pensou con estupor en se o xamón ibérico entraría dentro da temida categoría. Martínez Olmos chancea, pero deixa máis tranquilos aos fanáticos deste alimento, aínda que é mencionado no estudo: “Non creo que haxa ese problema (risas). O tipo de ácidos graxos que contén parece referirse a un tipo de patrón distinto do exposto onte”.
