Únete á nosa canle de Whatsapp
As consecuencias na saúde para as persoas que contraen a covid aínda son incertas. Malia que se están a desenvolver diferentes investigacións, dous anos de pandemia non son suficientes para ter datos precisos dos efectos secundarios que o virus pode causar a longo prazo. Nesta situación predominada polo descoñecemento, un novo estudo publicado en Nature Medicine relaciona de xeito preocupante ter pasado a enfermidade co aumento de posibilidades de desenvolver unha cardiopatía.
Na investigación participaron 154.000 persoas que enfermaron por Sars-CoV-2 entre marzo de 2020 e xaneiro de 2021 e que formaban parte dos rexistros sanitarios electrónicos do Departamento de Asuntos Veteráns de Estados Unidos. O estudo, do que se fai eco Nature e Science, conclúe que o risco de insuficiencia cardíaca aumentou un 72% ao cabo de 12 meses no grupo que pasara a covid. Tamén se incrementaba a posibilidade de desenvolver máis de 20 enfermidades cardíacas e vasculares. A análise realizouse en 11 millóns de historiais médicos de veteráns estadounidenses, pero conta cunha serie de limitacións: o 99,7% dos doentes non estaba vacinado cando enfermou por covid, e a maioría son homes, brancos e maiores de 60 anos.
Aumento das enfermidades cardiovasculares
O artigo conclúe que os sistemas sanitarios de todo o mundo deberían estar preparados para afrontar a probable contribución da pandemia ao aumento da carga de enfermidades cardiovasculares. Neste sentido, o director da Cátedra de Cronicidade da Facultade de Medicina da Universidade de Santiago, Antonio Pose, indica que hai que diferenciar entre as persoas ás que a covid lles afectou de maneira directa, e ás que lles afectou de xeito indirecto.
Pose: “as secuelas indirectas da pandemia van ter un peso moi relevante na cantidade de persoas que desenvolvan a cronicidade de certas patoloxías”
Un exemplo do primeiro grupo sería un paciente que contrae o virus e a raíz diso desenvolve unha enfermidade cardiovascular crónica. O outro grupo podería exemplificarse con aquelas persoas que durante os dous anos de pandemia non puideron acudir a revisións ou ter un seguimento continuado do seu estado de saúde e chegan á consulta cunha patoloxía cardiovascular máis avanzada. Respecto a isto, Pose sinala: “as secuelas indirectas da pandemia van ter un peso moi relevante na cantidade de persoas que desenvolvan a cronicidade de certas patoloxías”.
O doutor comenta que as enfermidades cardiovasculares xa eran unha pandemia polo estendidas que estaban, pero que a partir da covid é certo que ven máis casos en consulta. Non obstante, considera que está a haber un aumento de todas as pataloxías crónicas, como poden ser as respiratorias, as osteoarticulares, as neurolóxicas ou as oncolóxicas. Segundo Pose “vai haber un aumento xeneralizado da cronicidade e da gravidade desa cronicidade”.
Proceso inflamatorio
O SARS-CoV-2 ten receptores para poder entrar en practicamente todos os órganos e tecidos do organismo, e como sinala o catedrático da USC: “Un deses órganos tamén é o corazón, polo que o virus pode xerarlle un dano directo provocando, por exemplo, unha miocardite”. As persoas que teñen enfermidades crónicas —como a cardiopatía isquémica— teñen máis risco de desenvolver un cadro máis grave da enfermidade. Isto débese en gran parte ao fenómeno inflamatorio sistémico que se produce en todo o organismo e que afecta aos órganos vitais —que se van ver sobreestimulados—.
O máis importante é evitar que a enfermidade adquira gravidade, porque canto máis crítica sexa a sintomatoloxía, máis probabilidades de que as complicacións posteriores sexan maiores
Unha persoa que xa teña unha pataloxía previa, como pode ser unha insuficiencia cardíaca, ten un límite de actuación do corazón, e por tanto, segundo indica o doutor “unha maior probabilidade de cursar a covid máis grave e de padecer secuelas a posteriori”. Para paliar iso, o máis importante é evitar que a enfermidade adquira gravidade, porque canto máis crítica sexa a sintomatoloxía, máis probabilidades de que as complicacións posteriores sexan maiores. En canto a isto, Pose comenta que se están a desenvolver diferentes fármacos que poden ser moi útiles en persoas de alto risco para evitar que cheguen a cadros graves. “Sacaron agora o ensaio clínico dun produto practicamente natural, baseado no tratamento da microbiota intestinal e a vitamina D que pode ser moi interesante para combater a inflamación da covid”, indica.
Risco relativo e absoluto
Se ben é certo que no estudo publicado en Nature Medicine se dan porcentaxes do que aumenta o risco de padecer cardiopatías —no caso dos veteranos alcanza un 70%— a raíz de padecer a covid, Pose fai fincapé na importancia de sinalar se estes datos son un valor relativo. Por exemplo, se na xente moza aumentaran as probabilidades un 50% de padecer algunha patoloxía crónica a partir de contraer o virus, se antes había un risco sobre 10 de 1, pasaría a ser de 1.5% máis de posibilidades en valor absoluto.
É dicir, aínda que o risco relativo aumenta, non o fai de maneira proporcional ao valor absoluto. “Ter unha enfermidade ou evento cardiovascular adverso no período da xuventude é menos frecuente, ademais de que son polo xeral eventos recuperables e non tan graves como os que pode ter unha persoa maior que xa ten un dano crónico”, indica o doutor.
Vacinas
Un factor importante do estudo é que o seguimento dos casos de covid e a súa posterior asociación a cardiopatías están feitos en pacientes que non recibiron a vacina previamente a contraer o virus, polo que non se sabe se iso diminuiría as probabilidades de desenvolver enfermidades cardiovasculares. Respecto a isto, Pose sinala que o que si se sabe é que o risco de padecer secuelas poscovid diminúe coas vacinas. “A vacinación é efectiva en varios aspectos: diminúe o risco de padecer un cadro grave da enfermidade, acurta a duración da sintomatoloxía e aumenta os anticorpos, polo que é máis difícil contaxiarse”, comenta.
Referencia: Long-term cardiovascular outcomes of COVID-19 (Publicado en Nature Medicine).
