Estudos previos xa suxeriran que a incidencia de cancros de aparición temperá, aqueles que afectan a mulleres e homes adultos menores de 50 anos, aumentara en moitas partes do mundo desde a década de 1990. Agora, un artigo publicado na revista BMJ Oncology confírmao a escala global, revelando un sorprendente aumento do 79% no número de novos casos.
“Este incremento pódese atribuír a varios factores: o crecemento da poboación mundial, a adopción xeneralizada e mellora de tecnoloxías de cribado e detección, así como a factores de risco relacionados co cancro, como estilos de vida pouco saudables, patróns alimentarios e exposición a substancias químicas e radiacións, entre outros”, explica a SINC un dos autores, Xue Li, investigador da Universidade de Edimburgo (Reino Unido) e da Zhejiang University School of Medicine (China).
Os cancros de traquea (nasofarinxe) e de próstata son os de aparición temperá que máis subiron entre 1990 e 2019
Os investigadores utilizaron os datos do Estudo da Carga Mundial de Morbilidade 2019 con 29 tipos de cancro en 204 países e rexións. Despois, para estimar o cambio porcentual entre ese ano e 1990 examinaron a incidencia (novos casos), as mortes, as consecuencias para a saúde (o indicador AVAD ou “anos de vida axustados por discapacidade”) e os factores de risco en persoas de 14 a 49 anos.
Os resultados indican que a incidencia destes tipos de cancro de aparición precoz foi de 1,82 millóns en 1990 e de 3,26 millóns en 2019, de aí o aumento do 79%.
Tamén mostran que os cancros de traquea (nasofarinxe) e de próstata son os que máis subiron entre eses anos, con variacións porcentuais anuais estimadas do 2,28% e o 2,23%, respectivamente. No outro extremo, o cancro de fígado de aparición temperá reduciuse aproximadamente un 2,88% anual.
En 2019, o cancro de mama representou o maior número destes casos e mortes asociadas, con 13,7 e 3,5/100.000 da poboación mundial, respectivamente.
O cancro de mama representou o maior número de casos e mortes asociadas en 2019
Máis dun millón (1,06) de menores de 50 anos morreron de cancro en 2019, o que supón un aumento de algo menos do 28% respecto a a cifra de 1990. Despois do cancro de mama, os que causaron máis mortes e a consecuente deterioración da saúde foron os de traquea, pulmón, estómago e intestino, cun incremento máis pronunciado de falecementos entre as persoas con cancro de ril ou ovario.
As taxas máis elevadas de cancros de aparición temperá en 2019 rexistráronse en América do Norte, Australasia e Europa Occidental. Pero os países de ingresos baixos a medios tamén se viron afectados, coas taxas de mortalidade máis altas entre os menores de 50 anos en Oceanía, Europa do Leste e Asia Central.
Nos países de ingresos baixos e medios, o cancro de aparición temperá tivo un impacto moito maior nas mulleres que nos homes, tanto en termos de mortes como de mala saúde posterior.
“Os países ou rexións cun índice sociodemográfico (IDS) alto tenden a ter maior taxa de incidencia de cancro de aparición temperá pero, debido aos seus avanzados sistemas sanitarios, as súas taxas de mortalidade son relativamente máis baixas”, apunta Xue Li.
Os países cun índice sociodemográfico alto tenden a ter maior taxa de incidencia de cancro de aparición temperá
XUE LI, investigador da Universidade de Edimburgo
“Pola contra —continúa—, os que teñen un IDS baixo poden ter unha taxa de incidencia máis baixa (aínda que hai que ter en conta que moitos casos non se detectan debido ao acceso limitado á asistencia sanitaria), pero as súas taxas de mortalidade son máis altas”.
Estimacións para o futuro
Baseándose nas tendencias observadas nas tres últimas décadas, os investigadores calculan que o número mundial de novos casos de cancro de aparición precoz e as mortes asociadas aumentarán un 31% e un 21%, respectivamente, en 2030, sendo as persoas de 40 anos as máis expostas.
Segundo os investigadores, é probable que os factores xenéticos teñan algo que ver. Con todo, os datos indican que as dietas ricas en carne vermella e sal e pobres en froita e leite, o consumo de alcol e o tabaquismo son os principais factores de risco dos cancros máis comúns entre os menores de 50 anos, aos que contribúen a inactividade física, o sobrepeso e a hiperglucemia.
Estímase que o número mundial de novos casos de cancro de aparición precoz e mortes asociadas aumenten un 31% e un 21%, respectivamente, en 2030
Os autores recoñecen varias limitacións nos seus achados, como a diferente calidade dos rexistros de cancro nos distintos países, e que aínda non está claro ata que punto o cribado e a exposición a factores ambientais nos primeiros anos de vida poden influír nas tendencias observadas.
Valoración do estudo
Os achados deste estudo poñen en dúbida as ideas preconcibidas sobre os tipos de cancro que adoitan afectar os menores de 50 anos, apuntan dous doutores da Queen’s University de Belfast (Reino Unido) nun editorial onde valoran o traballo.
Tamén lembran que aínda non se comprenden plenamente as razóns que impulsan as tendencias observadas, “aínda que é probable que contribúan factores relacionados co estilo de vida, e estanse explorando novas áreas de investigación, como o uso de antibióticos, o microbioma intestinal, a contaminación do aire exterior e as exposicións nas primeiras etapas da vida”.
“Un estilo de vida saudable, cunha dieta equilibrada, restrinxir tabaco e alcol, e realizar actividades ao aire libre resulta prometedor para mitigar a aparición do cancro de aparición temperá”
XUE LI, investigador da Universidade de Edimburgo
Xue Li conclúe con algunhas recomendacións: “Se nos baseamos nos resultados das nosas investigacións actuais, avogar por un estilo de vida saudable que inclúa o mantemento dunha dieta equilibrada, a restrición do consumo de tabaco e alcol e a participación en actividades ao aire libre adecuadas resulta prometedor para mitigar a aparición do cancro de inicio precoz”.
Referencia: Global trends in incidence, death, burden and risk factors of early-onset cancer from 1990 to 2019 (Publicado en BMJ Oncology)
