Únete á nosa canle de Whatsapp
Os xenetistas e biólogos computacionais tratan de debuxar a árbore xenealóxica das mutacións do SARS-CoV-2 a medida que se dispersa. A análise de máis de 500 xenomas dos cinco continentes non amosa cambios na súa virulencia polo de agora, nin a aparición de liñaxes distintas.
“O COVID-19 circula fluidamente en toda Europa, con moito movemento entre países”, di o último informe do proxecto de código aberto Nextstrain, que pretende aproveitar “o potencial científico e para a saúde pública” da análise do xenoma de patóxenos.
No caso do novo coronavirus, a comparación de xenomas informa do seu tráfico entre países e de como está a mutar, algo esencial para saber se cambia a súa virulencia. Nada polo de agora suxire que isto estea a acontecer. Tampouco se observan dúas cepas, como se especulou nun traballo xa desacreditado por expertos.
Nextstrain amosa —tamén gráficamente— a análise de 512 xenomas de pacientes de 33 países en cinco continentes, e a cifra crece día a día. Desde o pasado venres España xa está nos mapas de Nextstrain dos movementos do coronavirus, e non -desde logo— porque o virus non estivese antes aquí, senón porque aínda non había ningunha secuencia de pacientes españois. As primeiras incorporounas o grupo de Fernando González, do Servizo de Secuenciación e Bioinformática e o grupo de investigación en Epidemioloxía Molecular de FISABIO, en Valencia.
Falece a terceira persoa afectada polo coronavirus en Galicia
O dispoñer xa de tantas secuencias “é un logro moi importante”, escriben os autores do último informe en Nextstrain sobre o COVID-19, do 13 de marzo. “A secuenciación dun virus descoñecido de ARN no medio dunha pandemia foi posible grazas ao traballo sacrificado e a cooperación para compartir datos de moitos científicos e médicos en todo o mundo”.
Os datos actuais “permiten facer importantes inferencias en col do brote do virus e monitorar a súa propagación en tempo real”, sinala o traballo, cuxo último asinante é Tim Bradford, do instituto Fred Hutch en Seattle, Estados Unidos.
Pero tamén advirte que “estas conclusións son limitadas na súa representatividade a nivel mundial”. É dicir, que non se fale apenas do que acontece no hemisferio sur non implica que estean libres de virus senón que aínda non hai secuencias deses países.
Non hai unha variante máis agresiva
As chamadas a non interpretar os datos ao primeira vista non só incumben ao público en xeral. Tamén os científicos, no seu afán por avanzar rápido, poden chegar a conclusións apresuradas.
A finais de febreiro —conta unha recente reportaxe en Science—, o propio Bedford comentou en redes sociais que un abrocho de Italia podería proceder dun paciente alemán, unha conclusión que non apoiaban os datos. As correccións de expertos chegaron rapidamente, pero lectores non tan expertos xa esixiran unha desculpa a Alemaña. Bedford admite en Science que “debín ser máis coidadoso con ese fío de Twitter”.
Tamén foi unha mala interpretación dos datos o que conduciu a investigadores chineses a publicar o 3 de marzo un traballo que concluía que circulaban xa dúas variantes do SARS-CoV-2, das que unha era máis virulenta. A resposta da comunidade foi rápida e dura: “As conclusións son claramente infundadas, aumentan o risco de difundir desinformación perigosa nun momento crucial da epidemia”, escribiron investigadores da Universidade de Glasgow (Reino Unido).
A realidade é que, aínda que máis de 500 secuencias parecen moitas, é aínda moi pouco para sacar conclusións firmes relativas á dispersión do novo coronavirus. Necesítanse moitas máis secuencias, que científicos en todo o mundo afánanse por conseguir.
